هود ٤٩
ترجمه
هود ٤٨ | آیه ٤٩ | هود ٥٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَنبَآءِ»: جمع نَبَأ، اخبار.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ مَا کُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِ... (۲)
وَ لَقَدْ سَبَقَتْ کَلِمَتُنَا... (۰) إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ (۰) وَ إِنَ جُنْدَنَا لَهُمُ... (۰) إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَ الَّذِينَ... (۱) يَوْمَ لاَ يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۳۶، سوره هود
- قطع اميد از ايمان آوردن قوم نوح (ع )
- مراد از خطاب خداوند به نوح (ع ): كشتى را پيش چشمان ما و به وحى ما بساز و...
- مسخره كردن قوم نوح (ع )، كشتى ساختن او را و جواب آن حضرت به آنان
- معناى جمله : ((و فار التنور)) و اقوال مختلفى كه در معناى تنور و فوران آن گفته اند
- معناى جمله : ((بسم اللّه مجريها و مرسيها)) و احتمالاتى كه درباره مفردات اين جمله ومعناى آن ذكر شده است
- گفتگوى نوح (ع ) كه از كفر درونى پسرش اطلاع نداشت ، با او
- اتمام عذاب ، و امر تكوينى خداى تعالى به سكون و آرامش زمين و آسمان (يا ارض ابلعىماءك و...)
- نكات ادبى و بلاغت شگفتى كه در آيه : ((وقيل يا ارض ابلعى ماءك و يا سماء اقلعى ...)) ديده مى شود
- دلسوزى نوح (ع ) براى پسرش در قالب استفسار از خداى تعالى و ادبى كه آنحضرت در سخن گفتن درباره پسرش ، در برابر احكم الحاكمين به كار برده است
- مراد از اينكه پسر نوح (ع ) از اهل آن حضرت نبوده است (انه ليس من اهلك )
- چند قول ديگر پيرامون مراد از جمله : ((انه عمل غير صالح ))
- منظور از اينكه پسر نوح (ع )، عملى غير صالح است (انهعمل غير صالح )
- نمونه هايى از نهى از عملى كه واقع نشده است
- بيان اينكه اين كلام نوح (ع ) كه به خدا عرض كرد: ((و الا تغفر لى و ترحمنى اكن منالخاسرين )) اظهار شكر است
- خطاب و امر به هبوط به نوح (ع ) و همراهانش ، دومين امر به هبوط به بشر، بعد از امربه هبوط آدم (ع ) بوده است
- مراد از جمله : ((و على امم ممن معك )) در خطاب خداوند به نوح (ع )
- بحث روايتى (رواياتى در مورد داستان نوح و قوم او، درذيل آيات شريفه گذشته )
- داستان حضرت نوح (ع ) از زبان مبارك امام صادق (ع )
- روايتى در ارتباط با فوران تنور از امير المؤ منين (ع )
- دو روايت از امام باقر (عليه السلام ) درباره حضرت نوح (ع ) و شريعت او
- رواياتى درباره پسر نوح (ع ) و تفسير اينكه به نوح (ع ) فرمود: او ازاهل تو نيست و عمل غير صالح است
- ۱ - اجمالى از اصل داستان
- ۲ - داستان نوح (عليه السلام ) در قرآن انحراف تدريجى بشر از فطرت انسانى وپيدايش اختلاف طبقاتى بعد از حضرت آدم (ع ) و بعثت و رسالت حضرت نوح (ع
- دين و شريعت نوح (ع )
- زحمات طاقت فرسايى كه آن حضرت در كار دعوتمتحمل شد
- مدت زيستن نوح (ع ) در ميان قوم خود
- كشتى ساختن آن حضرت
- نزول عذاب و آمدن طوفان
- پايان ماجرا و پياده شدن نوح و همراهانش از كشتى
- داستان پسر غرق شده نوح (ع )
- ۳- خصايص نوح (ع ): اولين پيامبر اولوالعزم ، پدر دومنسل حاضر بشر و...
