البقرة ١٥٦
ترجمه
البقرة ١٥٥ | آیه ١٥٦ | البقرة ١٥٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَصَابَتْهُمْ»: بدیشان رسید. بر سر آنان آمد. «إِنَّا»: این که ما. «رَاجِعُونَ»: بَرگشتگان. رجوعکنندگان.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۵۳ ۱۵۷ بقره
- اخبار و اشاره آيات شريفه به مصائب و بلايائى كه در نتيجه جهاد وقتال پيش مى آيند
- مقصود از بلا در آيات مورد بحث
- دعوت مسلمانان بر استعانت از صبر و صلاة بر هنگام بلا
- صبر و نماز و تاءكيد فراوان خداوند در قرآن بر تمسك بر آندو
- نظر جمعى مفسرين درباره زنده بودن شهدا
- چند اشكال بر اين نظر
- جوامع و افراد طبيعى مسلك چنين اوهام و خرافاتى را درست كرده اند
- مراد از حيات بعد از شهادت ، حيات حقيقى (در عالم برزخ ) است
- خطاب به مؤ منين به جهت رفع اضطراب از دلهاى آنان است
- سخن بسيار عجيب بعضى مردم درباره آيه شريفه و رد آن
- چند آيه قرآنى كه دلالت بر ((برزخ )) دارند
- نمونه هاى ديگرى از آيات قرآنى كه دلالت بر برزخ دارند
- بحثى پيرامون تجرد نفس
- آياتى كه بر دوئيت و مغايرت بين نفس و بدن و تجرد نفس دلالت مى كنند.
- آياتى كه از آنها كيفيت ارتباط روح با ماده (جسم ) بدست مى آيد
- استعانت از صبر و نماز و داشتن ايمان به حيات پس از مرگ ، پيروزى مى آورند
- صابران چه كسانى هستند؟
- صبر در برابر مصيبت ها نتيجه ايمان به مالكيت مطلق خداوند بر تمام هستى است
- ملك ظاهرى و ملك حقيقى و اثر توجه انسان به حقيقت ملك خداوند
- بحثى در اخلاق
- تكرار اعمال نيك كه تنها راه تهذيب اخلاقى است از دو طريق عملى مى باشد
- طريقه اول توجه به فوائد دنيوى فضائل و تحسين افكار عمومى است
- طريقه دوم طريقه انبياء است و آن توجه به فوائد اخروىفضائل است
- تاءثير اعتقاد به قضا و قدر در اخلاق
- نه اختيار كامل و نه لغو كامل اختيار
- هم قضاء خدا دخيل است و هم اختيار انسان
- طريقه سوم مخصوص قرآن است و آن محو زمينه هاىرذائل اخلاقى است
- سخنان بى اساس يكى از مستشرقين و نقد آن
- فرق ميان اين سه طريقه و مسلك
- نسبت بين ((صلوات )) و ((رحمت ))
- صلاة ، رحمت و اهتداء معانى جداگانه دارند هر چند كه سه مصاديق رحمت اند
- بحث روايتى (درباره برزخ و زندگى روح بعد از مرگ )
- رواياتى از امام صادق (ع ) درباره ارواح مؤ منين و عالم برزخ آنان
- داستانى در تاءييد ادله گذشته بر وجود عالم برزخ و حيات روح بعد از مرگ
- بحث فلسفى (درباره اينكه نفس (روح ) آدمى مجرد از ماده است )
- ادله و براهين منكرين تجرد روح
- رد ادله ماديين منكر تجرد روح
- در پاسخ ماديين كه وحدت را وحدت اجتماعى دانسته اند
- آنچه كه علماى روانكاو و عصر جديد در نفى تجرد روح نفس كرده اند
- گفته جمعى از معتقدين به مبداء و معاد پيرامون انكار تجرد روح و رد آن
- بحث اخلاقى
- تعريف علم اخلاق و بيان اينكه سه نيروى عمومى : شهويه ، غضبيه ، و نطقيه فكريهمنشاء اخلاق آدمى است
- اصول اخلاق فاضله : عفت ، شجاعت ، حكمت و عدالت
- تلقين علمى و تكرار عملى ، راه رهايى از رذائل و كسبفضائل است
- ويژگى هاى مسلك اخلاقى قرآن
- مسلك كسانى كه به ارزشهاى ثابت اخلاقى معتقد نيستند (ماديون )
- چند مقدمه براى رد اين نظريه
- يك بحث روايتى ديگر مربوط به متفرقاتى از آنچه گذشت
- چطور ممكن است شرع با عقل مخالف باشد؟
نکات آیه
۱ - خداوند مالک و اختیار دار انسانها و آنان هم مملوک و در اختیار اویند. (قالوا إنا للّه)
۲ - انسان و همه شؤون او از خداوند نشأت گرفته است و به سوى او باز خواهد گشت. (قالوا ... إنا إلیه رجعون) «رجوع» به معناى: بازگشتن به چیزى است که منشأ و مبدأ بوده است و مقصود از «نا» در «إنا» انسان و متعلقات اوست. بنابراین «إنا إلیه راجعون» حکایت از آن دارد که: آدمى و همه آنچه به او تعلق دارد از خداوند نشأت گرفته و همه به او باز مى گردند.
