يونس ٢٤

إِنَّمَا مَثَلُ‌ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا کَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ‌ مِنَ‌ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ‌ نَبَاتُ‌ الْأَرْضِ‌ مِمَّا يَأْکُلُ‌ النَّاسُ‌ وَ الْأَنْعَامُ‌ حَتَّى‌ إِذَا أَخَذَتِ‌ الْأَرْضُ‌ زُخْرُفَهَا وَ ازَّيَّنَتْ‌ وَ ظَنَ‌ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ‌ قَادِرُونَ‌ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلاً أَوْ نَهَاراً فَجَعَلْنَاهَا حَصِيداً کَأَنْ‌ لَمْ‌ تَغْنَ‌ بِالْأَمْسِ‌ کَذٰلِکَ‌ نُفَصِّلُ‌ الْآيَاتِ‌ لِقَوْمٍ‌ يَتَفَکَّرُونَ‌

ترجمه

مثل زندگی دنیا، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده‌ایم؛ که در پی آن، گیاهان (گوناگون) زمین -که مردم و چهارپایان از آن می‌خورند- می‌روید؛ تا زمانی که زمین، زیبایی خود را یافته و آراسته می‌گردد، و اهل آن مطمئن می‌شوند که می‌توانند از آن بهره‌مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب‌هنگام یا در روز، (برای نابودی آن) فرامی‌رسد؛ (سرما یا صاعقه‌ای را بر آن مسلّط می‌سازیم؛) و آنچنان آن را درو می‌کنیم که گویی دیروز هرگز (چنین کشتزاری) نبوده است! این گونه، آیات خود را برای گروهی که می‌اندیشند، شرح می‌دهیم!

|در حقيقت مثل زندگى دنيا مثل بارانى است كه از آسمان نازل كرديم، پس گياهان زمين از آنچه مردم و چهارپايان مى‌خورند با آن در آميخت، [و سيراب شد] تا چون زمين رونق و زينت خود را گرفت و صاحبان زمين احساس كردند كه محصولات را در چنگ خود دارند، [به ناگاه‌] فرم

در حقيقت، مَثَل زندگى دنيا بسان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم، پس گياه زمين -از آنچه مردم و دامها مى‌خورند- با آن درآميخت، تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند، شبى يا روزى فرمان [ويرانى‌] ما آمد و آن را چنان دِرَويده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است. اين گونه نشانه‌ها[ى خود] را براى مردمى كه انديشه مى‌كنند به روشنى بيان مى‌كنيم.

محقّقا در مثل، زندگانی دنیا به آبی ماند که از آسمانها فرو فرستادیم تا به آن باران انواع مختلف گیاه زمین از آنچه آدمیان و حیوانات تغذیه کنند در هم رویند تا آن‌گاه که زمین (از خرمی و سبزی) به خود زیور بسته و آرایش کند و مردمش خود را بر آن قادر و متصرف پندارند ناگهان فرمان ما به شب یا روز در رسد و آن همه زیب و زیور زمین را دور کند و چنان خشک شود که گویی دیروز هیچ نبوده است. این گونه آیات خود را به تفصیل برای اهل فکرت بیان می‌کنیم.

در حقیقت، داستان زندگی دنیا [در زود گذر بودن] مانند آبی است که از آسمان نازل کردیم، پس گیاهان و روییدنی های زمین از آنچه مردم و چهارپایان از آن می خورند، با آن آب در آمیخت [و رشد و نمو یافت] تا آن گاه که زمین [سرسبزی و نهایت زیبایی و] زینتش را [از آن همه روییدنی های رنگارنگ هم چون عروس] بر خود گرفت، و اهل آن گمان کردند که قدرت [هر نوع بهره برداری را] از آن [چهره زیبا و آراسته] دارند، [که ناگهان] فرمان ما در شبی یا روزی [به صورت سرمایی سخت یا صاعقه ای آتش زا یا توفانی بنیان کن] به زمین رسید، پس همه گیاهان را به صورت گیاهان خشک درو شده درآوردیم که گویی دیروز [چنین زراعتی] وجود نداشته. این گونه نشانه ها [ی قدرت خود] را برای گروهی که می اندیشند، بیان می کنیم.

مثَل اين زندگى دنيا مثَل بارانى است كه از آسمان نازل كنيم، تا بدان هر گونه رستنيها از زمين برويد، چه آنها كه آدميان مى‌خورند و چه آنها كه چارپايان مى‌چرند. چون زمين پيرايه خويش برگرفت و آراسته شد و مردمش پنداشتند كه خود قادر بر آن همه بوده‌اند، فرمان ما شب هنگام يا به روز دررسد و چنان از بيخش بركنيم كه گويى ديروز در آن مكان هيچ چيز نبوده است. آيات را براى مردمى كه مى‌انديشند اينچنين تفصيل مى‌دهيم.

