الزمر ٢٠
ترجمه
| الزمر ١٩ | آیه ٢٠ | الزمر ٢١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«غُرَفٌ»: منازل برافراشته و خانه‌های سر به فلک کشیده. بالاخانه‌ها و کاخها (نگا: فرقان / ). «مَبْنِیَّةٌ»: ساخته شده. ذکر این واژه پس از (غُرَف) مراد حقیقت آن است. یعنی جنبه مجازی ندارد و بلکه واقعاً وجود دارد. «وَعْدَ»: مفعول مطلق فعل محذوف است و برای تأکید مضمون جمله پیشین است. یعنی: وَعَدَهُمُ اللهُ بِذلِکَ وَعْداً. «الْمِیعَادَ»: (نگا: آل‌عمران / انفال / ، رعد / ، سبأ / ).
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۰ سوره زمر
- بيان جمله امرت لان اكون اول المسلمين و اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله نيز پيشاپيش ديگران مكلف و ماءمور به اسلام وعبادت مخلصانه است
- مقصود از خسران نفس و اهل ، و اينكه چنين زيانى خسران مبين است
- مفاد جمله الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه كه در وصف بندگان خود فرموده است
- چند روايت درباره خسران نفس و اهل ، اطاعت جباران ، و...
نکات آیه
۱ - عبادت خالصانه خدا، اجتناب از عبادت طاغوت، توبه، پیروى از بهترین سخن و خردورزى، از اوصاف تقواپیشگان (و الذین اجتنبوا الطغوت أن یعبدوها و أنابوا إلى اللّه ... الذین یستمعون القول ... لکن الذین اتّقوا ربّهم) «الذین اتّقوا ربّهم» بیان تفصیلى براى آن دسته از افراد مؤمنى است که در آیات قبل توصیف شده اند; یعنى، «الذین اجتنبوا الطاغوت... الذین یستمعون القول...».
۲ - بناهاى مرتفع و چند طبقه (کاخ ها) در بهشت، پاداش اختصاصى تقواپیشگان (لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف من فوقها غرف مبنیّة) «غرفه» (مفرد «غرف») به معناى بناهاى مرتفع و خانه اى بالاى خانه اى دیگر (چند طبقه چون کاخ) است. گفتنى است لام در «لهم» براى اختصاص است.
۳ - ربوبیت الهى، مقتضى تقواپیشگى و پرهیزکارى است. (لکن الذین اتّقوا ربّهم)
۴ - تقواپیشگان، از منظره هاى چشم نواز و لذت بخش بهشت بهره مند خواهند شد. (لهم غرف من فوقها غرف مبنیّة) مرتفع و چند طبقه بودن بناهاى بهشت به همراه جریان نهرها در پایین آنها، مى تواند اشاره به مطلب یاد شده باشد.
۵ - تقوا، عامل اصلى ورود به بهشت و برخوردارى از مواهب آن است. لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف من فوقها غرف مبنیّة اختصاص یافتن بهشت به کسانى که داراى صفت تقوا هستند - در حالى که بهشتیان باید از اوصاف دیگرى نیز برخوردار باشند - مى تواند گویاى برداشت بالا باشد.
۶ - اعطاى پاداش به تقواپیشگان، جلوه اى از ربوبیت الهى (لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف من فوقها غرف)
۷ - مشرکان و کافران، محروم از بهشت و موهبت هاى آن (لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف) لام اختصاص در «لهم» بیانگر این حقیقت است: کافران و مشرکان - که در قطب مقابل مؤمنان قرار دارند - از نعمت هاى بهشتى محروم اند.
۸ - کاخ ها و بناهاى تقواپیشگان در بهشت، داراى نهرهایى است جارى در پایین آنها. (غرف مبنیّة تجرى من تحتها الأنهر)
۹ - معاد، جسمانى است. (لهم غرف ... تجرى من تحتها الأنهر)
۱۰ - اعطاى کاخ ها و بناهاى رفیع به همراه نهرهاى جارى، وعده تخلف ناپذیر خداوند به تقواپیشگان (لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف ... وعد اللّه لایخلف اللّه المیعاد)
۱۱ - وعده هاى خداوند تخلف ناپذیر است. (لایخلف اللّه المیعاد)
۱۲ - خلف وعده و قرارشکنى، عملى زشت و غیرخدا پسندانه (لایخلف اللّه المیعاد)
۱۳ - «بیم و امید»، «بشارت و انذار» و «تهدید و تشویق»، از روش هاى تربیتى قرآن (إنّ الخسرین ... لهم من فوقهم ظلل من النار ... لکن الذین اتّقوا ربّهم لهم غرف ... لایخلف اللّه المیعاد)
موضوعات مرتبط
- بهشت: پاداش بهشت ۲; کاخهاى بهشت ۲، ۱۰; محرومان از بهشت ۷; محرومان از نعمتهاى بهشت ۷; منظره هاى بهشت ۴; موجبات بهشت ۵; نعمتهاى بهشت ۵; وعده بهشت ۱۰; ویژگیهاى کاخهاى بهشت ۸
- تربیت: امیدوارى در تربیت ۱۳; بشارت در تربیت ۱۳; ترس در تربیت ۱۳; تشویق در تربیت ۱۳; تهدید در تربیت ۱۳; روش تربیت ۱۳
- تقوا: آثار تقوا ۵; زمینه تقوا ۳
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۳; حتمیت وعده هاى خدا ۱۰، ۱۱; نشانه هاى ربوبیت خدا ۶
- سخن: انتخاب بهترین سخن ۱
- طاغوت: اجتناب از طاغوت ۱
- عمل: عمل ناپسند ۱۲
- کافران: محرومیت اخروى کافران ۷
- متقین: اخلاص متقین ۱; پاداش اخروى متقین ۲، ۴، ۸; پاداش متقین ۶; تعقل متقین ۱; توبه متقین ۱; صفات متقین ۱; لذایذ اخروى متقین ۴; متقین در بهشت ۴، ۸; وعده به متقین ۱۰
- مشرکان: محرومیت اخروى مشرکان ۷
- معاد: معاد جسمانى ۹
- وعده: ناپسندى خلف وعده ۱۲
