النحل ١٢٦
ترجمه
| النحل ١٢٥ | آیه ١٢٦ | النحل ١٢٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَاقَبْتُمْ»: مجازات کردید. کیفر رساندید. مراد این است که اگر خواستید متجاوز را گوشمالی دهید و عقاب برسانید (نگا: بقره / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۱۲ - ۱۲۸،سوره نحل
- مثلى متضمن هشدار نسبت به كفران نعمت و زنهار از عذاب مترتب بر آن
- نكاتى كه از آيه : ((فكلوا مما رزقكم الله حلالا طيبا)) استفاده مى شود
- نهى از بدعت در دين در اين آيه
- تحريم طيبات براى بنى اسرائيل ناشى از ظلم خودشان و عقوبت خدا در برابر عصيانآنان بوده است
- در مغفرت و رحمت الهى بسوى همگان باز است
- بيان مراد از اينكه ابرهيم (ع ) يك امت بود
- ذكر اوصاف ابراهيم (ع ) كه آثار تدين به دين خنيف او است
- معناى آيه ((انما جعل السبت على الذين اختلفوا فيه ...)) و مقصود از اختلاف يهود در سبت
- وجوهى كه مفسرين درباره اختلاف مذكور در آيه گفته اند
- معناى ((حكمت ))، ((موعظه )) و ((مجادله ))
- مراد از موعظه حسنه و جدال احسن در آيه : ((ادع الىسبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة وجادلهم بالتى هى احسن ))
- وجه ترتيب در ذكر حكمت و موعظه و جدال در آيه و بيان ضعف سخن بعضى مفسرين دربارهآن
- فضيلت صبر بر آزار مشركين و امر به پيامبر(ص ) به اينكه صبر كند و خدا به اوصبر داده است
- (روايت در ذيل آيات : ((ضرب الله مثلا...))، ((ان ابراهيم كان امة ...))، ((ادعو الىسبيل ربك )) و ((ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ...))
نکات آیه
۱- لزوم رعایت عدالت و انصاف، در مقابله به مثل با دشمنان (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به)
۲- لزوم رعایت تساوى همه جانبه در قصاص و مقابله به مثل (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به)
۳- امکان تعدى کافران به مؤمنان، در قبال فراخوانده شدن به دین (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به)
۴- قصاص و مقابله به مثل، امرى پذیرفته شده در اسلام (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به)
۵- صبر و شکیبایى، مفیدتر و ارزشمندتر از قصاص و مقابله به مثل است. (و إن عاقتبم فعاقبوا ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین)
۶- تبلیغ دین و هدایت مردمان، پیامدار اذیت و آزار دشمنان و نیازمند مقاومت، شکیبایى و گذشت است. (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین)
۷- منفعت برتر و خیر مؤمنان به هنگام دعوت به اسلام، در صبر و عدم تعجیل در انتقام از دشمنان و مقابله به مثل با آنان است. (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم فعاقبوا ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین)
۸- گذشت از دشمن و نادیده گرفتن اذیت و آزارش، امرى دشوار و نیازمند شکیبایى است. (و إن عاقبتم فعاقبوا ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین)
روایات و احادیث
۹- «عن على بن الحسین(ع): ... و أما حق من ساءک القضاء على یدیه بقول أو فعل فإن کان تعمدها کان العفو أولى بک لما فیه له من القمع و حسن الأدب ... قال عزّوجلّ: «... و لئن صبرتم لهو خیر للصابرین» ... فإن لم یکن عمداً لم تظلمه ...;[۱] از امام سجاد(ع) روایت شده است که:... اما حق کسى که از جانب او با سخن یا عمل به تو بدى رسیده این است که: اگر بدى او عمدى باشد، گذشت از او براى تو بهتر است; زیرا این گذشت موجب منصرف شدن آن شخص از بدى کردن و ادب نیکو براى او مى شود ... خداى عزّوجلّ فرمود: «... و لئن صبرتم لهو خیر للصابرین» ... و اگر بدى او عمدى نبوده (با این گذشت) به او ظلم نکرده اى».
موضوعات مرتبط
- اسلام: صبر در دعوت به اسلام ۷
- انتقام: صبر در انتقام ۷
- تبلیغ: آثار تبلیغ ۶; صبر در تبلیغ ۶، ۷; عفو در تبلیغ ۶
- دشمنان: زمینه اذیتهاى دشمنان ۶; صبر بر اذیتهاى دشمنان ۸، ۹; عفو از دشمنان ۸; مقابله به مثل با دشمنان ۱، ۷
- دین: آثار دعوت به دین ۳
- صبر: آثار صبر ۷; ارزش صبر ۵; اهمیت صبر ۷; فضیلت صبر ۵
- عدالت: اهمیت عدالت ۱، ۲
- عفو: ارزش عفو ۹; سختى عفو ۸
- قصاص: ارزش قصاص ۵; شرایط قصاص ۲; عدالت در قصاص ۲; مشروعیت قصاص ۴
- کافران: زمینه تجاوزگرى کافران ۳
- مؤمنان: مصالح مؤمنان ۷
- مقابله به مثل: ارزش مقابله به مثل ۵; شرایط مقابله به مثل ۱، ۲; صبر در مقابله به مثل ۷; عدالت در مقابله به مثل ۱، ۲; مشروعیت مقابله به مثل ۴
- هدایت: آثار هدایت ۶
منابع
- ↑ تحف العقول، ص ۲۷۱، فراز ۴۸; بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۲۰، ح ۲.
