الحجر ٣٤

قَالَ‌ فَاخْرُجْ‌ مِنْهَا فَإِنَّکَ‌ رَجِيمٌ‌

ترجمه

فرمود: «از صف آنها [= فرشتگان‌] بیرون رو، که رانده‌شده‌ای (از درگاه ما!).

|گفت: پس از آن جا بيرون شو كه بى‌شك تو مطرودى

فرمود: «از اين [مقام‌] بيرون شو كه تو رانده‌شده‌اى.

خدا هم (به او قهر و عتاب) فرمود که از صف ساجدان (و از بهشت مطیعان) خارج شود که تو رانده درگاه ما شدی.

[خدا] گفت: از این [جایگاه والا که مقام مقربان است] بیرون رو که رانده شده ای،

گفت: از آنجا بيرون شو كه مطرود هستى.

فرمود پس از آن [بهشت‌] بیرون شو که تو مطرودی‌

گفت: پس از آنجا بيرون رو كه تو رانده‌اى

(خدا) گفت: (چون از فرمان من سرپیچی کردی) پس از بهشت بیرون شو، چرا که تو (از رحمت من) مطرود (و از منزلت کرامت رانده) هستی.

فرمود: «پس از این (باغ) برون شو. بی‌چون سنگ‌باران (و) رانده‌شده‌ای.»

گفت پس برون شو از آن که توئی رانده شده‌

الحجر ٣٣	آیه ٣٤	الحجر ٣٥
سوره : سوره الحجر نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِنْهَا»: مرجع ضمیر (ها): جنّت، زمره فرشتگان، سماوات و ملأ اعلی گرفته‌اند. «رَجِیمٌ»: (نگا: آل‌عمران / ، حجر / ).

تفسیر

• آيات ۲۶ - ۴۸،سوره حجر
• معناى خلقت انسان از ((صلصال من حماء مسنون ))
• توضيحاتى درباره معناى لغوى ((جن ))
• آيا ((جان )) همان جن است ؟!
• بحث در مبداء خلقت جن و تناسل و ذيريه داشتن او
• معناى كلمه ((بشر)) و نكته اى كه در التفات از تكلم به غيب در آيه : ((و اذاقال ربك )) هست
• معناى ((سويته )) و ((نفخت فيه من روحى )) و توضيحى در رابطه بين روح و بدن
• اشاره به وجه استثناء ابليس از ملائكه با اينكه او از جن است و نه از ملائكه
• وجه تقييد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
• وجه اينكه خداوند لعنت خود را به ابليس اختصاص داد ((عليك لعنتى ))
• وجه تقيد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
• ابليس ماءمور به سجده بر نوع بشر بودند نه تنها آدم
• روزى كه تا آن به شيطان مهلت داده شده روز قيامت نيست !
• ((وقت معلوم )) به چه معناست و براى چه كسى معلوم است ؟!
• توضيح در مورد نسبت اغواء به خدا در ((رب بما اعوتينى ...))
• وجوهى كه مفسران براى توجيه حمل جمله : ((بما اغويتنى )) براضلال ابتدائى خدا ذكر كرده اند
• جواب كلى به مفسران مزبور
• معناى جمله : ((لا زينن لهم فى الارض )) و دلالت آن بر اينكه زمين ظرف اغواى شيطاناست
• مراد از ((عبادت مخلصين )) كه از اغواى شيطان مصون هستند
• معناى بر خدا بودن راه شيطان ((هذا صراط على مستقيم )
• آيه : ((ان عبادى ليس لك عليهم سلطان ...)) متضمن سه جواب به ابليس است
• رواياتى چند درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
• مقصود از ((عبادى )) و استثناء در آيه شريفه و نقد نظر مفسران در اين خصوص
• اثبات سلطنت و ولايت براى ابليس ، با سلطنت مطلقه خدا منافات ندارد
• معناى اينكه جهنم هفت در دارد: ((لها سبعة الواب ...))
• ((متقين )) در آيه : ((ان متقين فى جنات ...)) اعم از ((مخلصين )) در آيه : ((الا عبادكمنهم المخلصين )) است
• نقد و ابطال سخن ((فخر رازى )) كه گفته است مراد از ((متقين )) كسانى است كه ازشرك بپرهيزند
• بيان حال متقين در ورودشان به بهشت
• قضاهاى رانده شده اى كه در قرآن حكايت شده است
• رواياتى درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
• چند روايت درباره وقت يوم معلوم در آيه ((فانك من المنظرين الى يوم الوقت المعلوم ))
• روايتى در بيان مراد از درهاى جهنم در ذيل جمله : ((لها سبعة ابواب ...))
• چند روايت در تفسير و بيان مراد جمله : ((اخوانا على سرر متقابلين ))