- ۴- داستان آن حضرت در تورات فعلى
- موارد مخالفت و تفاوت داستان نوح (ع ) در تورات با آنچه در قرآن آمده است
- ۵- داستان طوفان نوح (ع ) در تواريخ و اسطوره هاى سايرملل
- ۶- آيا نبوت نوح (ع ) جهانى و براى همه بشر بوده است ؟
- شرحى در مورد نبوت و بعثت انبياء و جواب به بعضاهل سنت كه منكر عموميت رسالت نوح (ع ) هستند
- انسان در مسير كمالى خود (به طبع ثانوى ) ناچار از حيات اجتماعى و تعاونى است
- ضرورت وجود قانون در حيات اجتماعى بشر
- علاوه بر بهره مندى او از عقل و تفكر، هدايت تشريعى انسان از راه وحى و نبوت ، براىرسيدن به كمال و سعادت ضرورى و لازم است
- عمل نكردن بشر به تعاليم وحى ، نمى توانددليل بر لغو بودن ارسال رسل و انزال كتب باشد
- شريعت نوح (ع ) كه نخستين شريعت الهى بوده ، لزوما جهانى و همگانى بوده است
- آيا طوفان نوح همه كره زمين را دربرگرفت ؟ سخن صاحب المنار در اين باره
- بيان نادرستى سخن صاحب المنار و اشاره به اينكه آيات قرآنى ظاهر در اين است كهطوفان نوح همه زمين را فرا گرفته بوده است
- ۱- زمين هاى رسوبى
- ۲- عامل پيدايش قشرها و طبقات زمين ، همان طبقات رسوبى بوده اند
- ۳- توسعه و گسترش درياها به علت سرازير شدن سيلابها به طرف آنها
- ۴- در عهد طوفان چه عواملى باعث زياد شدن آبها و شدتعمل آنها شدند؟
- ۵- نتيجه بحث و انطباق مباحث گذشته از زمين شناسى با وقوع طوفان نوح
- ۸- عمر طولانى نوح (ع )
- ۹- كوه جودى كجا است ؟
- و چرا حيوانات هم دچار طوفان شده اند؟
- ۱- گرايش و اطمينان انسان به حس و تمايل او به تشبيه وتمثيل غير محسوس به محسوس
- ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى
- در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف و ناتوانى آنهااست
- ۳ - وثنيت از كجا سرچشمه گرفته و به چه صورت آغاز شد؟
- ۴- چرا براى ارباب انواع و خدايان ديگر مجسمه ساختند ولى براى خداى تعالى مجسمهنساختند؟
- ۵- وثنيت صائبه
- ۶- وثنيت برهميه
- ۷- وثنيت بودايى ، شخصيت و تعاليم بودا
- ۸- وثنيت عرب
- ۹- دفاع اسلام از توحيد و مبارزه اش با وثنيت
- ۱۰- بناى سيره رسول خدا (ص ) بر توحيد و نفى شركاء
- ۱- تناسخ در نظر وثنى مذهبان
- ۲ - سرايت شرك در عبادت از وثنى ها به ساير اديان
- ۳- اسلام گرايش به وثنيت و شرك را چگونه اصلاح كرد؟
- ۴- پاسخ به يك شبهه در مورد توسل به معصومين و اولياءاللّه (عليهم السلام ) و اظهارمحبت به ايشان
- فرق بين شرك و استشفاع
نکات آیه
۱- داستانها و سرگذشتهاى مهمى از تاریخ پیشینیان ، بر انسانها مخفى مانده است. (تلک من أنباء الغیب) «أنباء» جمع نبأ است و «نبأ» - چنان چه در مفردات راغب آمده - به خبرى گفته مى شود که داراى فایده بزرگ باشد. غیب; یعنى ، چیزى که از دید و حواس مردم پنهان باشد و از آن اطلاعى نداشته باشند.
۲- سرگذشت نوح(ع) و حادثه طوفان ، سرگذشتى مهم در تاریخ بشریت و مخفى مانده بر مردمان (تلک من أنباء الغیب) «تلک» اشاره به داستان نوح و قضایاى رخ داده در روزگار آن حضرت دارد; یعنى: تلک الأنباء من أنباء الغیب.
