القصص ٧١
ترجمه
| القصص ٧٠ | آیه ٧١ | القصص ٧٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَرَأَیْتُمْ»: چه می‌بینید و نظرتان چیست؟ مرا خبر دهید و به من بگوئید. «سَرْمَداً»: دائمی و همیشگی. ماندگار و پایدار.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۷۵، سوره قصص
- غرض كلى آيات : بيان بهانه ديگرى از مشركين بر عدم ايمانشان به قرآن
- پاسخ به اين عذر و بهانه مشركين كه اگر ايمان بياوريم از سرزمينمان رانده مىشويم
- جواب ديگرى به آن بهانه : تنعم و بهره مندى مادى درحال كفر و بى ايمانى ، در معرض هلاكت و فنا است
- ترجيح پيروى هدى بر ترك آن با مقايسه حال پيروان هدايت باحال پيروان هوى
- سخن پيشوايان شرك در روز قيامت كه در مقام بيزارى جستن از پيروان خود (مشركين )
- معناى و مراد از جمله ((اءغوينا هم كما غوينا))
- معناى اينكه كورى به اخبار نسبت داده شده ((فعميت عليهم الانباء)) نه به خود مشركين
- پاسخ ديگر به عذر و بهانه مشركين
- بيان اينكه خداوند داراى اختيار تكوينى (يخلق ما يشاء) و تشريعى (ويختار) است
- معناى مختار بودن انسان و بيان اينكه او در برابر اراده تكوينى و تشريعى خدا اختيارىندارد
- مقصود از اينكه فرمود: ((ما كان لهم الخيرة ))
- سه وجه براى اينكه فقط خدا مستحق پرستش است : ((له الحمد فى الاولى و الاخرة و لهالحكم و اليه ترجعون ))
- اثبات توحيد ربوبى خداى تعالى با بيان عجز آلهه مشركين از آوردن نور يا يا آوردنشب
- در قيامت كه روز كشف حقائق است بطلان پندار مشركان آشكار مى گردد (فعلمواان الحق لله...)
- بحث روايتى (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - ارائه شیوه احتجاج با مشرکان، از سوى خدا به پیامبر(ص) (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم الّیل سرمدًا ... من إله غیر اللّه ... أفلاتسمعون)
۲ - طرح پرسش هاى تنبه بخش و بیدار کننده، شیوه اى ارائه شده از سوى خدا به پیامبر(ص) در محاجه با مشرکان (قل أرءیتم إن جعل اللّه ... أفلاتسمعون)
۳ - خدا، قدرت مطلق و بلامنازع جهان آفرینش است. (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم الّیل سرمدًا إلى یوم القیمة من إله غیر اللّه) مفاد آیه بالا، این است که اگر خدا چیزى را بخواهد، در تمام هستى کسى نیست که بتواند اراده او را نقض کند و برخلاف خواست او کارى انجام دهد.
۴ - نظام آفرینش، تحت اراده و تدبیر خداى یگانه است. (قل أرءیتم ... من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء)
۵ - توانایى خدا بر تاریک قرار دادن زمین و محروم ساختن مردم از روشنایى روز تا برپایى قیامت (أرءیتم إن جعل اللّه علیکم الّیل سرمدًا إلى یوم القیمة)
۶ - نقش تعیین کننده روشنایى روز در زندگى بشر (من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء) از اهداف مورد نظر در این آیه، بیان اهمیت روشنایى روز و وابستگى زندگى بشر به آن مى باشد.
۷ - خدا، تنها معبود شایسته پرستش (من إله غیر اللّه)
۸ - توجه به جریان منظم و سامان مند شب و روز، زمینه ساز شکل گیرى بینش توحیدى در انسان (قل أرءیتم إن جعل اللّه ... من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء)
۹ - نظام توالى شب و روز ویژه عالم دنیا است. (إن جعل اللّه علیکم الّیل سرمدًا إلى یوم القیمة) برداشت یاد شده با توجه به تقیید «سرمداً» به قید «إلى یوم القیامة» استفاده مى شود.
۱۰ - ایجاد روشنایى هم چون درخشش خورشید، خارج از توان غیر خداوند است. (من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء) تنوین در «ضیاء» اصطلاحاً تنوین تفخیم نامیده مى شود; یعنى، «ضیاء عظیم» و آن به درخشش بزرگ و خیره کننده خورشید اشاره دارد.
۱۱ - سرزنش مشرکان از سوى خدا به خاطر حق ناشنوایى شان (من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء أفلاتسمعون)
۱۲ - سپردن گوش جان به رهنمودهاى قرآن، مایه بیدار شدن انسان ها است. (من إله غیر اللّه یأتیکم بضیاء أفلاتسمعون) مفاد «أفلاتسمعون» این است که اگر خوب به رهنمودهاى قرآن گوش فرا دهید، از خواب غفلت بیدار شده و به راه توحید رهنمون خواهید شد.
۱۳ - شرکورزى، نشانه کرى و حق ناشنوایى است. (قل أرءیتم ... أفلاتسمعون)
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تدبیر آفرینش ۴
- احتجاج: پرسش در احتجاج ۲
- برهان نظم :۸
- پرسش: فواید پرسش ۲
- تنبه: عوامل تنبه ۲، ۱۲
- توحید: توحید افعالى ۳; توحید عبادى ۷; دلایل توحید ۸
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳، ۷
- حق: نشانه هاى حق ناپذیرى ۱۳
- خدا: تدبیر خدا ۴; تعالیم خدا ۱، ۲; حاکمیت اراده خدا ۴; سرزنشهاى خدا ۱۱; قدرت خدا ۳، ۵
- خورشید: منشأ نور خورشید ۱۰
- دنیا: ویژگیهاى دنیا ۹
- روز: فواید روشنایى روز ۶; گردش روز ۹; محرومیت از روشنایى روز ۵
- زندگى: عوامل مؤثر در زندگى ۶
- شب: تاریکى شب ۵; گردش شب ۹
- شرک: آثار شرک ۱۳
- عبادت: عبادت خدا ۷
- قرآن: آثار پیروى از قرآن ۱۲
- کرى: نشانه هاى کرى ۱۳
- محمد(ص): احتجاج محمد(ص) ۱; روش احتجاج محمد(ص) ۲; معلم محمد(ص) ۱، ۲
- مشرکان: احتجاج با مشرکان ۱، ۲; حق ناشنوایى مشرکان ۱۱; سرزنش مشرکان ۱۱
- موجودات: عجز موجودات ۱۰
