گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۲۹: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
«'''قَالَ فَعَلْتُهَا إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ * فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَب لى رَبّى حُكْماً وَ جَعَلَنى مِنَ الْمُرْسلِينَ * وَ تِلْك نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلىَّ أَنْ عَبَّدتَ بَنى إِسرائيلَ'''»:
«'''قَالَ فَعَلْتُهَا إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ * فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَب لى رَبّى حُكْماً وَ جَعَلَنى مِنَ الْمُرْسلِينَ * وَ تِلْك نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلىَّ أَنْ عَبَّدتَ بَنى إِسرائيلَ'''»:


ضمير در «'''فعلتها'''» به كلمه «'''فعلة '''» - كه در آيه قبلى بود - برمى گردد و ظاهرا كلمه «'''اذا'''» مقطوع از جواب و جزاء است ، و - بطورى كه گفته اند - معناى «'''حينئذ - در اين هنگام '''» را مى رساند و كلمه «'''عبدت '''» از تعبيد است و تعبيد و اعباد به معناى بنده گرفتن است .
ضمير در «فَعَلتُهَا» به كلمۀ «فَعلَة» - كه در آيه قبلى بود - بر مى گردد. و ظاهرا كلمۀ «إذَا»، مقطوع از جواب و جزاء است، و - به طورى كه گفته اند - معناى «حينئذٍ: در اين هنگام» را مى رساند. و كلمۀ «عَبَّدتَ» از «تعبيد» است و «تعبيد» و «إعباد»، به معناى بنده گرفتن است.


و اين آيات سه گانه جوابى است كه موسى (عليه السلام ) از اعتراض فرعون داده و از تطبيق اين جواب با اعتراضى كه فرعون كرد بر مى آيد كه موسى (عليه السلام ) اعتراض فرعون را تجزيه و تحليل كرده و از آن سه تا اشكال فهميده و در نتيجه به هر سه پاسخ گفته است :
و اين آيات سه گانه، جوابى است كه موسى «عليه السلام» از اعتراض فرعون داده و از تطبيق اين جواب با اعتراضى كه فرعون كرد، بر مى آيد كه موسى «عليه السلام» اعتراض فرعون را تجزيه و تحليل كرده و از آن سه تا اشكال فهميده و در نتيجه، به هر سه پاسخ گفته است:


اول اينكه ، فرعون از رسالت وى استبعاد كرده ، كه چنين چيزى ممكن نيست ، مگر ممكن است كسى كه ما سوابق او را كاملا مى شناسيم و مى دانيم كه مردى است چنين و چنان ، رسول خدا شود؟ كه جمله : «'''الم نربك فينا وليدا و لبثت فينا من عمرك سنين '''» متضمن آن است .
اول اين كه: فرعون از رسالت وى استبعاد كرده، كه چنين چيزى ممكن نيست. مگر ممكن است كسى كه ما سوابق او را كاملا مى شناسيم و مى دانيم كه مردى است چنين و چنان، رسول خدا شود؟ كه جمله: «ألَم نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيداً وَ لَبِثتَ فِينَا مِن عُمُرِكَ سِنِين»، متضمن آن است.


دوم اينكه ، عمل او را زشت دانسته ، و او را مفسد و مجرم خوانده ، كه جمله : «'''فعلت فعلتك التى فعلت '''» متضمن آن است .
دوم اين كه: عمل او را زشت دانسته، و او را «مفسد» و «مجرم» خوانده، كه جمله: «فَعَلتَ فَعلَتَكَ الَّتِى فَعَلتَ»، متضمن آن است.


سوم اينكه ، بر او منت نهاده كه تو يكى از بردگان مايى ، كه جمله «'''و انت من الكافرين '''» اشاره به آن است .
سوم اين كه: بر او منت نهاده، كه تو يكى از بردگان مايى، كه جملۀ «وَ أنتَ مِنَ الكَافِرِين»، اشاره به آن است.


و طبع كلام اقتضاء مى كرده كه نخست از اشكال دوم پاسخ گويد سپس از اعتراض اولش و در آخر از اعتراض سومش و موسى (عليه السلام ) همينطور پاسخ داد.
و طبع كلام اقتضاء مى كرده كه نخست از اشكال دوم پاسخ گويد، سپس از اعتراض اولش، و در آخر، از اعتراض سومش و موسى «عليه السلام»، همين طور پاسخ داد.


پس ، جمله «'''فعلتها اذا و انا من الضالين '''» جواب از اعتراض دوم او است كه موسى (عليه السلام) را مجرم دانست و جرمش را بزرگ جلوه داد و به خاطر اينكه - به اصطلاح - احساسات عليه او تحريك نشود نامى از كشتن نبرد تا قبطيان حاضر در جلسه متاءثر نشوند.
پس جملۀ «فَعَلتُهَا إذاً وَ أنَا مِنَ الضَّالِّين» جواب از اعتراض دوم او است، كه موسى «عليه السلام» را مجرم دانست و جرمش را بزرگ جلوه داد و به خاطر اين كه - به اصطلاح - احساسات عليه او تحريك نشود، نامى از كشتن نبرد، تا قبطيان حاضر در جلسه متأثّر نشوند.
<span id='link248'><span>
<span id='link248'><span>


۱۷٬۰۰۸

ویرایش