الليل ٦
ترجمه
| الليل ٥ | آیه ٦ | الليل ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْحُسْنَی»: پاداش خوب خدا که در این جهان بهره مؤمنان می‌گردد (نگا: زمر / ، نحل / ) و پاداش بهتر خدا که در آن جهان نصیب مسلمانان می‌شود (نگا: آل‌عمران / یونس / ). خیر مطلقی که خدا آن را خیر می‌داند. یعنی آن کسی که بذل و بخشش می‌کند و پرهیزگاری پیشه می‌سازد و به خوب و خوبی ایمان دارد، و در یک کلام، حسنات و سیّئات و فضیلت و رذیلت را همسان نمی‌شمارد، و بالطبع به پاداش نیکیها و پادافره بدیها معتقد است. (الْحُسْنَی) می‌تواند صفت مشبّهه، یا صفت تفضیلی باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱، سوره ليل
- مراد از اينكه درباره مؤ من انفاق كننده متقّى فرمود: ((فسنيسّره لليسرى ))
- درباره بخل ورزنده مكذّب فرمود: ((فسينسّره للعسرى ))
- هدايت خلق از قضاهاى الهى است كه بر خود واجب كرده (انّ علينا للهدى ) و با هادى بودنانبياء (عليهم السّلام ) منافات ندارد
- فرق بين هدايت به معناى ارائه طريق و هدايت به معناىايصال به هدف
- بيان اينكه تكذيب كننده دعوت حقّ و روى گرداننده از آن ((اشقى )) است ،
- و اينكه مفاد آيه ((لا يصليها الا الاءشقى ...)) اينست كه فقط كافر اشقى خالد در جهنم است
- متّقى ترين افراد كسى است كه در راه رضاى خدا ازمال حود انفاق مى كند
- (رواياتى درباره نزول آيات : ((فاءما من اعطى و اتّقى ...)) در شاءن ((ابودحداح ))و روايتى درباره اينكه هدايت كننده خدا است )
- كلام فخر رازى در شاءن نزول سوره ليل و نقد و برسى آن
نکات آیه
۱ - دسته اى از مردم، پاداش هاى موعود الهى را تصدیق کرده، براى رسیدن به آن تلاش مى کنند. (و صدّق بالحسنى) مراد از «الحسنى» - به قرینه فعل هاى «صدّق» و «کذّب» - پاداش هاى نیکو و وعده به آنها است; بنابراین مراد از آن، «المثوبة الحسنى» یا «العِدَة الحسنى» و نظایر آن است. جمله «صدّق بالحسنى» بیان یکى از مصداق هاى «سعى» در آیات پیشین است; از این رو شامل تصدیق عملى نیز مى شود.
۲ - پاداش هاى موعود خداوند، نیکو و تصدیق آن بر همگان لازم است. (و صدّق بالحسنى) کلمه «حسنى» یا مصدر است (مانند «رجعى») و یا مؤنث «أحسن» است. در صورت اول معناى تفضیلى نخواهد داشت; بلکه با تأویل به مشتق، معناى «حَسَن» دارد. وصف «الحسنى» خود نشانگر مطلوب بودن تصدیق آن است و وعده به فرجام راحت (در آیه بعد) نیز بر سزاوار بودن تصدیق، تأکید کرده است.
۳ - سخاوت مندى، انفاق و تقواپیشگى، نشانه پذیرش وعده هاى خداوند و باور داشتن پاداش هاى الهى است. (فأمّا من أعطى و اتّقى . و صدّق بالحسنى) عطف این آیه بر آیه قبل، عطف سبب بر مسبب و یا عکس آن است و در هر صورت، برداشت بالا استفاده مى شود.
۴ - وجود زمینه بهره مندى از پاداش هاى نیکوى الهى، براى سخاوتمندان و تقواپیشگان (من أعطى و اتّقى . و صدّق بالحسنى)
موضوعات مرتبط
- انفاق: آثار انفاق ۳
- ایمان: اهمیت ایمان ۲; ایمان به پاداشهاى خدا ۲، ۳; ایمان به وعده هاى خدا ۲، ۳; نشانه هاى ایمان ۳
- پاداش: زمینه پاداش نیک ۴; وعده پاداش نیک ۲
- تقوا: آثار تقوا ۳
- خدا: مؤمنان به پاداشهاى خدا ۱; مؤمنان به وعده هاى خدا ۱
- سخاوت: آثار سخاوت ۳
- سخاوتمندان: پاداش سخاوتمندان ۴
- متقین: پاداش متقین ۴
