هود ٣٧
ترجمه
هود ٣٦ | آیه ٣٧ | هود ٣٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«بِأَعْیُنِنَا»: تحت رعایت و نظارت ما (نگا: طه / ، طور / ). «بِوَحْیِنَا»: با راهنمائیها و تعلیمات وحی ما. «مُغْرَقُونَ»: غرقشدگان. در آب خفهشدگان.
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۳۶، سوره هود
- قطع اميد از ايمان آوردن قوم نوح (ع )
- مراد از خطاب خداوند به نوح (ع ): كشتى را پيش چشمان ما و به وحى ما بساز و...
- مسخره كردن قوم نوح (ع )، كشتى ساختن او را و جواب آن حضرت به آنان
- معناى جمله : ((و فار التنور)) و اقوال مختلفى كه در معناى تنور و فوران آن گفته اند
- معناى جمله : ((بسم اللّه مجريها و مرسيها)) و احتمالاتى كه درباره مفردات اين جمله ومعناى آن ذكر شده است
- گفتگوى نوح (ع ) كه از كفر درونى پسرش اطلاع نداشت ، با او
- اتمام عذاب ، و امر تكوينى خداى تعالى به سكون و آرامش زمين و آسمان (يا ارض ابلعىماءك و...)
- نكات ادبى و بلاغت شگفتى كه در آيه : ((وقيل يا ارض ابلعى ماءك و يا سماء اقلعى ...)) ديده مى شود
- دلسوزى نوح (ع ) براى پسرش در قالب استفسار از خداى تعالى و ادبى كه آنحضرت در سخن گفتن درباره پسرش ، در برابر احكم الحاكمين به كار برده است
- مراد از اينكه پسر نوح (ع ) از اهل آن حضرت نبوده است (انه ليس من اهلك )
- چند قول ديگر پيرامون مراد از جمله : ((انه عمل غير صالح ))
- منظور از اينكه پسر نوح (ع )، عملى غير صالح است (انهعمل غير صالح )
- نمونه هايى از نهى از عملى كه واقع نشده است
- بيان اينكه اين كلام نوح (ع ) كه به خدا عرض كرد: ((و الا تغفر لى و ترحمنى اكن منالخاسرين )) اظهار شكر است
- خطاب و امر به هبوط به نوح (ع ) و همراهانش ، دومين امر به هبوط به بشر، بعد از امربه هبوط آدم (ع ) بوده است
- مراد از جمله : ((و على امم ممن معك )) در خطاب خداوند به نوح (ع )
- بحث روايتى (رواياتى در مورد داستان نوح و قوم او، درذيل آيات شريفه گذشته )
- داستان حضرت نوح (ع ) از زبان مبارك امام صادق (ع )
- روايتى در ارتباط با فوران تنور از امير المؤ منين (ع )
- دو روايت از امام باقر (عليه السلام ) درباره حضرت نوح (ع ) و شريعت او
- رواياتى درباره پسر نوح (ع ) و تفسير اينكه به نوح (ع ) فرمود: او ازاهل تو نيست و عمل غير صالح است
- ۱ - اجمالى از اصل داستان
- ۲ - داستان نوح (عليه السلام ) در قرآن انحراف تدريجى بشر از فطرت انسانى وپيدايش اختلاف طبقاتى بعد از حضرت آدم (ع ) و بعثت و رسالت حضرت نوح (ع
- دين و شريعت نوح (ع )
- زحمات طاقت فرسايى كه آن حضرت در كار دعوتمتحمل شد
- مدت زيستن نوح (ع ) در ميان قوم خود
- كشتى ساختن آن حضرت
- نزول عذاب و آمدن طوفان
- پايان ماجرا و پياده شدن نوح و همراهانش از كشتى
- داستان پسر غرق شده نوح (ع )
- ۳- خصايص نوح (ع ): اولين پيامبر اولوالعزم ، پدر دومنسل حاضر بشر و...
