۱۷٬۰۰۸
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۴۷: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←تهديد خداوند ملحدين امت را به عذاب روز قيامت
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
<span id='link394'><span> | <span id='link394'><span> | ||
==تهديد | ==تهديد ملحدان امت، به عذاب روز قيامت == | ||
«'''إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فى | «'''إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فى آيَاتِنَا لا يخْفَوْنَ عَلَيْنَا ...'''»: | ||
سياق اين آيه | سياق اين آيه شريفه، سياق تهديد ملحدان اين امت است، همچنان كه آيه بعدى نيز، اين معنا را تأييد مى كند. و الحاد به معناى انحراف است. | ||
و چون كلمه | و چون كلمه «يُلحِدُون» و نيز كلمه «آياتنا» مطلق آمده، شامل همه الحادها مى شود. چه الحاد در آيات تكوينى خدا، از قبيل خورشيد و ماه و غير آن دو، كه مشركان، آن ها را آيات خدا مى شمارند و در عين حال، آن ها را مى پرستند و مرتكب انحراف و الحاد مى شوند. و چه الحاد در آيات وحى و نبوت، كه باز مشركان، قرآن كريم را افتراء بر خدا و گفتار پيامبر اسلام دانسته، و يا براى نشنيدنش، سر و صداهاى بى معنا به راه مى اندازند. و يا غير مشركان از فرق ضالّه آن را از پيش خود تفسير نموده و يا به منظور فتنه انگيزى در بين مسلمين تأويلش مى كنند، كه تمامى اين ها، الحاد در آيات خدا است، كه بيان جامعش اين است كه: آيات الهى را در غير آن موضعى كه دارد، وضع مى كنند و از جايى كه دارد، به جاى ديگر مى برند. | ||
«''' | «'''أفَمَن يُلقَى فِى النّار خَيرٌ أم مَن يَأتِى آمِناً يَومَ القِيَامَة'''» - اين آيه شريفه، جزاى روز قيامت را اعلام مى كند كه عبارت است از اين كه اهل جهنم را به زور و بدون اين كه دستشان به مأمنى برسد و انتظار مأمنى از قبيل شفيع يا ناصر و يا عذر مقبول داشته باشند، در آتش مى اندازند. در نتيجه، به غير از افتادن در آتش، هيچ سرنوشت ديگرى ندارند. | ||
«''' | و ظاهرا جمله «أم مَن يَأتِى آمِناً يَومَ القِيَامَة» در اين مقام باشد كه بفرمايد مردم در قيامت دو طايفه اند، و طايفه سومى ندارند: | ||
اول، طايفه اى كه در ايمان به خدا و به آيات او، استوارند. | |||
و دوم، طايفه اى كه در آيات خدا، الحاد و انحراف مى ورزند. و با اين تقسيم، روشن مى شود كه اهل استقامت در روز قيامت، در ايمنى قرار دارند. | |||
«'''إعمَلُوا مَا شِئتُم إنّهُ بِمَا تَعمَلُونَ بَصِير'''» - يعنى هرچه مى خواهيد، بكنيد كه خدا به آنچه مى كنيد، بيناست. و اين جمله، تهديد قبلى را تشديد مى كند. | |||
«'''إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ ... مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ'''»: | «'''إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ ... مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ'''»: | ||
مراد از | مراد از «ذكر»، قرآن كريم است. چون قرآن مشتمل بر ذكر خداست. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۶۰۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۶۰۳ </center> | ||
