العنكبوت ٥
ترجمه
| العنكبوت ٤ | آیه ٥ | العنكبوت ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَرْجُو»: امیدوار است. چشم می‌دارد. الف زائدی در رسم‌الخطّ قرآنی دارد. «لِقَآءَ»: ملاقات (نگا: انعام / و .
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۳، سوره عنكبوت
- حاصل و خلاصه اى از غرض و مفاد سوره عنكبوت و اشاره به مكى بودن آن
- بيان سنت الهى مبنى بر امتحان و آزمايش امت ها
- علت فتنه و امتحان الهى : تمايز راستگويان از دروغ گويان در ادعاى ايمان
- معناى آيه : ((ام حسب الذين يعملون السيئات ان يسبقونا...))
- مفاد آيه : ((من كان يرجو القاء الله ...)) و مردا از ((لقاء الله ))
- امر به نيكى به والدين و نهى از پيروى ايشان در شرك ورزيدن به خدا
- وصف مؤ منين زبانى كه ايمان عاريتى دارند
- طائفه مورد بحث در آيات سابق همان منافقين اند
- مشركين نه تنها عذاب ديگران را بدوش نمى كشند بلكه عذابشان مضاعف خواهد بود
- رواياتى در معنى و شاءن نزول آيه : ((احسب الناس ان يتركوا...)) و آيه : ((و منالناس من يقول آمنا...))
- داستان عياش بن ابى ربيعه و نزول آيه (و ما كان لمؤ من انيقتل مؤ منا الاخطاء) درباره او
- رواياتى كه مى گويد امت اسلام پس از پيامبر(ص ) در بوته فتنه و آزمايش قرار مىگيرند
- دو روايت در ذيل : ((ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم ))
نکات آیه
۱ - امیدواران به لقاى الهى، حتماً، آن را درک خواهند کرد. (من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت)
۲ - لقاى الهى، موعد مشخَّصى دارد. (من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت)
۳ - امیدواران به لقاى الهى، باید توشه مناسب آن را فراهم کنند. (من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت) نفس بیان این نکته که «امیدواران به لقاءاللّه، مطمئن باشند که آن، تحقق پیدا خواهد کرد.»، اشعار به این دارد که باید آنان، درصدد انجام دادن عملى و تهیه توشه اى باشند که نشانه صدق امیدشان باشد.
۴ - قیامت، ظرف تحقق لقاءاللّه و حضور در پیشگاه خداوند است. (من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت) «لقاءاللّه» عبارت است از این که انسان، در جایى قرار بگیرد که میان او و خداوند، هیچ حجابى نباشد و این، همانا، روز قیامت است.
۵ - لقاءاللّه، پس از مرگ، براى مشتاقان به آن، تحقق پیدا مى کند. (من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت) «أجل» در اصل، به معناى «مدت تعیین شده براى هرچیز» است و در «مدت تعیین شده براى حیات انسان» - که از آن، به «مرگ» تعبیر مى شود - نیز استعمال مى شود (مفردات راغب) بنابر معناى استعمالى آن، احتمال دارد مراد از «أجل اللّه» مرگى باشد که خداوند، براى انسان ها، مقرر کرده است. در این صورت، «فإنّ أجل اللّه لأت» اشعار دارد که لقاءاللّه، پس از مرگ، جامه عمل مى پوشد.
۶ - امیدواران به لقاءاللّه، مؤمنان راستین سرفراز برآمده از آزمون الهى اند. أحسب الناس أن یترکوا أن یقولوا ءامنّا و هم لایفتنون . و لقد فتنّا ... فلیعلمنّ اللّه الذین صدقوا ... من کان یرجوا لقاء اللّه ذکر «من کان یرجوا لقاءاللّه...» پس از بیان آزمون حتمى مدعیان ایمان، جهت بازشناسى مؤمنان راستین، مى تواند اشاره به این حقیقت داشته باشد که آنان، امیدوار به لقاءاللّه اند. در ضمن، با این بیان، تشویقى هم از آنان به عمل آمده است.
۷ - انسان ها، براى حیات شان، مدتى تعیین شده دارند و سرآمدن آن، قطعى است. (فإنّ أجل اللّه لأت)
۸ - قیامت، روزى تعیین شده از جانب خداوند، و واقع شدن اش قطعى است. (فإنّ أجل اللّه لأت) جمله اسمى، حرف تأکید «إنّ» و لام در «لأت» بر قطعیت، دلالت دارند.
۹ - خداوند، «سمیع» (بسیار شنوا) و «علیم» (بسیار دانا) است. (و هو السمیع العلیم)
روایات و احادیث
۱۰ - «عن على بن أبى طالب(ع) فى قوله تعالى «من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت» یعنى: من کان یؤمن بأنّه مبعوث، فإنّ وعد اللّه لأت، من الثواب و العقاب . فاللقاء هاهنا لیس بالرؤیة و اللقاء هوالبعث...;[۱] از حضرت على(ع) درباره این سخن خداى تعالى «من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت» روایت شده که فرمود: مقصود، این است که هر کس ایمان دارد به این که (در قیامت) زنده مى شود، (بداند) که وعده خدا که عبارت از ثواب و عقاب است، آمدنى است. پس لقاى خدا، در این آیه، به معناى دیدن او نیست، بلکه لقاء همان زنده شدن (در قیامت) است...».
موضوعات مرتبط
- آخرت: توشه آخرت ۳
- اسماء و صفات: سمیع ۹; علیم ۹
- امتحان: موفقیت در امتحان ۶
- امیدواران: امیدواران به لقاءالله ۱، ۳، ۶
- انسان: اجل انسان ۷
- قیامت: حتمیت قیامت ۸; منشأ قیامت ۸
- لقاءالله: لقاءالله در قیامت ۴; وصول به لقاءالله ۱; وقت لقاءالله ۲، ۴، ۵
- مؤمنان: موفقیت مؤمنان راستین ۶
- مرگ: آثار مرگ ۵
- معاد: حتمیت معاد ۱۰
منابع
- ↑ توحید صدوق، ص ۲۶۷، باب ۳۶، ح ۵; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۵۳، ح ۱۵.
