النور ٢٩
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
النور ٢٨ | آیه ٢٩ | النور ٣٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«غَیْرَ مَسْکُونَةٍ»: مراد منازل متروکه و اماکن عامّه است. «مَتَاعٌ»: بهرهمندی. حق استفاده. مصدر میمی و به معنی استمتاع است (نگا: المصحف المیسّر، و روحالمعانی). کالا و امتعه.
نزول
مقاتل بن حیان گوید: وقتى که آیه ۲۷ نازل گردید، ابوبکر گفت: یا رسول الله بنابراین تکلیف تجار قریش چه خواهد شد که اغلب بین مکه و مدینه و شام براى تجارت رفت و آمد مینمایند و در خانه ها و کاروانسراهاى وسط راه داخل میشوند.
در صورتى که در میان آن خانه ها و کاروانسراها سکنه اى وجود ندارد پس از چه کسى درباره ورود به این خانه ها اجازه بگیرند؟ سپس این آیه نازل گردید.[۱]
تفسیر
نکات آیه
۱ - ورود به اماکن غیر مسکونى دیگران، به منظور بهره بردارى از آنها، بدون اذن و آشنایى دادن جایز است. (لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متع لکم) برداشت یاد شده مبتنى بر این نکته است که «متاع» به معناى مصدرى آن (یعنى تمتع و انتفاع) باشد.
۲ - ورود به اماکن غیر مسکونى دیگران، بدون اذن و آشنایى دادن، در صورت داشتن متاع و کالایى در آنها، بلامانع است. (لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متع لکم) برداشت فوق، بر این اساس است که «متاع» به معناى اسمى آن (یعنى، کالا) باشد.
۳ - ورود به اماکن غیر مسکونى دیگران بدون قصد بهره بردارى درست و یا به منظور سوء استفاده از آنها، ممنوع است. (لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متع لکم) با آمدن جمله «فیها متاع لکم»، ورود به اماکن غیرمسکونى، مشروط به بهره بردارى درست از آنها شده است و در غیر این صورت، جایز نمى باشد.
۴ - خداوند به رفتار، کردار، نیات و اسرار آدمیان آگاه است. (و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون)
۵ - افرادى که بخواهند از قانون جواز و ورود به خانه هاى غیر مسکونى سوء استفاده کنند و نیتى جز بهره بردارى از آنها داشته باشند، به کیفر الهى تهدید شده اند. (لیس علیکم جناح دأن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة ... و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) جمله «و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون» - که علم همه جانبه و فراگیر الهى به نهان و آشکار انسان را به وى یادآورى مى شود - هشدارى است به کسانى که احکام یاد شده را رعایت نکنند و یا از آنها سوء استفاده کنند.
۶ - توجه و اعتقاد به علم همه جانبه خداوند به نهان و آشکار انسان ها، بازدارنده آنان از گناه و نافرمانى است. (لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة ... و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) تذکر به علم همه جانبه الهى در پایان آیه مى تواند حاکى از نکته یاد شده باشد.
۷ - «قال الصادق(ع) (فى قوله تعالى «بیوتاً غیر مسکونة فیها متاع لکم») هى الحمامات و الخانات و الارحیة ...; امام صادق(ع) [درباره سخن خدا « بیوتاً غیر مسکونة...»] فرمود: مراد حمام ها، کاروانسراها و آسیاب ها است...». ۱- تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۰۱; تفسیر برهان، ج ۳، ص ۱۲۹، ح ۳.
موضوعات مرتبط
- احکام ۱، ۲، ۳:
- استیذان : احکام استیذان ۱، ۲، ۳
- اماکن: سوءاستفاده از اماکن غیر مسکونى ۳; شرایط ورود به اماکن غیرمسکونى ۲; کیفر سوءاستفاده از اماکن غیرمسکونى ۵; ورود به اماکن غیر مسکونى ۱، ۳، ۷
- انسان: آگاهى از نیات انسان ها ۴; عمل انسان ها ۴
- خدا: تهدیدهاى خدا ۵; علم غیب خدا ۴
- ذکر: آثار ذکر علم غیب خدا ۶
- عصیان : موانع عصیان ۶
- عقیده: آثار عقیده به علم خدا ۶
- کیفر: تهدید به کیفر ۵
- گناه: موانع گناه ۶
منابع
- ↑ تفسیر ابن ابىحاتم.