همانا داستان زندگانی دنیا، همانند داستان آبی است که آن را از آسمان فرو فرستادیم و رستنیهای خاک از آنچه مردمان یا چارپایان می‌خورند، با آن درهم آمیخت [و انبوه شد] تا آنجا که زمین گل و شکوفه‌هایش را برآورد و آراسته گشت، و سپس اهلش گمان کردند که مهار کار در دست آنان است، [آنگاه‌] فرمان ما در شب یا روز در رسید و آن را چون محصول درو شده گرداندیم، گویی که دیروز هیچ چیز نبوده است، بدین‌سان آیات [خود] را برای اندیشه‌وران روشن و شیوا بیان می‌داریم‌

جز اين نيست كه مَثَل- وصف- زندگى اين جهان مانند آبى است كه از آسمان فروفرستاده‌ايم پس رستنى‌هاى زمين از آنچه مردم و چارپايان مى‌خورند به آن درآميخت [و روييد] تا چون زمين آرايش خود [از شكوفه‌ها و گلها] فراگرفت و آراسته شد و اهل آن پنداشتند كه خود بر آن توانايى [بهره‌مندى‌] دارند، [ناگاه‌] فرمان ما شبى يا روزى دررسيد پس آن را چنان درويده كرديم كه گويى ديروز هيچ نبوده است. اينچنين آيات را براى گروهى كه مى انديشند به تفصيل بيان مى‌كنيم.

حال دنیا (از حیث زوال و فنا و از میان‌رفتن نعمت آن) همانند آبی است که از آسمان می‌بارانیم و بر اثر آن گیاهان زمین که انسانها و حیوانها از آنها می‌خورند (و استفاده می‌کنند، می‌رویند و) به هم می‌آمیزند تا بدانجا که زمین (در پرتو آن) کاملاً آرایش و زیبائی می‌گیرد و آراسته و پیراسته می‌گردد و اهل زمین یقین پیدا می‌کنند که بر زمین تسلّط دارند (و حتماً می‌توانند از ثمرات و غلّات و محصولات آن بهره‌مند شوند. در بحبوحه‌ی این شادی و در گیراگیر این سرسبزی و آراستگی) فرمان ما (مبنی بر درهم کوبیدن و ویران کردن آن) در شب یا روز در می‌رسد (و با بلاهای گوناگون، از قبیل: سرمای سخت، تگرگ شدید، سیل، طوفان، و غیره، آن را نابود می‌سازیم) و گیاهانش را از ریشه برآورده و دروده و نابودش می‌کنیم. انگار دیروز در اینجا نبوده است (و هرگز وجود نداشته است، و انسانهائی در آن سرزمین نزیسته‌اند). ما (بدین وضوح) آیه‌ها (ی خویش) را برای قومی تشریح و تبیین می‌کنیم که می‌اندیشند (و می‌فهمند).

مَثَل زندگی دنیا تنها بسان آبی است که آن را از آسمان فرو ریختیم. پس گیاه زمین - از آنچه مردمان و دام‌ها می‌خورند - با آن در آمیخت؛ تا آن‌گاه که زمین پیرایه‌ی خود را بر گرفت و بس آراسته گردید. و اهل آن پنداشتند که آنان بر آن توانایند. شبی یا روزی فرمان (ویرانی) ما آمد. پس آن را آن‌چنان درویده کردیم که گویی دیروز (هرگز) به آرامش وجود نداشته. این‌گونه نشانه‌ها(ی خود) را برای مردمی که اندیشه می‌کنند به روشنی جداسازی می‌کنیم.