• آيه ۲۶ - ۴۴
• تفسير :
• نكته ها:
• ۱ - تكبر و غرور سرچشمه بزرگترين بدبختيها است
• ۲ - شيطان بر چه كسانى تسلط مى يابد؟
• ۳ - درهاى جهنم !
• ۴ - ((گل تيره )) و ((روح خدا)).
• ۵ - جان چيست ؟
• ۶ - قرآن و خلقت انسان .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- فرمان خداوند به ابلیس براى خروج از آسمان، در پى تمرد وى از دستور سجده بر آدم(ع) (قال فاخرج منها) برداشت فوق، مبتنى بر دو احتمال است: ۱. مرجع ضمیر «منها» «سماوات» باشد، اگرچه در کلام ذکر نشده است. ۲. به قرینه اینکه ابلیس از زمره ملائکه بوده و جایگاه آنان هم در آسمانهاست.

۲- خداوند، در پى تمرد ابلیس از فرمان خدا، او را از زمره فرشتگان بیرون راند. (قال فاخرج منها) این برداشت، مبتنى بر این احتمال است که مرجع ضمیر «منها» - همان گونه که مفسران احتمال داده اند - «زمرة الملائکة» باشد.

۳- ابلیس، در پى تمرد از فرمان خداوند، از جایگاه مقربان تنزل کرد و از آن جا رانده شد. (قال فاخرج منها) به قرینه «فإنک رجیم» مراد از «فاخرج منها» مى تواند منزلت قرب الهى باشد.

۴- تکبر ابلیس و تمرد وى از فرمان سجده بر آدم(ع)، عامل سقوط او از درگاه الهى (فقعوا له سجدین . فسجد ... إلاّ إبلیس أبى ... قال لم أکن لأسجد لبشر ... قال فاخرج منها)

۵- ابلیس، مطرود و رانده درگاه الهى (فإنک رجیم)

۶- تمرد از فرمان خداوند، عامل سقوط و طرد از درگاه الهى (قال فاخرج منها فإنک رجیم)

روایات و احادیث

۷- «على بن محمدالعسکرى(ع): معنى الرجیم انه مرجوم باللعن ... لایذکره مؤمن إلاّ لعنه و ان فى علم الله السابق انه إذا خرج القائم(ع) لایبقى مؤمن فى زمانه إلاّ رجمه بالحجارة کما کان قبل ذلک مرجوماً باللعن; امام على نقى(ع) فرمود: معناى «رجیم» این است که ابلیس هدف لعن قرار مى گیرد ... هیچ مؤمنى از او یاد نمى کند مگر آن که او را لعن مى کند و در علم ازلى خدا بوده است که وقتى که حضرت قائم(ع) ظاهر شد، مؤمنى نمى ماند مگر اینکه ابلیس را با سنگ هدف قرار مى دهد; چنان که او قبل از این هدف لعن قرار مى گرفت».

موضوعات مرتبط

• ابلیس: آثار ترک سجده ابلیس ۱، ۲، ۴; آثار تکبر ابلیس ۴; آثار عصیان ابلیس ۱، ۲ ، ۳، ۴; اخراج ابلیس ۱، ۲; طرد ابلیس ۵; عوامل هبوط ابلیس ۴; لعن بر ابلیس ۷;مراد از رجم ابلیس ۷; هبوط ابلیس ۱، ۳
• انحطاط: عوامل انحطاط ۶
• خدا: اوامر خدا ۱، ۲
• عصیان: آثار عصیان از خدا ۶
• مطرودان خدا ۵: