الروم ١٨
ترجمه
| الروم ١٧ | آیه ١٨ | الروم ١٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْحَمْدُ»: معنی امر دارد. یعنی: إِحْمَدُوا ... (سُبْحانَ) و (الْحَمْدُ) در این دو آیه می‌توانند امری هم به حساب نیایند. «فِی السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ»: مراد از سوی ساکنان عالم افلاکی و بندگان کره خاکی است. این آیات اوقات پنجگانه نماز را در خود جمع کرده‌اند. بدین ترتیب: «حِینَ تُمْسُونَ»: شامل مغرب و عشاء است که خیلی به هم نزدیک هستند. «حِینَ تُصْبِحُونَ»: نماز صبح را شامل است. «عَشِیّاً»: بیانگر نماز عصر است. «حِینَ تُظْهِرُونَ»: نماز ظهر. اگر معنی امری از (الْحَمْد) منظور نظر نباشد، مفهوم آیه چنین است: حمد و ستایش (ساکنان عالم افلاکی و بندگان کره خاکی) در آسمانها و زمین (در همه وقت و حین، به ویژه) عصرگاهان و زمانی که به وقت ظهر می‌رسید، سزاوار و زیبنده خدا است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره روم
- اشاره به مضامين و غرض سوره مباركه روم
- وجوهى كه در معناى آيه : ((يومئذ يفرح المؤ منون بنصر الله ...)) و ارتباط آن باقبل (غلبت الروم ...) گفته شده است
- اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده )
- چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا...))
- توضيح مراد از اينكه فرمود: خداوند جهان را جز به ((حق )) و((اجل مسمى )) نيافريد
- دو وجه در معناى آيه : ((ثم كان عاقبة الذين اساؤ ا السوآى ان كذبوا بآيات الله ...))
- نكاتى كه از آيه : ((فسبحان حين تمسون و حين تصبحون وله الحمد...)) استفاده مى شود
- بحث روايتى (نقد رواياتى كه در ذيل آيه : ((غلبت الروم ...)) و شرطبندى با مشركينبر سر غلبه روم نقل شده )
- شرطبندى ابوبكر با مشركين بعد از نزول آيه تحريم قمار بوده است .
نکات آیه
۱ - هر آنچه حمد و ستایش در آسمان ها و زمین (عالم) است، از آن خداوند است. (و له الحمد فى السموت و الأرض و عشیًّا و حین تظهرون) بنابراین که جمله «و له الحمد...» خبرى باشد و «فى السماوات» متعلق به «الحمد» باشد، نکته بالا قابل استفاده است. گفتنى است که تقدیم «له» بر «الحمد» مفید حصر است و «ال» در «الحمد» براى جنس است.
۲ - تسبیح خداوند به هنگام شام گاه و نیم روز، لازم است. (فسبحن اللّه ... و عشیًّا و حین تظهرون)
۳ - اختصاص همه حمدها به خداوند، دلیل لزوم تسبیح او است. (فسبحن اللّه ... و له الحمد ... عشیًّا) جمله «و له الحمد» معترضه و «عشیّاً» عطف به محل «حین تمسون» است. لذا این دو آیه درصدد توصیه به تسبیح گویى خداوند در وقت هاى چهارگانه یاد شده است. ذکر جمله معترضه در بین توصیه بالا، مى تواند اشاره به این نکته داشته باشد.
۴ - تسبیح خداوند در همه لحظه ها و فرصت ها، لازم است. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون ... و عشیًّا و حین تظهرون) احتمال دارد ذکر اوقات یاد شده - که وقت هاى ممتاز شبانه روز است - کنایه از همه لحظه هاى مناسب شبانه روز باشد.
۵ - ظهر و عشا، لحظه هایى مناسب و ممتاز براى عبادت خداوند است. (فسبحن اللّه ... و له الحمد ... و عشیًّا و حین تظهرون) در صورتى که مراد از «حین تظهرون» همان لحظه هاى خاص عصرگاه و نیم روز باشد، این برداشت قابل استفاده است.
۶ - زمان ها، تفاوت معنوى داشته و برخى از آنها براى عبادت خداوند مناسب ترند. (فسبحن اللّه ... و عشیًّا و حین تظهرون)
موضوعات مرتبط
- تسبیح: تسبیح خدا ۳، ۴; تسبیح در شب ۲; تسبیح در ظهر ۲; وقت تسبیح ۲، ۴
- حمد: حمد خدا ۳; حمد خدا در آسمانها ۱; حمد خدا در زمین ۱
- خدا: اختصاصات خدا ۱، ۳
- عبادت: عبادت در شب ۵; عبادت در ظهر ۵; وقت عبادت ۵، ۶
- وقتها: تفاوت وقتها ۶
