گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۴۷: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


<span id='link377'><span>
<span id='link377'><span>
==مقصود از اينكه مشركين به جن ايمان داشته آنها را عبادت مى كرده اند ==
==مقصود از اين كه مشركان به «جنّ» ايمان داشته، آن ها را عبادت مى كردند ==
سپس بنا به حكايت قرآن كريم گفتند: ((بل كانوا يعبدون الجن اكثرهم بهم مومنون (( و جن دومين طايفه از طوايف سه گانه اى هستند كه مورد پرستش مشركين واقع شده اند، چون گفتيم : مشركين سه طايفه از موجودات را مى پرستند، ملائكه ، و جن ، و قديسين از بشر را، از اين سه طايفه دو طايفه اول در استحقاق پرستش مقدم بر طايفه سوم مى باشند، و طايفه سوم هر چند كه اگر به حد كمال رسيده باشند، از دو طايفه اول افضلند، و ليكن هر چه باشند ملحق به آن دو طايفه اند
سپس بنا به حكايت قرآن كريم گفتند: «بَل كَانُوا يَعبُدُونَ الجِنَّ أكثَرُهُم بِهِم مُؤمِنُون». و جنّ، دومين طايفه از طوايف سه گانه اى هستند كه مورد پرستش مشركان واقع شده اند. چون گفتيم: مشركان سه طايفه از موجودات را مى پرستند: «ملائكه» و «جن» و «قدّيسان» از بشر را. از اين سه طايفه، دو طايفه اول در استحقاق پرستش، مقدّم بر طايفه سوم مى باشند، و طايفه سوم، هرچند كه اگر به حد كمال رسيده باشند، از دو طايفه اول افضل اند، وليكن هرچه باشند، ملحق به آن دو طايفه اند.


و اينكه ملائكه در كلام خود كلمه اضراب و اعراض ، يعنى كلمه ((بل (( را به كار بردند، دليل بر اين است كه جن به پرستش بت پرستان راضى بوده اند
و اين كه ملائكه در كلام خود، كلمۀ «إضراب» و «إعراض»، يعنى كلمۀ «بَل» را به كار بردند، دليل بر اين است كه جنّ، به پرستش بت پرستان راضى بوده اند.


و جن همان كسانى هستند كه وثنى ها آنها را مبادى شرور، و پيدايش فساد در عالم مى دانستند، و آنها را مى پرستيدند، براى اينكه از شرشان محفوظ بمانند، همچنان كه ملائكه را مبدء تاريخ پنداشته ، آنها را مى پرستيدند، تا خيرات آنان را به سوى خود سرازير كنند
و «جنّ»، همان كسانى هستند كه وثنى ها، آن ها را مبادى شرور، و پيدايش فساد در عالَم مى دانستند، و آن ها را مى پرستيدند. براى اين كه از شرّشان محفوظ بمانند. همچنان كه ملائكه را مبدء تاريخ پنداشته، آن ها را مى پرستيدند، تا خيرات آنان را به سوى خود سرازير كنند.


مراد از جن اينهايند، نه آنكه - چنانچه بعضى گفته اند - ابليس و فرزندان ، و ياوران وى باشند، و معناى عبادت ابليس اين باشد كه دعوت وى را اطاعت نموده ، و به دعوت وى ملائكه را مى پرستيدند، و يا به دعوت وى هر گناه ديگرى را مرتكب مى شدند
مراد از جنّ، اين هايند، نه آن كه - چنانچه بعضى گفته اند - ابليس و فرزندان و ياوران وى باشند، و معناى عبادت ابليس اين باشد كه دعوت وى را اطاعت نموده، و به دعوت وى، ملائكه را مى پرستيدند. و يا به دعوت وى، هر گناه ديگرى را مرتكب مى شدند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۵۸۳ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۵۸۳ </center>
دليل بر بطلان اين تفسير، تعبيرى است كه در آيه شريفه به لفظ ايمان آمده ، نه به لفظ اطاعت ، و نيز آن تفسير ديگر كه گفته : ((جن در برابر مشركين مجسم مى شدند، و مشركين آنها را ملائكه مى پنداشتند، و مى پرستيدند(( و همچنين آن تفسير ديگر كه گفته : ((جنيان بدرون بت ها مى رفتند، تا در هنگام پرستش بت پرستان ، ايشان پرستش ‍ شوند(( صحيح نيست
دليل بر بطلان اين تفسير، تعبيرى است كه در آيه شريفه، به لفظ «ايمان» آمده ، نه به لفظ «اطاعت».


