الأنبياء ٥٠
ترجمه
| الأنبياء ٤٩ | آیه ٥٠ | الأنبياء ٥١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذِکْرٌ»: قرآن (نگا: حجر / و . پنددهنده (نگا: انبیاء / ).
تفسیر
- آيات ۴۸ - ۷۷ سوره انبياء
- اشاره به وجه تسميه ((تورات (( به : فرقان ، ضياء و ذكر
- مقصود از اينكه قرآن ((ذكر مبارك (( است
- مقصود از اينكه فرمود: ما به ابراهيم رشد او را داديم
- گفتگوى ابراهيم (عليه السلام ) با قوم بت پرست خود
- ابراهيم (ع ) بتها را قطعه قطعه كرد مگر بزرگترين آنها را
- محاجه آن جناب (عليه السلام ) با قوم خود بعد از شكستن بتها:((قال بل فعله كبيرهم ...((
- تنبه مردم بعد از شنيدن كلام ابراهيم (ع )
- اشاره به اينكه ((برد(( و ((سلام (( شدن آتش براى ابراهيم (عليه السلام ) به امرتكوينى خداى تعالى خارج از محدوده اطلاعات ما از سلسله علل و اسباب است
- بيان اينكه در جمله :((و جعلنا هم ائمة يهدون بامرنا(( مراد از هدايت رساندن به مقصد ومراد از ((امر(( امر تكوينى است
- توضيح اينكه مراد از وحى در آيه : ((واوحينا اليهمفعل الخيرات ...(( وحى تسديد است نه وحى تشريع و مؤ يد بودن ائمه به تسديد وتاءييد الهى را افاده مى كند
- بحث روايتى
- چند روايت راجع به اينكه خداوند امامت را در ابراهيم (عليه السلام ) و ذريه او قرار داد
نکات آیه
۱- قرآن، منشأ برکات و خیرات فراوان و منافع بسیار و دائمى براى بشر (و هذا ذکر مبارک أنزلنه ) مشارالیه «هذا» قرآن است که در اذهان حضور دارد و «البرکة» به معناى خیر بسیار و ثابت و سود فراوان است. توصیف قرآن به «مبارک» گویاى این معنا است که قرآن منشأ خیرات و منافع بسیار براى بشر است.
۲- قرآن، عامل بیدارى و یادآورى دانستنى هاى فراموش شده انسان ها و احیاگر فطرت خفته آنان (و هذا ذکر ) «ذکر» از نظر معنا مانند «حفظ» است، با این تفاوت که حفظ شىء به اعتبار احراز و به دست آوردن آن است و ذکر شىء به اعتبار استحضار و یادآوردن آن (مفردات راغب). بنابراین توصیف قرآن به «ذکر» به این اعتبار است که قرآن یادآور دانستنى هاى فراموش شده آدمى و بیدارگر فطرت انسان غافلى است که از امور فطرى و دانستنى هاى خدادادى خویش، غافل شده است.
۳- قرآن، حقیقتى نازل شده از جانب خداوند (هذا ذکر مبارک أنزلنه ) مشارالیه «هذا» قرآن است.
۴- برترى و برجستگى قرآن نسبت به تورات (ءاتینا موسى ... ذکرًا ... و هذا ذکر مبارک ) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که خداوند در مورد «تورات» فقط «ذکر» به کار برده است; در صورتى که براى قرآن صفت «مبارک» را اضافه کرده است.
۵- کافران به خاطر انکار قرآن و حق ناشناسى آنان نسبت به آن، مورد سرزنش خداوند قرار دارند. (أفأنتم له منکرون )
۶- قرآن، به عنوان کتاب بیدارگر و منشأ خیر و برکت، قابل انکار و تردید نیست. (هذا ذکر مبارک أنزلنه أفأنتم له منکرون ) خداوند، قرآن را به عنوان کتاب بیدارگر (ذکر) و مایه خیر و برکت (مبارک) معرفى کرده و سپس انکار این حقیقت از سوى مشرکان را مورد سرزنش قرار داده است. این سرزنش مى تواند بیانگر برداشت یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- برکت: منشأ برکت ۱، ۶
- تورات: فضیلت تورات ۴
- خدا: سرزنشهاى خدا ۵
- خیر: منشأ خیر ۱، ۶
- ذکر: عوامل ذکر ۲
- فطرت: عوامل تنبه فطرت ۲
- قرآن: دلایل حقانیت قرآن ۶; سرزنش مکذبان قرآن ۵; فضیلت قرآن ۱، ۴، ۶; نزول قرآن ۳; نقش قرآن ۲; وحیانیت قرآن ۳; هدایتگرى قرآن ۲، ۶
- کافران: سرزنش کافران ۵