- ۴- داستان آن حضرت در تورات فعلى
- موارد مخالفت و تفاوت داستان نوح (ع ) در تورات با آنچه در قرآن آمده است
- ۵- داستان طوفان نوح (ع ) در تواريخ و اسطوره هاى سايرملل
- ۶- آيا نبوت نوح (ع ) جهانى و براى همه بشر بوده است ؟
- شرحى در مورد نبوت و بعثت انبياء و جواب به بعضاهل سنت كه منكر عموميت رسالت نوح (ع ) هستند
- انسان در مسير كمالى خود (به طبع ثانوى ) ناچار از حيات اجتماعى و تعاونى است
- ضرورت وجود قانون در حيات اجتماعى بشر
- علاوه بر بهره مندى او از عقل و تفكر، هدايت تشريعى انسان از راه وحى و نبوت ، براىرسيدن به كمال و سعادت ضرورى و لازم است
- عمل نكردن بشر به تعاليم وحى ، نمى توانددليل بر لغو بودن ارسال رسل و انزال كتب باشد
- شريعت نوح (ع ) كه نخستين شريعت الهى بوده ، لزوما جهانى و همگانى بوده است
- آيا طوفان نوح همه كره زمين را دربرگرفت ؟ سخن صاحب المنار در اين باره
- بيان نادرستى سخن صاحب المنار و اشاره به اينكه آيات قرآنى ظاهر در اين است كهطوفان نوح همه زمين را فرا گرفته بوده است
- ۱- زمين هاى رسوبى
- ۲- عامل پيدايش قشرها و طبقات زمين ، همان طبقات رسوبى بوده اند
- ۳- توسعه و گسترش درياها به علت سرازير شدن سيلابها به طرف آنها
- ۴- در عهد طوفان چه عواملى باعث زياد شدن آبها و شدتعمل آنها شدند؟
- ۵- نتيجه بحث و انطباق مباحث گذشته از زمين شناسى با وقوع طوفان نوح
- ۸- عمر طولانى نوح (ع )
- ۹- كوه جودى كجا است ؟
- و چرا حيوانات هم دچار طوفان شده اند؟
- ۱- گرايش و اطمينان انسان به حس و تمايل او به تشبيه وتمثيل غير محسوس به محسوس
- ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى
- در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف و ناتوانى آنهااست
- ۳ - وثنيت از كجا سرچشمه گرفته و به چه صورت آغاز شد؟
- ۴- چرا براى ارباب انواع و خدايان ديگر مجسمه ساختند ولى براى خداى تعالى مجسمهنساختند؟
- ۵- وثنيت صائبه
- ۶- وثنيت برهميه
- ۷- وثنيت بودايى ، شخصيت و تعاليم بودا
- ۸- وثنيت عرب
- ۹- دفاع اسلام از توحيد و مبارزه اش با وثنيت
- ۱۰- بناى سيره رسول خدا (ص ) بر توحيد و نفى شركاء
- ۱- تناسخ در نظر وثنى مذهبان
- ۲ - سرايت شرك در عبادت از وثنى ها به ساير اديان
- ۳- اسلام گرايش به وثنيت و شرك را چگونه اصلاح كرد؟
- ۴- پاسخ به يك شبهه در مورد توسل به معصومين و اولياءاللّه (عليهم السلام ) و اظهارمحبت به ايشان
- فرق بين شرك و استشفاع
نکات آیه
۱- خداوند ، در پى باخبر ساختن نوح از ایمان نیاوردن قومش ، او را به ساختن کشتى فرمان داد. (أُوحى إلى نوح أنه لن یؤمن من قومک ... واصنع الفلک)
۲- نوح(ع) پیش از مأموریتش براى ساختن کشتى ، به چگونگى (اندازه ، شکل و ...) آن آگاه بود. (واصنع الفلک) ظاهر این است که «ال» در «الفلک» عهد ذهنى است و اشاره به سفینه اى خاص دارد که نوح(ع) به آن آشنایى داشت. براین اساس خداوند، پیش از فرمان به ساختن کشتى، طرح و دورنمایى از آن را به او نشان داده بود. گفته شده که آن حضرت کشتى مورد نظر را در رؤیا دیده بود.
۳- نوح(ع) ، در ساخت کشتى مؤید به مراقبت و محافظت همه جانبه خداوند بود. (واصنع الفلک بأعیننا) «عین» به معناى چشم و در آیه شریفه کنایه از مراقبت و محافظت مى باشد. جمع آوردن آن (أعین) براى مبالغه و رساندن کمال مراقبت است و «بأعیننا» حال براى فاعل «اصنع» مى باشد. بنابراین «اصنع الفلک بأعیننا»; یعنى، آن کشتى را بساز در حالى که قرین محافظت و مراقبت کامل ما (خداوند) هستى.
۴- نوح(ع) ، در ساخت کشتى با دریافت وحى ، از تعالیم و راهنماییهاى خداوند بهره مى برد. (واصنع الفلک بأعیننا و وحینا)
۵- کشتى سازى، داراى سابقه طولانى در تاریخ بشر (واصنع الفلک بأعیننا و وحینا)
۶- کشتى نوح ، داراى ویژگیهایى خاص و برخوردار از صنعتى شگرف و بى سابقه (واصنع الفلک بأعیننا و وحینا) تصریح به اینکه برنامه ساخت کشتى نوح از ناحیه خداوند بود و انجام امور آن ، تحت نظارت همه جانبه او انجام گرفت ، گویاى برداشت فوق است.
۷- جریان مشیت الهى ، از طریق اسباب و علل طبیعى (واصنع الفلک بأعیننا و وحینا) روشن است که خداوند بدون سببى همانند کشتى نیز توانا بر نجات نوح و همراهانش بود. بنابراین فرمان او مبنى بر ساخت کشتى، اشاره به دو نکته دارد: یکى اینکه خداوند امور جهان را معمولاً از طریق اسباب و علل اداره مى کند و دوم آنکه درسى باشد براى مؤمنان که براى پیشبرد اهداف ایمانى خویش، اسباب و علل را به کار گیرند و همواره منتظر امور غیبى نباشند.