۳- خداوند ، داستان نوح را از طریق وحى براى پیامبر(ص) تشریح کرد. (تلک من أنباء الغیب نوحیها إلیک) ظاهر این است که مراد از ضمیر «ها» در «نوحیها» همان مشارالیه «تلک» باشد.
۴- بیان سرگذشتهاى مهم تاریخ بشر براى پیامبر(ص) ، از نویدهاى خداوند به آن حضرت (تلک من أنباء الغیب نوحیها إلیک) برداشت فوق ، مبتنى براین احتمال است که ضمیر در «نوحیها» به «أنباء الغیب» برگردد. فعل «نوحى» به صورت مضارع مؤید این احتمال است.
۵- پیامبر(ص) و مردم عصر بعثت ، پیش از نزول قرآن ، به سرگذشت نوح(ع) آگاهى نداشتند. (ما کنت تعلمها أنت و لاقومک من قبل هذا) مشارالیه «هذا» قرآن است که از جمله «نوحیها إلیک» معلوم مى شود.
۶- پیامبر(ص) و مردم عصر بعثت ، جز از طریق وحى ، راهى براى شناخت صحیح حادثه طوفان و سرگذشت نوح(ع) در اختیار نداشتند. (ما کنت تعلمها أنت و لاقومک من قبل هذا)
۷- قرآن ، منبعى براى آشنایى به تاریخ بشر و شناخت رویدادهاى مهم تاریخى (نوحیها إلیک ما کنت تعلمها أنت و لاقومک من قبل هذا)
۸- خداوند ، فراخوان پیامبر(ص) به صبر و شکیبایى در امر رسالت و مقاومت در برابر مشرکان و آزارهاى آنان (فاصبر) بیان سرگذشت نوح(ع) و سپس دعوت کردن پیامبر(ص) به صبر و مقاومت ، گویاى این است که: مصداق مورد نظر براى «صبر» تحمل مشکلات و مشقتهاى تبلیغ رسالت و مقاومت در برابر آزارها و کارشکنیهاى مخالفان مى باشد.
۹- از هدفهاى بیان سرگذشت نوح(ع) در قرآن ، ترغیب پیامبر(ص) و اهل ایمان به صبر و مقاومت است. (تلک من أنباء الغیب نوحیها إلیک ... فاصبر إن العقبة للمتقین) خداوند، با تفریع جمله «إصبر...» به وسیله حرف «فاء» بر نقل داستان نوح(ع) ، به این نکته اشاره مى کند که: مقصود از شرح ماجراى حضرت نوح (ع) ، قصه سرایى نیست; بلکه هدف از آن ، هدایت و تربیت مخاطبان قرآن مى باشد.
۱۰- غلبه ایمان بر کفر و موفقیت پیامبر(ص) در انجام رسالت ، از نویدها و بشارتهاى خداوند به آن حضرت (فاصبر إن العقبة للمتقین) بیان پیروزى اهل ایمان و از میان رفتن کفرپیشگان در شرح داستان نوح(ع) مى رساند که مصداق مورد نظر براى «العاقبة» (فرجام نیک ) پیروزى ایمان بر کفر است و از آن جا که خطاب متوجه پیامبر(ص) است، جمله فوق ناظر به پیروزى اسلام بر کفر و موفقیت پیامبر(ص) در انجام رسالت مى باشد.
۱۱- پیروزى نوح(ع) و یارانش بر مخالفان ، نشان و دلیلى بر غلبه نهایى تقواپیشگان مقاوم و صبور ، بر کفرپیشگان است. (تلک من أنباء الغیب ... فاصبر إن العقبة للمتقین)
۱۲- صبر و تقوا ، دو شرط اساسى براى پیروزى نهایى بر کافران و نایل شدن به فرجامى نیکوست. (فاصبر إن العقبة للمتقین)
۱۳- توجه و باور به پیروزى اهل تقوا ، زمینه ساز پیشه ساختن صبر و مقاومت در برابر مشکلات راه تقوا و ایمان (فاصبر إن العقبة للمتقین)
۱۴- نوح(ع) و پیروان او ، صبرپیشگانى مقاوم در برابر ناملایمات راه ایمان (تلک من أنباء الغیب ... فاصبر) دعوت به صبر و مقاومت ، پس از بیان سرگذشت نوح(ع) و پیروانش ، اشاره به این حقیقت دارد که: آن حضرت و پیروانش ، در برابر ناملایمات صبور و شکیبا بودند.
