سبإ ٣٩
ترجمه
سبإ ٣٨ | آیه ٣٩ | سبإ ٤٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یُخْلِفُهُ»: جای آن را پر میکند. عوض آن را میدهد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۱ - ۵۴، سوره سباء
- گفتگو و مخاصمه ضعفاى با بزرگانشان ، در قيامت ، كه گمراهى خود را متوجهبزرگان خود كرده بزرگانشان نيز خود را تبرئه مى كنند.
- دروغگويى و پنهانكارى كفار در قيامت كه روز كشف اسرار است ، از باب ظهور ملكاترذيله و عادات بد نفسانى است
- وجه اينكه مترقين گفتند ما عذاب نمى شويم
- جواب به آنان با بيان اينكه كثرت مال و اولاد بدون ايمان وعمل صالح مانع از عذاب نيست
- سؤ ال خداوند از ملائكه (آهولاء اياكم كانوايعبدون ) و بيزارى جستن ملائكه از عبادتمشركين
- مقصود از اينكه مشركين به جن ايمان داشته آنها را عبادت مى كرده اند
- اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله
- وصف حال مشركين در ساعت مرگ كه از سلطه خدا مفرى نداشته ، ايمان دير هنگامشان سودىبه حالشان نمى رساند
- بحث روايتى
- رواياتى درباره انفاق و صدقه دادن
- رواياتى در باره اينكه آيات ((و لوترى اذ فزعوا)) ناظر بر فرو رفتن لشكرسفيانى در زمين (در زمان ظهور حضرت مهدى ((عج )) ) مى باشد
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ پیام خداوند درباره منشأ قبض و بسط روزى انسان ها (قل إنّ ربّى یبسط الرزق ... و یقدر له) «یقدر» (از مصدر «قدر») به معناى اندازه و نیز سخت گیرى آمده است (مفردات راغب). به قرینه «یبسط» در این آیه، معناى دوّم «یقدر» مورد نظر است.
۲ - زیادى و یا کمى روزى بندگان، براساس مشیت خداوند است. (ربّى یبسط الرزق لمن یشاء من عباده و یقدر له)
۳ - ربوبیت خداوند، متقضى قبض و بسط روزى بندگان (إنّ ربّى یبسط الرزق لمن یشاء ... و یقدر)
۴ - پیامبر(ص)، مورد توجه و عنایت ویژه پروردگار (إنّ ربّى) گفتنى است که سفارش خداوند به پیامبر(ص) براى اعلام منشأ قبض و بسط روزى بندگان، با عبارت «إنّ ربّى» آمده است. چنین تعبیرى، حکایت از این حقیقت مى کند که خداوند، در صدد معرفى موقعیت پیامبر(ص) در پیشگاه خودش است.
۵ - مردم، بنده خداوند هستند. (یبسط الرزق لمن یشاء من عباده)
۶ - توجه دادن به این که منشأ کمى و زیادى روزى در دست خدا است، برانگیزاننده انسان به انفاق (قل إنّ ربّى یبسط الرزق لمن یشاء ... و یقدر له و ما أنفقتم من شىء) از تذکر خداوند به این که انفاق عوض دارد - پس از یادآورى این حقیقت که منشأ قبض و بسط روزى خداوند است - برداشت یاد شده به دست مى آید.
۷ - وعده خداوند به جایگزین ساختن براى اموالى که انفاق مى شود. (و ما أنفقتم من شىء فهو یخلفه)
۸ - خداوند، «خیرالرازقین» (بهترین روزى دهندگان) است. (و هو خیر الرزقین)
۹ - بهترین روزى رسان بودن خداوند، تضمین کننده وعده جایگزین ساختن براى مال انفاق شده (و ما أنفقتم من شىء فهو یخلفه و هو خیر الرزقین)
۱۰ - بهترین روزى رسان بودن خداوند، دلیل اعطاى کم و یا زیاد روزى، به هر کس که خود بخواهد. (إنّ ربّى یبسط الرزق لمن یشاء ... و یقدر له ... و هو خیر الرزقین)
۱۱ - تشویق خداوند به انفاق کردن مال به نیازمندان (و ما أنفقتم من شىء فهو یخلفه و هو خیر الرزقین) وعده خداوند به جانشین ساختن چیزى به جاى مال انفاق شده و نیز یادآورى این که او بهترین روزى دهنده ها است، نوعى تشویق و ترغیب به انفاق است.
روایات و احادیث
۱۲ - «قال الراوى قلت لأبى عبداللّه(ع) ...قول اللّه عزّوجلّ «و ما أنفقتم من شىء فهو یخلفه و هو خیر الرازقین» و إنّى أنفق و لا أرى خلفاً قال: أفترى اللّه عزّوجلّ أخلف وعده؟ قلت: لا قال: فممّ ذالک. قلت: لا أدرى قال: لو أنّ أحدکم إکتسب المال من حلّه و أنفقه فى حلّه لم ینفق درهماً إلا أخلف علیه;[۱] راوى مى گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: ...سخن خداى عزّوجلّ است که مى فرماید: «و ما أنفقتم من شىء فهو یخلفه و هو خیر الرازقین» در حالى که من انفاق مى کنم و هیچ چیزى جایگزین آن ندیدم، فرمود: آیا نظر تو این است که خداوند در وعده خود تخلف مى کند؟ گفتم نه. فرمود: پس این [توهم تو] از کجا است؟ گفتم نمى دانم. حضرت فرمود: اگر یکى از شما مالى را از راه حلال کسب کند و در راه حلال انفاق نماید، هیچ درهمى را انفاق نمى کند; مگر آن که [خدا ]جایگزین آن را مى دهد».
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: خیرالرازقین ۸
- انسان: عبودیت انسان ۵; مقامات انسان ۵
- انفاق: تشویق به انفاق ۱۱; جایگزینى انفاق ۱۲; زمینه انفاق ۶; وعده جایگزینى انفاق ۷، ۹
- انگیزش: عوامل انگیزش ۶
- بندگان خدا :۵ خدا آثار رازقیت خدا ۹، ۱۰; آثار ربوبیت خدا ۳; آثار مشیت خدا ۲، ۳; تشویقهاى خدا ۱۱; حتمیت وعده هاى خدا ۹، ۱۲; وعده هاى خدا ۷
- ذکر: آثار ذکر منشأ روزى ۶
- روزى: بهترین روزى دهنده ۸، ۹، ۱۰; منشأ ازیاد روزى ۱، ۲، ۳، ۶، ۱۰; منشأ کمى روزى ۱، ۲، ۳، ۶، ۱۰
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴
- محمد(ص): رسالت محمد(ص) ۱; فضایل محمد(ص) ۴
منابع
- ↑ کافى، ج ۲، ص ۴۸۶، ح ۸; نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۳۹- ، ح ۷۳.