و اى بسا وجه اينكه ايمان به جن را به بيشتر مشركين نسبت دادند، نه به همه آنان اين باشد كه بيشتر مشركين منظورشان از بت پرستى مصونيت از شرور آلهه بوده ، و از سوى ديگر در مذهب ايشان مبدء تمام شرور جن بوده است ، پس در نتيجه پرستش بيشتر آنان به طور ناخودآگاه پرستش جن بوده است
و نيز آن تفسير ديگر كه گفته: «جنّ در برابر مشركان مجسم مى شدند، و مشركان، آن ها را ملائكه مى پنداشتند، و مى پرستيدند».


و اينكه بعضى از مفسرين گفته اند: منظور از اكثر، همگى مشركين است ، صحيح نيست ، چون اين توجيه و تفسير وقتى صحيح است ، كه كلمه عبادت به اطاعت تفسير شود، و حال آنكه توجه فرموديد كه : آيه شريفه سخنى از اطاعت به ميان نياورده ، بلكه سخن از ايمان گفته است
و همچنين آن تفسير ديگر كه گفته: «جنّيا،ن به درون بت ها مى رفتند، تا در هنگام پرستش بت پرستان، ايشان پرستش شوند»، صحيح نيست.


«'''فَالْيَوْمَ لا يَمْلِك بَعْضكمْ لِبَعْضٍ نَّفْعاً وَ لا ضرًّا وَ نَقُولُ لِلَّذِينَ ظلَمُوا ذُوقُوا عَذَاب النَّارِ الَّتى كُنتُم بهَا تُكَذِّبُونَ'''»:
و اى بسا وجه اين كه ايمان به جنّ را به بيشتر مشركان نسبت دادند، نه به همه آنان، اين باشد كه بيشتر مشركان، منظورشان از بت پرستى، مصونيت از شرور آلهه بوده، و از سوى ديگر، در مذهب ايشان، مبدء تمام شرور جنّ بوده است. پس در نتيجه، پرستش بيشتر آنان، به طور ناخودآگاه، پرستش جنّ بوده است.


اين آيه نوعى تفريع و نتيجه گيرى است ، از بيزارى جستن ملائكه از مشركين ، و در اين تفريع و در چند جاى ديگر از كلام خداى تعالى بيان داشته ، كه : به طور كلى هر تابعى از متبوع خود، و هر متبوعى از تابع خود بيزارى ميجويد، از آن جمله فرموده : ((و يوم القيمه يكفرون بشرككم و نيز فرموده : ثم يوم القيمه يكفر بعضكم ببعض و يلعن بعضكم بعضا(( و معناى آيه روشن است
و اين كه بعضى از مفسران گفته اند: منظور از «اكثر»، همگى مشركين است، صحيح نيست. چون اين توجيه و تفسير وقتى صحيح است كه كلمه «عبادت» به «اطاعت» تفسير شود، و حال آن كه توجه فرموديد كه: آيه شريفه، از «اطاعت»، سخنی به ميان نياورده، بلكه از «ايمان» سخن گفته است.
 
«'''فَالْيَوْمَ لا يَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعاً وَ لا ضرًّا وَ نَقُولُ لِلَّذِينَ ظلَمُوا ذُوقُوا عَذَاب النَّارِ الَّتى كُنتُم بهَا تُكَذِّبُونَ'''»:
 
اين آيه، نوعى تفريع و نتيجه گيرى است، از بيزارى جستن ملائكه از مشركان، و در اين تفريع و در چند جاى ديگر از كلام خداى تعالى بيان داشته كه: به طور كلى، هر تابعى از متبوع خود، و هر متبوعى از تابع خود بيزارى می جويد.
 
از آن جمله فرموده: «وَ يَومَ القِيَامَةِ يَكفُرُونَ بِشِركِكُم». و نيز فرموده: «ثُمَّ يَومَ القِيَامَةِ يَكفُرُ بَعضُكُم بِبَعضٍ وَ يَلعَنُ بَعضُكُم بَعضاً». و معناى آيه روشن است.
<span id='link378'><span>
<span id='link378'><span>
==اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله ==
==اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله ==
«'''وَ إِذَا تُتْلى عَلَيهِمْ ءَايَاتُنَا بَيِّنَتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلا رَجُلٌ يُرِيدُ أَن يَصدَّكمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ ءَابَاؤُكُمْ ...مِن نَّذِيرٍ'''»:
«'''وَ إِذَا تُتْلى عَلَيهِمْ ءَايَاتُنَا بَيِّنَتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلا رَجُلٌ يُرِيدُ أَن يَصدَّكمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ ءَابَاؤُكُمْ ...مِن نَّذِيرٍ'''»:
۱۶٬۹۰۷

ویرایش