۸- نجات نوح(ع) و مؤمنان به او ، در گرو ساخت کشتى بود. (واصنع الفلک ... إنهم مغرقون)
۹- غرق شدن و هلاکت کفرپیشگان قوم نوح ، سرنوشتى حتمى براى آنان (إنهم مغرقون) تأکید جمله «إنهم مغرقون» با حرف إنّ، حکایت از قطعى بودن نزول عذاب و هلاکت کفرپیشگان قوم نوح دارد.
۱۰- خداوند ، فرجام کفرپیشگان قوم نوح (غرق شدن در طوفان آب) را براى او بیان کرد. (إنهم مغرقون)
۱۱- خداوند ، نوح(ع) را از شفاعت درباره کفرپیشگان و درخواست رهایى آنان از عذاب ، برحذر داشت. (و لاتخطبنى فى الذین ظلموا إنهم مغرقون) مراد از «لاتخاطبنى ...» (درباره ستمگران با من سخن مگو) به دلیل جمله بعد (زیرا غرق شدن براى آنان حتمى است) درخواست برطرف شدن عذاب و نجات از طوفان آب است.
۱۲- دعا و شفاعت ، حتى از ناحیه پیامبران ، در قضاهاى حتمى خداوند بى تأثیر است. (و لاتخطبنى فى الذین ظلموا إنهم مغرقون)
۱۳- پرستش غیر خدا، انکار رسالت پیامبران و مخالفت با پیامهاى آنان ظلم است. (و لاتخطبنى فى الذین ظلموا) مقصود از «الذین ظلموا» همان مشرکان و منکران رسالت نوح هستند.
۱۴- کفرپیشگان و ستمگران ، در خطر گرفتار شدن به عذابهاى دنیوى اند. (و لاتخطبنى فى الذین ظلموا إنهم مغرقون)
روایات و احادیث
۱۵- «عن المفضل بن عمر قال: قلت (لأبى عبدالله(ع)): جعلت فداک فى کم عمل نوح سفینته حتى فرغ منها؟ قال: فى دورین؟ قلت: و کم الدورین؟ قال: ثمانین سنة ...;[۱] مفضل بن عمر گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: فدایت شوم! نوح در چه مدتى کشتى خود را ساخت تا از آن فارغ شد؟ فرمود: در دو دور، گفتم: دو دور چقدر است؟ فرمود: هشتادسال ...».
موضوعات مرتبط
- اعداد: عدد هشتاد ۱۵
- انبیا: ظلم تکذیب انبیا ۱۳; ظلم مخالفت با انبیا ۱۳
- خدا: اوامر خدا ۱; تأییدات خدا ۳; تعالیم خدا ۴، ۱۰; حتمیت قضاى خدا ۱۲; سنتهاى خدا ۷; مجارى مشیت خدا ۷; نواهى خدا ۱۱
- دعا: دعا و قضاى خدا ۱۲; شرایط تأثیر دعا ۱۲
- شرک: ظلم شرک عبادى ۱۳
- شفاعت: شرایط تأثیر شفاعت ۱۲; شفاعت و قضاى خدا ۱۲
- صنعت: تاریخ صنعت ۵
- ظالمان: ظالمان و عذاب دنیوى ۱۴
- ظلم: موارد ظلم ۱۳
- عبادت: ظلم عبادت غیر خدا ۱۳
- عذاب: اهل عذاب ۱۴
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۷
- قوم نوح: حتمیت غرق قوم نوح ۹; غرق قوم نوح ۱۰; نهى از شفاعت قوم نوح ۱۱
- کافران: کافران و عذاب دنیوى ۱۴; نهى از شفاعت کافران ۱۱
- کشتى سازى: تاریخ کشتى سازى ۵
- نظام علیت: ۷
- نوح(ع): ابزار نجات پیروان نوح(ع) ۸; ابزار نجات نوح(ع) ۸; اهمیت کشتى نوح(ع) ۸; تأیید نوح(ع) ۳; علم نوح(ع) ۲; قصه نوح(ع) ۱، ۲، ۳، ۹; کشتى سازى نوح(ع) ۱، ۳، ۴; کشتى نوح(ع) ۲; مدت کشتى سازى نوح(ع) ۱۵; معلم نوح(ع) ۴; نوح(ع) و کفر قوم نوح ۱; نوح(ع) و نجات قوم نوح ۱۱; نهى به نوح(ع) ۱۱; وحى به نوح(ع) ۴، ۱۰; ویژگیهاى کشتى نوح(ع) ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۸، ص ۲۸۰، ح ۴۲۱; تفسیربرهان، ج ۲، ص ۲۱۷، ح ۸.