جز این نیست که مثل زندگانی دنیا مانند آبی است که فرستادیمش از آسمان پس بیامیخت بدان روئیدنی زمین از آنچه می‌خورند مردم و چهارپایان تا گاهی که برگرفت زمین زیور خویش را و بیاراست خود را و پنداشتند اهلش که ایشانند توانایان بر آن بیامدش امر ما شبی یا روزی پس تباهش ساختیم چنانکه گوئی مسکون نبوده است دیروز بدینسان تفصیل دهیم آیتها را برای گروهی که تفکر کنند

يونس ٢٣	آیه ٢٤	يونس ٢٥
سوره : سوره يونس نزول : ٤ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأرْضِ»: به وسیله آب باران، گیاهان گوناگون به هم می‌آمیزند و سر به‌هم می‌زنند. گیاهان گوناگون با آب باران می‌آمیزند و آن را می‌مکند و رشد می‌کنند. در تعبیر دوم، مراد از گیاهان دانه‌های آنها است که آب را جذب خود می‌کنند. «زُخْرُف»: بهجت و زیبائی. «إزَّیَّنَتْ»: زینت گرفت و آراست. اصل آن (تَزَیَّنَتْ) و از باب تفعّل است. «ظَنَّ»: یقین پیدا کرد. «حَصِیداً»: درو شده. فَعیل به معنی مَفعول، یعنی (مَحصود) است. در اینجا مراد نابود شده و تباه گشته می‌باشد (نگا: انبیاء / ). «لَمْ تَغْنَ»: نبوده است. وجود نداشته است. از ماده (غنی) به معنی: بودن، شدن، ماندن.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اضْرِبْ‌ لَهُمْ‌ مَثَلَ‌ الْحَيَاةِ... (۱۱) وَ اضْرِبْ‌ لَهُمْ‌ مَثَلَ‌ الْحَيَاةِ... (۱۰)

وَ لَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا... (۲) کَأَنْ‌ لَمْ‌ يَغْنَوْا فِيهَا أَلاَ... (۱) وَ إِذَا أَرَدْنَا أَنْ‌ نُهْلِکَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۵ - ۱۵، سوره يونس
• علت اينكه مشركين به رسولاللّه گفتند: ((قرآنى ديگر بياور يا اين قرآن راتبديل كن ))
• و مراد آنان از اين درخواست و وجوهى كه در اين باره گفته شد است
• جواب به درخواست مشركين و بيان اينكه پيامبر (ص ) حق و اختيارى در تعويض وتبديل قرآن ندارد
• ظلمى بالاتر از افترا بستن به خدا يا تكذيب آيات او نيست
• فلسفه بت پرستى و مبناى عقايد بت پرستان درباره بت ها و رد پندارهاىباطل آنان
• توضيحى در مورد پيدايش اختلاف در ميان مردم و بوجود آمدن دو راه : هدايت و ضلالت
• اقوال مفسرين در ذيل آيه شريفه : ((و ما كان الناس الا امة واحدة فاختلفوا...))
• سخن يكى از مفسرين در مورد جمله : ((و لولا كلمة سبقت من ربك )) و بيان نادرستى آن
• شرحى در مورد مكر مشركين در آيات خدا و مراد از: ((اللّه اسرع مكرا))
• معناى ((دعا)) و فرق آن با ((ندا))و بيان مراد از دعا و دعوت خداى تعالى و دعا و دعوتبندگان
• دعا و عبادت در حقيقت يكى هستند و دعاء بنده عبادت ، و عبادت او دعا است
• معناى ((سلام )) و اينكه سلام از اسماء خداى تعالى است و اشاره به وجه تسميه بهشتبه ((دارالسلام ))
• بحث روايتى
• (رواياتى چند در مورد درخواست قرآنى ديگر توسط مشركين ، مكر كردن با خدا،دارالسلام و...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - زندگى دنیوى مانند کشتزار سرسبزى است که در معرض انواع رخدادها و آفتهاى بنیان کن مى باشد. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت ... أتیها أمرنا)

۲ - دنیامداران، به دهقانى مى مانند که مزرعه خرم و به خوشه نشسته اش وى را مست و بى خود سازد و با خاطرى آسوده - و غافل از تمامى حوادث و آفتهاى در کمین نشسته - به خوابى خوش فرو رود. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... و ظن أهلها أنهم قدرون علیها أتیها أمرنا لیلاً أو نهاراً)

۳ - خداوند، فروریزنده باران از آسمان (کماء أنزلنه من السماء)

۴ - آب، مایه رویش و رشد گیاهان است. (کماء أنزلنه من السماء فاختلط به نبات الأرض)

۵ - گیاه، داراى گونه هایى است گوناگون و متناسب با خوراک انسان و دامها. (نبات الأرض مما یأکل الناس و الأنعم)

۶ - گیاه، ترکیبى است آمیخته به آب. (فاختلط به نبات الأرض)

۷ - گیاهان، از منابع غذایى انسانها و چهارپایان است. (فاختلط به نبات الأرض مما یأکل الناس و الأنعم)

۸ - گیاهان، زینت بخش زمینند. (فاختلط به نبات الأرض ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت)

۹ - دنیا، سرایى است فریبنده. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... حتى إذا أخذت الأرض زخرفها و ازینت) تشبیه دنیا به مزرعه سرسبز و زیبا، بیانگر برداشت فوق است.