۱۵- نوح(ع) و پیروان او ، از تقواپیشگان و بهره مند از فرجامى نیک (تلک من أنباء الغیب ... فاصبر إن العقبة للمتقین)
۱۶- فرجام نیک ، از آنِ تقواپیشگان است. (إن العقبة للمتقین)
۱۷- پیامبر(ص) و پیروان او ، از تقوا پیشگانند و فرجام نیک از آنِ ایشان است. (فاصبر إن العقبة للمتقین)
موضوعات مرتبط
- استقامت: تشویق به استقامت ۹; دعوت به استقامت ۸; زمینه استقامت ۱۳
- ایمان: آثار ایمان ۱۳; ایمان به پیروزى متقین ۱۳; ایمان و کفر ۱۰
- بشارت: بشارت پیروزى ۱۰
- پیروزى: شرایط پیروزى ۱۲
- تاریخ: مقاطع پنهان تاریخ ۱; منابع تاریخ ۷
- تقوا: آثار تقوا ۱۲
- خدا: بشارتهاى خدا ۴، ۱۰; تعالیم خدا ۳; دعوتهاى خدا ۸
- ذکر: آثار ذکر ۱۳; ذکر پیروزى متقین ۱۳
- سختى: صبر در سختى ۱۳
- شکست: زمینه شکست ۱۲
- صابران: ۱۴ فرجام صابران ۱۱
- صبر: آثار صبر ۱۲; اهمیت صبر ۹; تشویق به صبر ۹; دعوت به صبر ۸; زمینه صبر ۱۳
- فرجام: شرایط حسن فرجام ۱۲
- قرآن: تشویقهاى قرآن ۹; فلسفه قصص قرآن ۹; نقش قرآن ۵، ۷
- کافران: شکست کافران ۱۰، ۱۲; نشانه هاى شکست کافران ۱۱
- مؤمنان: پیروزى مؤمنان ۱۰; تشویق مؤمنان ۹
- متقین: ۱۵ حسن فرجام متقین ۱۶، ۱۷; فرجام متقین ۱۱; فضایل متقین ۱۶; نشانه هاى پیروزى متقین ۱۱
- محمد(ص): استقامت محمد(ص) ۸; بشارت به محمد(ص) ۴، ۱۰; تشویق محمد(ص) ۹; حسن فرجام محمد(ص) ۱۷; دعوت از محمد(ص) ۸; محدوده علم محمد(ص) ۵; محمد(ص) از متقین ۱۷; محمد(ص) و تاریخ ۴; محمد(ص) و قصه نوح(ع) ۳، ۵، ۶;وحى به محمد(ص) ۳
- مسلمانان: حسن فرجام مسلمانان ۱۷; مسلمانان از متقین ۱۷; مسلمانان صدراسلام و قصه نوح(ع) ۵، ۶
- مشرکان: اذیتهاى مشرکان ۸
- نوح(ع): اخفاى قصه نوح(ع) ۲; اهمیت طوفان نوح(ع) ۲; اهمیت قصه نوح(ع) ۲; پیروان نوح(ع) از متقین ۱۵; پیروزى پیروان نوح(ع) ۱۱; پیروزى نوح(ع) ۱۱; حسن فرجام پیروان نوح(ع) ۱۵; حسن فرجام نوح(ع)۱۵; شکست مخالفان نوح(ع) ۱۱; صبر پیروان نوح(ع) ۱۴; صبر نوح(ع) ۱۴; فلسفه قصه نوح(ع) ۹; نوح(ع) از متقین ۱۵
- وحى: نقش وحى ۶