النور ٣٢
ترجمه
| النور ٣١ | آیه ٣٢ | النور ٣٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَنکِحُوا»: مردان را همسر، و زنان را شوهر دهید. مراد سهل و ساده و بی‌ریا و تکلّف گرفتن ازدواج و پرداخت مخارج آن و تهیّه مهریّه و نفقه است. «الأَیَامی»: جمع أیِّم، مردان و زنان بیوه. در اینجا مراد مردان و زنان مجرّد است اعم از پسر و دختر و بیوه. «الصَّالِحِینَ»: شایستگان. مراد کسانی است که می‌توانند ازدواج کنند و به وظائف زناشوئی اقدام نمایند. اهل تقوا و صلاح. «عِبَاد»: غلامان. «إِمَآء»: جمع أَمَة، کنیزان. «مِنکُمْ»: از خودتان. مراد مردان و زنان و غلامان و کنیزان مسلمان است؛ نه غیر مسلمان. چرا که ازدواج با کفّار صحیح نیست (بقره / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۷ - ۳۴، سوره نور
- بيان آيات مربوط به دخولبه خانه ديگران .
- اذن عام براى دخول به اماكن عمومى .
- دستور غضّ بصر و حفظ عورات
- امر به حجاب دارى و آشكار نساختن مواضع زينت و...
- امر و تشويق به ازدواج و به عقد قرارداد جهت آزادى بردگان (مكاتبه )
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به استيناس و استيذان در هنگام ورود به خانه ديگران .
- رواياتى درباره چشم فرو بستن از نگاه به نامحرم و حفظ فروج و...
- رواياتى در ذيل آبات مربوط به امر تشويق به نكاح ، مكاتبه با بندگان و نهى اكراهكنيزان به زناكارى
نکات آیه
۱ - فراهم آوردن تسهیلات لازم براى ازدواج زنان و مردان مؤمنِ غیر متأهل، تکلیفى است بر عهده اولیاى آنان. (و أنکحوا الأیمى منکم) «أیامى» (جمع «أیم») به معناى زنان و مردان مجرد و بى همسر است; چه آنان از ابتدا بى همسر باشند و چه همسران خود را از دست داده باشند.
۲ - جامعه اسلامى، موظف به فراهم آوردن امکانات ازدواج مؤمنان غیر متأهل (و أنکحوا الأیمى منکم) برداشت یاد شده بر این اساس است که مخاطب در خطاب جمع «و أنکحوا الأیامى منکم» - به قرینه «أیّه المؤمنون» در آیه قبل که خطاب به یکایک مؤمنان است - تمامى مردم و جامعه اسلامى باشد، نه فقط اولیاى آنان.
۳ - مسلمانان تنها با هم کیشان خود حق ازدواج دارند. (و أنکحوا الأیمى منکم) قید «منکم»، با توجه به این که مخاطب آیه شریفه مؤمنان اند، مشعر به موضوع فوق است.
۴ - اولیاى بردگان و کنیزان صالح و نیکو کردار، موظف به فراهم آوردن تسهیلات ازدواج براى آنان. (و أنکحوا ... و الصلحین من عبادکم و إمائکم)
۵ - فراهم آوردن تسهیلات ازدواج براى بردگان و کنیزان شایسته اداره زندگى مشترک، تکلیفى است بر عهده اولیاى آنان. (و أنکحوا... و الصلحین من عبادکم و إمائکم) برداشت یاد شده، براین اساس است که مقصود از صلاح در «الصالحین» - به قرینه این که سخن از ازدواج افراد غیر متأهل است و آنان نوعاً از قشر جوان و نوجوانان اند - صلاحیت براى امر ازدواج باشد; یعنى، به حدى از رشد و بلوغ رسیده باشند که شایستگى اداره زندگى مشترک را داشته باشند.
۶ - مؤمنان، وظیفه دار بر آوردن نیازهاى اولیه و طبیعى بردگان و خدمت گذاران خویش (و أنکحوا ... و الصلحین من عبادکم و إمائکم) برداشت یاد شده بر این اساس استوار است که از مورد آیه، الغاى خصوصیت شود; چرا که ازدواج از مصادیق نیازهاى اساسى و طبیعى انسان است و به نظر مى رسد که نیاز به ازدواج، خصوصیتى ندارد و شامل هر نوع نیازى مى شود.
۷ - فراهم آوردن تسهیلات زندگى و نیازهاى طبیعى افراد صالح و درست کار، از روش هاى مؤثر در تشویق دیگران به درست کارى و اصلاح خویشتن (و أنکحوا... و الصلحین من عبادکم و إمائکم) «الصالحین» به منزله قید براى «عبادکم و إمائکم» است. بى شک اگر تنها افراد صالح و درست کار جامعه، از کمک و تسهیلات زندگى دیگران برخوردار شوند، افراد ناصالح و نادرست نیز، به صلاح و درست کارى تشویق شده و به آن روى خواهند آورد.
۸ - ازدواج، از راه هاى پیشگیرى از فحشا، زنا و روابط ناسالم جنسى (و أنکحوا الأیمى منکم و الصلحین من عبادکم و إمائکم) برداشت یاد شده از ارتباط این آیه با آیات قبل - که درباره پرهیز از چشم چرانى و فحشا و تشویق به عفاف بود - استفاده مى شود; چرا که بهترین روش براى پیشگیرى از ارتکاب به گناه و فساد جنسى ازدواج است.