۳ - صابران کسانى هستند که به هنگام مواجه شدن با مشکلات، تسلیم قضاى الهى بوده و همه شؤون خویش را از خدا دانسته و آن را ابراز مى کنند. (و بشر الصبرین. الذین ... قالوا إنا للّه و إنا إلیه رجعون)
۴ - باور به مالکیت خدا و بازگشت به او، آسان کننده تحمل مصیبتها و مشکلات (الذین إذا أصبتهم مصیبة قالوا إنا للّه و إنا إلیه رجعون)
۵ - جهان بینى مؤمنان صابر (از خدا بودن و به سوى او بازگشتن) دلیل صبر و استقامت آنان در برابر دشواریهاى راه ایمان (الذین إذا أصبتهم مصیبة قالوا إنا للّه و إنا إلیه رجعون) «الذین ... قالوا ...» علاوه بر بیان اوصاف و ویژگى صابران، حکایتگر دلیل و علت صبر آنان نیز هست.
۶ - استرجاع، شعار مؤمنان صبور به هنگام مواجه شدن با مصیبتها و سختیهاست. (و بشر الصبرین. الذین إذا أصبتهم مصیبة قالوا إنا للّه و إنا إلیه رجعون) «استرجاع» گفتنِ « إنا للّه و إنا إلیه رجعون» است.
۷ - بشارت الهى از آنِ مؤمنانى است که در برخورد با مشکلات و ناملایمات، تسلیم قضاى الهى باشند. (و بشر الصبرین. الذین إذا أصبتهم مصیبة قالوا إنا للّه و إنا إلیه رجعون)
روایات و احادیث
۸ - «و سمع رجلا یقول: « إنا للّه و إنا إلیه رجعون» فقال(ع) إن قولنا «إنا للّه» اقرار على أنفسنا بالملک و قولنا «إنا إلیه راجعون» اقرار على أنفسنا بالهلک;[۱] [حضرت على (ع)] شنید که شخصى کلمه استرجاع (إنا للّه و إنا إلیه رجعون) را بر زبان جارى کرد، حضرت فرمود: با گفتن «إنا للّه» اقرار به مالکیت خدا بر خود مى کنیم و با گفتن «إنا إلیه راجعون» بر هلاکت و مرگ خود اقرار داریم».
۹ - ابوامامه گوید: «انقطع قبال النبى(ص) فاسترجع فقالوا: مصیبة یا رسول اللّه؟ فقال: ما أصاب المؤمن مما یکره فهو مصیبة;[۲] بند کفش رسول خدا(ص) قطع شد، پس کلمه استرجاع (إنا للّه و إنا إلیه راجعون) را به زبان آورد; اصحاب گفتند: اى رسول خدا! آیا این هم مصیبت است؟ آن حضرت فرمود: هر کراهت و سختى که به مؤمن رسد مصیبت است».
۱۰ - از رسول خدا(ص) روایت شده که فرمود: «أعطیت أمتى شیئاً لم یعطه أحد من الأمم أن یقولوا عند المصیبة «إنا للّه و إنا إلیه راجعون»;[۳] به امت من چیزى عطا شده که به هیچ یک از امتهاى پیشین عطا نشده است و آن این است که به هنگام مصیبت مى گویند: «إنا للّه و إنا إلیه راجعون».
موضوعات مرتبط
استرجاع: کلمه استرجاع ۸
- اقرار: اقرار به مالکیت خدا ۸; اقرار به مرگ ۸
- انسان: فرجام انسان ۲; مالک انسان ۱; مبدأ انسان ۲، ۵
- ایمان: ایمان به مالکیت خدا ۴; سختیهاى ایمان ۵ بازگشت به خدا: ۲، ۴، ۵
- تسلیم: تسلیم به قضاى خدا ۳، ۷
- خدا: بشارتهاى خدا ۷; مالکیت خدا ۱
- سختى: آداب برخورد با سختى ۳، ۶; روش تسهیل سختى ۴; صبر در سختى ۵
- صابران: عقیده صابران ۳; ویژگیهاى صابران ۳
- مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۷; جهان بینى مؤمنان ۵; شعار مؤمنان ۶; عوامل صبر مؤمنان ۵; مؤمنان صابر ۵، ۷; مشکلات مؤمنان ۷; ویژگیهاى مؤمنان صابر ۶
- مصایب: آداب برخورد با مصایب ۶; استرجاع در مصایب ۶، ۱۰; روش تسهیل مصایب ۴; مراد از مصیبت ۹