الحديد ١٧
ترجمه
| الحديد ١٦ | آیه ١٧ | الحديد ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یُحْیِ الأرْضَ ...»: (نگا: روم / و و ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۲۴ سوره حديد
- عتاب به مؤ منين به جهت قساوتى كه دل هايشان را گرفته و درمقابل ذكر خدا خاشع نمى شود
- مقصود از اينكه فرمود مؤ منان به خدا و رسل نزد پروردگارشان صديقتين و شهدايند
- پنج خصلت زندگى دنيا: لهو، لعب ، زينت ، تفاخر، و تكاثر و سخنى از شيخ بهائى دراين باره
- مثلى براى بيان فريبندگى دنيا
- اختلاف معنا و مفاد آيه : ((سابقوا الى مغفرة من ربكم )) با آيه : ((و سارعوا الى مغفرة...))
- مراد از اينكه عرض بهشت مانند عرض آسمان و زمين است
- مقصود از ايمان در جمله ((...اعدت للذين آمنوا بالله و رسله )) ايمان تواءم باعمل است
- وجوه متعدد در معناى آيه : ((ما اصاب من مصيبة فى الارض و لا فى انفسكم الا فى كتاب...))
- در از دست دادن اندوه مخوريد و در به دست آوردن شادى مكنيد
- (رواياتى در ذيل آيه : ((الم ياءن للذين آمنوا...)) و ((اولئك هم الصديقون والشهداء...)) و درباره حد زهد)
نکات آیه
۱ - یاد خدا و تلاوت کلام او (قرآن)، حیات و روشنى بخش دل ها است. (أن تخشع قلوبهم لذکر اللّه ... و اعلموا أنّ اللّه یحىِ الأرض) جمله «اعلموا أن اللّه...» تعلیل براى جمله «ألم یأن... لذکر اللّه» است. در این تعلیل، دل هاى غافل از یاد خدا و بیگانه با کلام او (قرآن)، به زمین مرده و یاد خدا و کلام او (قرآن)، به باران تشبیه شده است. همان طور که خداوند به وسیله باران، زمین مرده را زنده مى کند; یاد خدا و تلاوت کلام او (قرآن) نیز، دل هاى غافل و مرده را حیات مى بخشد و نورانى مى کند.
۲ - دل هاى غافل از یاد خداوند و بیگانه با کلام او (قرآن)، چونان زمین مرده است. (أن تخشع قلوبهم لذکر اللّه ... اعلموا أنّ اللّه یحىِ الأرض بعد موتها)
۳ - تشویق مؤمنان از سوى خداوند، به اهمیت دادن یاد او و نقش کلام او (قرآن) در دل ها (ألم یأن للذین ءامنوا ... اعلموا أنّ اللّه یحىِ الأرض بعد موتها)
۴ - تبدیل زمین هاى مرده به زمین هاى زنده، سرسبز و خرّم، نمود اراده و قدرت خداوند (أنّ اللّه یحىِ الأرض بعد موتها)
۵ - نقش باران، در تبدیل شدن زمین هاى خشک و مرده به زمین هاى زنده، سرسبز و خرّم (أنّ اللّه یحىِ الأرض بعد موتها)
۶ - قرآن، دربردارنده رهنمودها و مواعظ روشن و بدون ابهام براى مؤمنان (قد بیّنا لکم الأیت)
۷ - هدف الهى از بیان روشن و بدون ابهام رهنمودها و مواعظ در قرآن، بهره گیرى و استفاده اهل ایمان از آنها است. (قد بیّنا لکم الأیت) «لام» در «لکم»، براى انتفاع و خطاب در آن متوجه مؤمنان است.
۸ - خداوند، خواهان اندیشه و تدبر کردن مؤمنان در آیات قرآن، رهنمودها و مواعظ آن (قد بیّنا لکم الأیت لعلّکم تعقلون) «عقل» (مصدر «تعقلون») به معناى تدبر کردن است (مصباح المنیر).
۹ - وجود همیشگى مؤمنانى که با تدبر در قرآن، از رهنمودهاى آن بهره مى گیرند. (قد بیّنا لکم الأیت لعلّکم تعقلون) به کارگیرى «لعلّ» - که براى بیان امید است - نشان مى دهد که زمین هرگز از وجود مؤمنانى که از قرآن استفاده کنند، خالى نمى شود.
روایات و احادیث
۱۰ - «عن عبدالرحمن بن الحجاج عن أبى ابراهیم(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ «یحیى الأرض بعد موتها» قال: لیس یحییها بالمطر و لکن یبعث اللّه رجالاً فیحیون العدل فتحیى الأرض لإحیاء العدل...;[۱] عبدالرحمان بن حجاج از امام کاظم(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «یحیى الأرض بعد موتها» روایت نموده است: این احیاى زمین به بارش باران نیست; بلکه خداوند مردانى را مبعوث مى کند که عدالت را در زمین احیا کنند. پس زمین به احیاى عدالت احیا مى شود...».
موضوعات مرتبط
- باران: فواید باران ۵; نقش باران ۱۰
- تشبیهات قرآن: تشبیه به زمین مرده ۲; تشبیه قلب غافلان ۲; تشبیه قلب معرضان از قرآن ۲
- تعقل: اهمیت تعقل در قرآن ۸
- حیات: عوامل حیات معنوى ۱
- خدا: تشویقهاى خدا ۳; توصیه هاى خدا ۸; نشانه هاى اراده خدا۴; نشانه هاى قدرت خدا ۴
- ذکر: آثار ذکر خدا ۱; اهمیت ذکر خدا ۳
- زمین: عوامل احیاى زمین ۵، ۱۰; عوامل سرسبزى زمین ۵; منشأ احیاى زمین ۴; منشأ سرسبزى زمین ۴
- عدالت: نقش عدالت ۱۰
- قرآن: آثار تلاوت قرآن ۱; استفاده از قرآن ۷، ۹; اهمیت قرآن ۳; تشبیهات قرآن ۲; فلسفه وضوح قرآن ۷; وضوح مواعظ قرآن ۶
- قلب: عوامل نورانیت قلب ۱
- مؤمنان: تدبر مؤمنان ۹; تشویق مؤمنان ۳; توصیه به مؤمنان ۸; مؤمنان و قرآن ۹
منابع
- ↑ کافى، ج ۷، ص ۱۷۴، ح ۲; تفسیر برهان، ج ۴، ص ۲۹۱- ، ح ۱.