۱۰ - دنیا سرایى است ناامن و آرمیدن در آن و گردش بر مدار آن، نشانه اى است از کوته نظرى. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون) غرض از تمثیل در آیه شریفه - به قرینه آیه بعد (و اللّه یدعوا إلى دارالسلام ... ) - بیان این حقیقت است که: این سرا، سرایى است که در معرض انواع حوادث و رخدادهاى مرگبار است و انسان نباید به چنین جایى بسنده کند و آن را وجهه همت خود قرار دهد. گفتنى است که از ذیل آیه (لقوم یتفکرون) استفاده مى شود که اهل دنیا مردمانى فاقد فکر و اندیشه هستند.

۱۱ - غفلت از حقیقت و هویت باطنى دنیا، زمینه اى است براى فریفته شدن به زیباییهاى صورى و افتادن در دام جلوه هاى ظاهرى آن. (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء ... إذا أخذت زخرفها و ازینت ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

۱۲ - قرآن، مجموعه اى است از آیه هاى روشن و به دور از هر گونه ابهام (کذلک نفصل الأیت) «تفصیل» به معناى تبیین و برداشتن هر گونه ابهام است.

۱۳ - قرآن، داراى ساختارى است آیه آیه (کذلک نفصل الأیت)

۱۴ - ارائه نمونه هاى عینى، روش خداوند در تفصیل و تبیین آیات خود (إنما مثل الحیوة الدنیا کماء أنزلنه ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

۱۵ - طبیعت (نزول باران، رویش گیاهان و ... ) از منابع تفکر و نشانه هاى ربوبیت خداوند است. (کماء أنزلنه من السماء فاختلط به نبات الأرض ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

۱۶ - دلبستگى به زندگى دنیوى، نتیجه عدم شناخت صحیح دنیاست. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... و ظن أهلها أنهم قدرون علیها ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

۱۷ - برحذر بودن از دلبستگى به دنیا و فریفته نشدن به جلوه هاى ظاهرى آن، نشانه اى است از تفکر و دوراندیشى. (إنما مثل الحیوة الدنیا ... کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

۱۸ - تنها متفکران و اندیشمندان، از توان لازم براى بهره مندى از معارف قرآن برخوردارند. (کذلک نفصل الأیت لقوم یتفکرون)

موضوعات مرتبط

• آب: نقش آب ۴
• آفرینش: اهمیّت آفرینش ۱۵
• آیات خدا: روش تبیین آیات خدا ۱۴
• باران: اهمیّت بارش باران ۱۵ ; بارش باران ۳ ; منشأ باران ۳
• تعقل: منابع تعقل ۱۵ ; نشانه هاى تعقل ۱۷ ; نشانه هاى عدم تعقل ۱۰
• تغذیه: منابع تغذیه ۷
• چهارپایان: منابع غذایى چهارپایان ۷
• خدا: افعال خدا ۳ ; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۵
• دنیا: آثار جهل به دنیا ۱۶ ; فریبندگى دنیا ۹ ; ناامنى دنیا ۱۰
• دنیاطلبى: اجتناب از دنیاطلبى ۱۷ ; زمینه دنیاطلبى ۱۱ ; سرزنش دنیاطلبى ۱۰ ; عوامل دنیاطلبى ۱۶
• دوراندیشى: نشانه هاى دوراندیشى ۱۷
• زمین: زینت هاى زمین ۸
• غفلت: آثار غفلت ۱۱
• قرآن: استفاده از قرآن ۱۸ ; بهره مندان از قرآن ۱۸ ; ساختار قرآن ۱۲، ۱۳ ; مثالهاى قرآن ۱، ۲ ; وضوح قرآن ۱۲ ; ویژگیهاى قرآن ۱۲، ۱۳
• گیاهان: اهمیّت رویش گیاهان ۱۵ ; اهمیّت گیاهان ۷ ; ترکیبات گیاهان ۶ ; تنوع گیاهان ۵ ; عوامل رویش گیاهان ۴ ; فواید گیاهان ۸
• متفکران: متفکران و قرآن ۱۸ ; ویژگیهاى متفکران ۱۸
• مثالها: تمثیل به کشتزار سرسبز ۱، ۲ ; تمثیل به دهقان غافل ۲ ; مثل دنیاطلبان ۲ ; مَثَل زندگى دنیوى ۱