آل عمران ١٨١
ترجمه
آل عمران ١٨٠ | آیه ١٨١ | آل عمران ١٨٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِنَّ اللهَ فَقِیرٌ»: سخن یهودیانی است که قرآن را به استهزاء میگرفتند و با توجّه به آیه بقره (مَن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللهَ قَرْضاً ...) چنین بیادبانه دم میزدند. «قَتْلَهُم»: عطف به (مَا) است. «الأنبِیَآءَ»: مفعولٌبه مصدر (قَتْلَ) است. «الْحَرِیقِ»: سوزاندن. سوزاننده. اسم مصدری است به معنی إحراق یا فعیل به معنی فاعل یعنی مُحْرِق است. در هر صورت مراد دوزخ است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- پندار نارواى یهود به فقر و نیاز خداوند، و غنا و بنى نیازى خویش (لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء) به گفته بسیارى از مفسّرین، مراد از «الّذین قالوا»، یهودیان هستند.
۲- فرمان خداوند به انفاق و بخشش، مورد تمسخر و استهزاى یهودیان (الّذین یبخلون ... لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر) نقل کلام یهودیان (انّ اللّه فقیر ... )، پس از ترغیب آنان به انفاق و تهدید بخیلان، بیانگر این نکته است که یهودیان، امر خداوند مبنى بر انفاق را به تمسخر گرفته و چنین شایع کردند که خداى محمّد (ص)، فقیر است.
۳- ناروایى احساس و ابراز غنا و بى نیازى، در برابر خدا (لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء)
۴- غنا و احساس بى نیازى، زمینه سرپیچى از فرامین الهى و استهزاى آنان* (الّذین یبخلون بما اتیهم اللّه ... لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء)
۵- کوته فکرى یهود در معارف الهى و صفات خداوند (لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء)
۶- یهودیان، مردمى خودبین و مغرور (قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء)
۷- خداوند، شنواى گفتارها (لقد سمع اللّه قول)
۸- تبلیغات سوء یهود علیه احکام و دستورات اسلام (انفاق) (و لا یحسبنّ الّذین ... لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء)
۹- خداوند، غنى و بى نیاز از انفاق بندگان (انّ الّذین ... انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء سنکتب ما قالوا)
۱۰- زراندوزان بخیل، در خطر تقابل وبرخورد با انبیا و احکام الهى (و لا یحسبنّ الّذین یبخلون ... لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا ... و نحن اغنیاء) نقل کلام یهود و پندار آنان، پس از بیان شرّ بودن بخل و ترک انفاق، هشدارى به بخیلان است که بخلورزى و ترک انفاق، آدمى را به ورطه اى مى کشاند که یهودیان را به آن کشاند. (قالوا انّ اللّه فقیر).
۱۱ - ثبت اعمال و گفتار انسان و مسؤولیت وى، در برابر آنها (سنکتب ما قالوا و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ)
۱۲- کشتار نابحق (با علم و عمد) انبیاى الهى، به دست یهود (سنکتب ما قالوا و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ) نفى هر گونه حق در کشتن انبیا دلالت مى کند که یهود، با علم به نبوّت آنان و بدون خطا و فراموشى، پیامبران را مى کشتند. چون اگر آنان را پیامبر نمى دانستند و یا به خطا و نسیان آنان را مى کشتند، «بغیر حقّ» صدق نمى کرد.
۱۳- کثرت پیامبران شهید، در بین انبیاى الهى (و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ)
۱۴- یهود، در صدد قتل پیامبر اسلام (ص)* (و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ) برداشت فوق، توجیهى است براى نسبت دادن قتل انبیا به یهود زمان پیامبر (ص). یعنى از اینکه کشتن پیامبران به آنان نسبت داده شده، معلوم مى گردد که آنان در صدد قتل پیامبرند ; چرا که وى به منزله همه پیامبران است.
۱۵- همسنگى گناه و زشتى فقیر پنداشتن خدا و نسبتهاى ناروا به او، با گناه کشتار انبیا (سنکتب ما قالوا و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ)
۱۶- نسبت ناروا به خداوند و کشتن پیامبران، گناهى بزرگ و موجب عذاب سوزان دوزخ (سنکتب ما قالوا و قتلهم الانبیآء بغیر حقّ و نقول ذوقوا عذاب الحریق) «حریق»، به معناى محرِق (سوزاننده) است. گفتنى است عذاب سوزان براى کشتن پیامبران و نسبت ناروا به خدا دادن، حاکى از بزرگى چنین گناهانى است.
۱۷- عذاب سوزان نسبت دهندگان فقر به خدا و قاتلان انبیا، با فرمان مستقیم خداوند (نقول ذوقوا عذاب الحریق)
روایات و احادیث
۱۸- اعتقاد به نیازمندى امام به اموالى که به ایشان پرداخت مى شود، در حکم فقیر دانستن خداوند است. (لقد سمع اللّه قول الّذین قالوا انّ اللّه فقیر) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: هم الّذین یزعمون ان الامام یحتاج منهم الى ما یحملون الیه.[۱]
موضوعات مرتبط
- احکام: استهزاى احکام ۲، ۴
- استغنا: آثار استغنا ۴ ; سرزنش استغنا ۳
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۸، ۱۴
- اسماء و صفات: سمیع ۷ ; صفات جلال ۱، ۹، ۱۵
- افترا: به خدا ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ; گناه افترا ۱۵، ۱۶
- انفاق:۸، ۹ ارزش انفاق ۸، ۹ ۸ ; امر به انفاق ۸، ۹ ۲
- انبیا: قتل انبیا ۱۲، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۷
- انسان: مسؤولیت انسان ۱۱
- بخیل:۱۰
- ثروتمندان: بخیل ۱۰
- خدا:۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ اوامر خدا ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ۲، ۴ ; بیخنیازى خدا ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ۹
- زراندوزان: بخیل ۱۰
- شهیدان:۱۳
- عذاب: مراتب عذاب ۱۶، ۱۷ ; موجبات عذاب ۱۶، ۱۷
- عصیان: زمینه عصیان ۴
- عقیده:۵ باطل ۱، ۳، ۱۸
- عمل: بقاى عمل ۱۱ ; ثبت عمل ۱۱
- قتل:۱۲، ۱۳، ۱۶، ۱۷ گناه قتل ۱۲، ۱۳، ۱۶، ۱۷ ۱۵
- کیفر:۱۶
- گناه:۱۵ کیفر گناه ۱۵ ۱۶ ; گناه ۱۵ کبیره ۱۶، ۱۷
- محمّد (ص): توطئه قتل محمّد (ص) ۱۴
- هبه: امر به هبه ۲
- یهود:۱۲ استهزاى یهود ۱۲ ۲ ; برخورد یهود ۱۲ ۸ ; توطئه یهود ۱۲ ۱۴ ; جوسازى یهود ۱۲ ۸ ; جهل یهود ۱۲ ۵ ; عقیده یهود ۱۲ ۱، ۵ ; غرور یهود ۱۲ ۶
منابع
- ↑ نورالثقلین، ج ۱، ص ۴۱۶، ح ۴۵۶ ; بحارالانوار، ج ۲۴، ص ۲۷۸، ح ۴.