تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۹: تفاوت میان نسخه‌ها

و نيز در همان كتاب روايت كرده كه : حارث بن هشام از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) پرسيد وحى چگونه بر تو نازل مى شود؟ فرمود: احيانا صدايى چون صداى زنگ به گوشم مى خورد، و من آنچه را مى گويد از بر مى شوم ، و اين نوع وحى از ساير انواعش بر من سخت تر است ، و بدنم عرق مى كند، و گاهى فرشته وحى به صورت مردى برايم مجسم مى شود، و من آنچه را مى گويد از بر مى شوم.

عايشه هم گفته: گاه مى شد كه وحى بر آن جناب نازل مى شد در حالى كه سوار بر شتر بود ناچار به گردن حيوان مى زد تا بخوابد. و نيز گفته : من ديده ام كه گاهى در روز بسيار سرد وحى بر آن جناب نازل مى شد و خيس عرق مى شد، به طورى كه عرق از پيشانيش مى چكيد.  

و از تفسير عياشى نقل شده كه او به سند خود از عيسى بن عبيد از پدرش از جدش ‍ از على (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: قرآن بعضى آياتش بعضى ديگر را نسخ مى كند، و لذا بايد به دستور رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم) به همه آيات تمسك كرد، يعنى آخرين آيه اى را هم كه نازل شده در نظر بگيريم. و از جمله آخرين آياتى كه به آن جناب نازل شد سوره مائده است ، كه ما قبل خود را نسخ كرده ولى چيزى آن را نسخ نمى كند، اين سوره در حالى بر آن جناب نازل شد كه بر ناقه شهباء سوار بود، و وحى آن چنان بر آن حيوان گران آمد كه نتوانست راه برود، بلكه شكمش را به زمين نزديك مى كرد و من خود ديدم كه نزديك بود نافش ‍ به زمين برسد.

مؤلف: اين روايت اگر درست باشد ناگزير بايد بگوييم ظاهر شدن اثر سنگينى وحى در ناقه و يا قاطر، از قبيل تجسم معانى است ، نه اينكه وحى هم امرى مادى و داراى سنگينى وزن است ، چون اين سخن معقول نيست. و نظير اين تعبيرها در رواياتى كه معجزات و كرامات اولياء را نقل مى كنند، بسيار است .

و در تهذيب به سند خود از هشام بن سالم از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه در تفسير كلام خداى عز و جل كه فرموده «'''ان ناشئه الليل هى اشد وطا و اقوم قيلا'''»، فرمود:

منظور از «'''اقوم قيلا'''» اين است كه برخاستن آدمى از بستر براى رضاى خدا (و نه براى هيچ كس ديگر ) قيامى است استوار.

مولف: اين روايت به دو سند ديگر در تهذيب و علل از هشام از آن جناب نقل شده .

و در مجمع البيان در ذيل آيه «'''ان ناشئه الليل '''» آمده كه از امام باقر و امام صادق (عليه السلام ) روايت شده كه فرمودند: منظور به نماز ايستادن در آخر شب است

و در الدر المنثور است كه ابن منذر از حسين بن على (عليهما السلام) روايت كرده كه آن جناب را ديدند، بين مغرب و عشا نماز مى خواند، سببش را پرسيدند، فرمود: اين از همان ناشئه است.