الأنعام ١٠٠
ترجمه
الأنعام ٩٩ | آیه ١٠٠ | الأنعام ١٠١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْجِنَّ»: موجودات ناپیدا و پوشیده از حسّ انسان، که مراد اهریمنان و یا فرشتگان است. جنّ که آفریدگانی نهان از دیدگانند. این واژه میتواند مفعول اوّل فعل (جَعَلوا) و (شُرَکآءَ) مفعول دوم آن باشد و برعکس. یا این که (شُرَکاءَ) مفعول اوّل و (لِلّهِ) مفعول دوم، و (الْجنّ) بدل بشمار آید. «خَلَقَهُمْ»: آنان را آفریده است. مراد از (هُمْ) کافران، یا فرشتگان و اهریمنان و جنّیان است. «خَرَقُوا»: از پیش خود ساختهاند. سرهم کردهاند. به هم بافتهاند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلاَّ... (۰) وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ... (۲) يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ مَا... (۰) وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِکَةِ اسْجُدُوا... (۱) يَا أَبَتِ لاَ تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ... (۰) قَالُوا سُبْحَانَکَ أَنْتَ وَلِيُّنَا... (۲) أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْکُمْ يَا بَنِي... (۲) قَالَ أَ تَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ (۰)
لَعَنَهُ اللَّهُ وَ قَالَ... (۰) وَ أَنِ اعْبُدُونِي هٰذَا صِرَاطٌ... (۰) وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ وَ مَا... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۰۵ - ۹۱، سوره انعام
- موارد استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) .
- وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب خدا است .
- بيان اينكه در آيه : (( قل من انزل الكتاب )) كه در آن به نزول تورات بر موسى احتجاج شده ، رسول خدا(ص ) ماءمور به سؤال از يهود شده نه از مشركين .
- اشكالاتى كه بر بيان فوق وارد نموده و گفته اند مسؤل در آيه شريفه مشركين هستند نه يهود، و جواب آن اشكالات .
- اشكال سوم و پاسخ آن .
- آنچه از معارف الهى و ارزشهاى معنوى كه در گوشه و كنار جهان وجود دارد، ميراثانبياء(ع ) و از آثار وحى است .
- داشتن بركت و خير كثير و هدايت انسان به سعادت ، نشانه نزول قرآن از سوى خدا است .
- بيان اينكه سببيت خدا و بركت او در طول ساير اسباب است ، ونزول بركت ، با عمل ساير عوامل منافات ندارد.
- مراد از افتراء زدن به دروغ بر خدا در: (( فمن اظلم ممن افترى على الله كذبا )) .
- سختى مرگ ظالمان (مرتكبين افتراء بر خدا، ادعاى نبوت به دروغ و استهزاء به آيات خدا).
- حقيقت زندگى انسان پس از مرگ .
- مراد از انشاء و پديده آوردن بنى آدم از (( نفس واحدة )) و تقسيم آنان به (( مستقر )) و (( مستودع )) .
- وصف (( بديع السموات والارض )) متضمن حجت بر استحاله فرزند داشتن خدا است .
- دقائق و لطائفى كه از جمله : (( لا تدركه الابصار و هو يدرك الابصار )) استفاده مىشود.
- در قرآن كريم افعال انسان به خود او نسبت داده شده و قانون (( عليت )) مسلم دانسته شدهاست .
- از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولىاعمال و رفتار آنان منسوب به (( تقدير و هدايت )) مى باشد.
- دو اشكال بى اساس بر عموميت خلقت .
- خلقت و حسن ، متلازمند و هر چيزى ذاتا و به لحاظ اينكه آفريننده خدا است ، نيكو است .
- حسن و قبح ، از امور اعتباريه مى باشند و قابل خلق و ايجاد نيستند.
- پاسخ به اشكالى ديگر و بيان اينكه انحصار خلقت و عليت ايجاد در خدا، مستلزم نفىقانون عليت نيست .
- جواب اين شبهه كه عليت خدا در بقاء اشياء مستلزم توارد و اجتماع دو علت مستقل در معلول واحد است .
- موجودات در بقاء خود نيز همچون حدوث محتاج خدا هستند.
- نظام جارى در عالم دلالت بر وجود صانع مى كند.
- رواياتى در ذيل (و ما قدروا الله حق قدره ).
- رواياتى در مورد نزول آيه : (( و من اظلم ممن افترى على الله ... )) درباره عبدالله بن سعد بن ابى سرح .
- روايتى راجع به (( طينت )) آدمى .
- رواياتى درباره (( مستقر )) و (( مستودع )) در آيه شريفه .
- چند روايت در مورد ديده نشدن خداى تعالى به چشم (لا تدركه الابصار).
نکات آیه
۱- برخى مشرکان خداوند را داراى شریکانى از جنیان مى دانستند. (و جعلوا لله شرکاء الجن)
۲- چون جنیان، مخلوق خدا هستند، شریک او نمى توانند باشند. (و جعلوا لله شرکاء الجن و خلقهم)
۳- جنیان (نیروها و موجودات پنهان) مخلوق خداوند هستند. (و جعلوا لله شرکاء الجن و خلقهم)
۴- مخلوق نمى تواند شریک خالق خود باشد. (و جعلوا لله شرکاء الجن و خلقهم)
۵- برخى مشرکان خداوند را داراى پسران و دخترانى مى پنداشتند. (و خرقوا له بنین و بنت بغیر علم)
۶- شریک پنداشتن براى خداوند و انتساب فرزند به او، پندارى باطل و از سر نادانى است. (و خرقوا له بنین و بنت بغیر علم)
۷- عقاید انسان درباره خداوند و اوصاف او باید مبتنى بر علم باشد. (و خرقوا له بنین و بنت بغیر علم)
۸- ضرورت پرهیز از پندارهاى جاهلانه و به دور از علم درباره خداوند (و خرقوا له بنین و بنت بغیر علم سبحنه)
۹- خداوند از داشتن شریک و فرزندان منزه است. (و خرقوا له بنین و بنت ... سبحنه و تعلى عما یصفون)
۱۰- خداوند منزه و برتر از پندارهایى است که جاهلانه درباره او ابراز مى گردد. (بغیر علم سبحنه و تعلى عما یصفون)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: صفات جلال ۶، ۹، ۱۰
- جنّیان: مخلوقیت جنّیان ۲، ۳
- جهل: آثار جهل ۶
- خدا: تنزیه خدا ۹، ۱۰ ; خالقیت خدا ۳ ; خدا و پسر ۵ ; خدا و دختر ۵ ; خدا و فرزند ۵، ۶، ۹
- شرک: بطلان شرک ۶، ۹ ; دلایل بطلان شرک ۲، ۴
- عقیده: اجتناب از عقیده باطل ۸ ; برهان در عقیده ۷ ; عقیده باطل درباره خدا ۱، ۵، ۶، ۸، ۱۰ ; عقیده به خدا ۸ ; علم در عقیده ۷ ; منشأ عقیده باطل ۶
- مشرکان: خدایان مشرکان ۱ ; عقیده مشرکان ۱، ۵ ; مشرکان و جنیان ۱
- موجودات: پنهان ۳