و | و اين كه جمله را مقيد به قيد «لَمّا جَاءَهُم» كرده، دلالت دارد بر اين كه مراد از «الّذِينَ كَفَرُوا»، مشركان عرب اند، كه معاصر با نزول قرآن بودند. چه قريش و چه به غير آنان. | ||
<span id='link395'><span> | <span id='link395'><span> | ||
مفسران در اين كه خبر كلمه «إنّ» چيست، اختلاف كرده اند، و از نظر ما ممكن است بگوييم: از سياق بر مى آيد كه خبر آن حذف شده باشد. چون كلمه «آيات اللّه» بر آن دلالت مى كرده، و لذا خود خبر در آيه نيامده، و احتياجى نبوده كه بيايد. | |||
و بنابراين، تقدير آيه چنين مى شود: «إنّ الّذِينَ كَفَرُوا بِالذّكرِ لَمّا جَاءَهُم يُلقونَ فِى النّارِ يَومَ القِيَامَة - به درستى كه آن ها كه به ذكر خدا بعد از آمدنش كافر شدند، در روز قيامت در آتش خواهند افتاد». و اگر اين خبر را نياورد، براى اين بود كه ذهن شنونده همه جا برود و هر احتمالى را كه ممكن است بدهد، و در نتيجه، بيشتر دلواپس شود. غرض از كلام هم كه گفتيم، تهديد و ايجاد دلواپسى است. پس نياوردن خبر، اين غرض را بهتر تأمين مى كرده، لذا آن را نياورده. معنايى هم كه زمخشرى در كشاف آورده كه جمله «إنّ الّذِينَ كَفَرُوا...»، بَدَل است از جمله «إنّ الّذِينَ يُلحِدُونَ فِى آيَاتِنا»، به همان معناى ما برگشت مى كند. | |||
بعضى از مفسران گفته اند: خبر كلمه «إنّ»، جمله: «أولئِكَ يُنَادَونَ مِن مَكَانٍ بَعيد» است، كه در ضمن چند آيه بعد قرار دارد. | |||
بعضى | بعضى ديگر گفته اند: خبر كلمه مذكور، جمله «لا يَأتِيهِ البَاطِلُ مِن بَين يَدَيهِ وَ لا مِن خَلفِهِ» است. و اگر بگويى: در اين صورت، بايد مى فرمود: «لا يَأتِيهِ مِنهُم بَاطِلٌ»، تا معنا چنين شود: «آن هايى كه به ذكر كافر شدند، بعد از آن كه به سويشان نازل شد، بايد بدانند كه از ناحيه آنان هيچ چيزى نمى تواند آن را باطل كند و آنان قادر به اين كار نيستند». | ||
در پاسخ مى گوييم: بله، بايد مى فرمود: «باطلهم»، ولى اين ضمير از كلام حذف شده است. و ممكن هم هست بگوييم: الف و لامى كه بر سرِ كلمه «باطل» آمده، عوض همان ضمير است، و معناى «الباطل»، «باطلهم» مى باشد. | |||
بعضى ديگر گفته اند: جمله | بعضى ديگر گفته اند: جمله «وَ إنّهُ لَكِتَابٌ عَزِيز...»، قائم مقام خبر است، و تقدير كلام چنين است: «إنّ الّذِينَ كَفَرُوا بِالذّكرِ كَفَرُوا بِهِ وَ إنّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ - كسانى كه به ذكر كافر شدند، در حالى كه آن ذكر، كتابى است عزيز». | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۶۰۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۶۰۴ </center> | ||
بعضى ديگر گفته اند: خبر | بعضى ديگر گفته اند: خبر «إنّ»، جمله «مَا يُقَالُ لَكَ...» است. چيزى كه هست، ضميرى در آن حذف شده، و تقدير كلام «فِيهِم مَا يُقَالُ لَكَ» است. و معناى آيه چنين است: در بين كسانى كه به ذكر كافر شدند، در باره تو گفته نمى شود، مگر همان حرف هايى كه درباره رسولان قبل از تو گفته مى شد. به درستى كه آنان در دنيا عذابى منقرض كننده دارند، و در آخرت عذاب آتش». | ||
و خواننده | و خواننده عزيز، جهات تكلف در اين وجوه را متوجه است، اگر كسى بينا باشد و دقت كند، برايش پوشيده نيست. | ||
<span id='link396'><span> | <span id='link396'><span> | ||