۹ - وعده خداوند به تأمین نیازمندى هاى فقیران غیر متأهل، در صورت اقدام آنان به ازدواج (و أنکحوا الأیمى منکم ... إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله)
۱۰ - ازدواج کنندگان، مورد عنایت خاص خداوند و بهره مند از فضل او (وأنکحوا الأیمى منکم و الصلحین من عبادکم و إمائکم إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله)
۱۱ - ازدواج، امرى مطلوب و پسندیده در پیشگاه خداوند و مورد تشویق او (و أنکحوا الأیمى منکم ... إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله)
۱۲ - فقر، عذرى ناپذیرفتنى براى خوددارى افراد غیر متأهل از اقدام به ازدواج (و أنکحوا الأیمى ... إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله)
۱۳ - فراهم کردن تسهیلات ازدواج براى فقیران غیر متأهل، در پى دارنده فضل و امداد خداوندى براى اقدام کنندگان آن است. (و أنکحوا الأیمى منکم ... إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله) برداشت یاد شده بنابراین احتمال است که مقصود از ضمیر فاعلى «یکونوا»، کسانى باشند که مخاطبان جمله «و أنکحوا الأیامى منکم» هستند; یعنى، اگر جامعه اسلامى و اولیاى افراد غیر متأهل، تهى دست باشند، باز هم باید براى ازدواج فرزندانشان، آستین همت بالا بزنند و اقدام کنند; زیرا خدا آنان را از فضل خود بى نیاز و توانگر خواهد ساخت.
۱۴ - کمک و امداد خداوند به نیازمندان، نشأت گرفته از فضل او است. (إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله)
۱۵ - خداوند، واسع (گشایش دهنده) و علیم (دانا) است. (و اللّه وسع علیم)
۱۶ - رحمت وسیع و علم گسترده خداوند، تضمین کننده تحقق وعده او، مبنى بر تأمین نیازمندى هاى فقیرانى که در صدد ازدواج اند. (إن یکونوا فقراء یغنهم اللّه من فضله و اللّه وسع علیم) جمله «و اللّه واسع علیم» استینافیه تعلیلیه است و بیانگر علت و چگونگى بى نیاز کردن فقیران و تهى دستان به وسیله خدا است; یعنى، چون خداوند گشایش گر و داناى مطلق به همه حقایق و نیازمندى هاى انسان است، پس بر انجام وعده خود نیز، توانا خواهد بود.
۱۷ - توصیه خداوند به ازدواج غیر متأهلان، نشأت گرفته از علم و آگاهى او به واقعیت ها و نیازهاى آدمیان است. (و أنکحوا الأیمى منکم ... واللّه ... علیم)
۱۸ - گشایش در کار مؤمنان و تفضل به آنان از جانب خداوند، بر پایه علم گسترده او به مصالح و نیازهاى آنان است. (یغنهم اللّه من فضله و اللّه وسع علیم)
موضوعات مرتبط
- احکام ۳:
- ازدواج : آثار ازدواج ۸، ۹، ۱۰، ۱۶; احکام ازدواج ۳; ازدواج با مسلمان ۳; اهمیت ازدواج ۱، ۲، ۴، ۵، ۱۱; توصیه به ازدواج ۱۱، ۱۷; زمینه ازدواج ۱، ۲; کفو در ازدواج ۳; موانع ازدواج ۱۲
- اسماء و صفات: علیم ۱۵; واسع ۱۵
- اصلاح: روش اصلاح ۷
- انسان: علم به نیازهاى انسان ۱۷، ۱۸; نیازهاى انسان ۱۷
- برده: صالح ۴، ۵; تأمین نیازهاى برده ۶; زمینه ازدواج برده ۴، ۵
- برده داران: مسؤولیت برده داران ۴، ۵
- بى همسران: مسؤولیت اولیاى بى همسران ۱
- جامعه اسلامى: مسؤولیت جامعه اسلامى ۲
- خادم: تأمین نیازهاى خادم ۶
- خدا: آثار رحمت خدا ۱۶; آثار علم خدا ۱۶، ۱۷، ۱۸; آثار فضل خدا ۱۴; توصیه هاى خدا ۱۷; زمینه امدادهاى خدا ۱۳; زمینه فضل خدا ۱۳; عوامل تحقق وعده هاى خدا ۱۶; منشأ امدادهاى خدا ۱۴; وعده هاى خدا ۹
- زنا: موانع زنا ۸
- صالحان: تأمین نیازهاى صالحان ۷
- عذر: عذر غیرمقبول ۱۲
- عمل: عمل پسندیده ۱۱
- عمل صالح: روش تشویق به عمل صالح ۷
- فحشا: موانع فحشا ۸
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۱۰، ۱۸
- فقر: آثار فقر ۱۲
- فقرا: آثار ازدواج فقرا ۱۳; آثار امداد به فقرا ۱۳; ازدواج فقرا ۱۶; تأمین نیازهاى فقرا ۹; وعده به فقرا ۹; وعده تأمین فقرا ۱۶
- کنیز: زمینه ازدواج کنیز ۴، ۵; کنیز صالحه ۴، ۵
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۶; منشأ مشکلات مؤمنان ۱۸
- مسلمانان: ازدواج مسلمانان ۳
- نیازمندان: منشأ امداد به نیازمندان ۱۴
