الأنعام ١٦٠
ترجمه
| الأنعام ١٥٩ | آیه ١٦٠ | الأنعام ١٦١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَشْرُ أَمْثَالِهَا»: ده برابر. چندین برابر. برخی لفظ (عَشْرُ) را برای کثرت می‌دانند؛ نه حصر (نگا: بقره / زمر / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِنَ اللَّهَ لاَ يَظْلِمُ مِثْقَالَ... (۲) مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ... (۳) لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا... (۲)
تفسیر
- آيات ۱۶۰ - ۱۵۸، سوره انعام
- مراد از آمدن خدا و آمدن بعض آيات خدا در آيه شريفه : (( هل ينظرون ... )) .
- ايمان و عمل در موقع روبرو شدن با عذاب الهى يا هنگام مرگ ، سودى ندارد.
- امت اسلام هم مانند ساير امم روزى دچار عذاب گشته ومشمول قضاى به قسط و حكم خداوند مى شود.
- بيزارى رسول خدا (ص ) از مشركين و كفار و بدعت گزاران و مذهب تراشان امت خود.
- (درباره آيات الهى قبل از قيامت ، تفرقه در دين و پاداش مضاعف حسنات .
نکات آیه
۱- هر کار نیک داراى پاداش ده چندان است. (من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها) «فلا یجزى ... » دلیل بر این است که مراد از «عشر أمثالها» پاداش کار نیک است.
۲- عمل ناشایست داراى کیفرى مانند آن و نه بیشتر (من جاء بالسیئة فلا یجزى إلا مثلها)
۳- عقوبتهاى خدا عادلانه و پاداشهاى وى جلوه اى از فضل اوست. (من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها و من جاء بالسیئة فلا یجزى إلا مثلها)
۴- پذیرش همه معارف و احکام دین، حسنه و پذیرش بخشى از آن و رهاسازى بخشهاى دیگر، سیئه است. (إن الذین فرقوا دینهم ... من جاء بالحسنة ... و من جاء بالسیئة) با توجه به آیه قبل مى توان گفت مصداق مورد نظر براى «الحسنة» ایمان به همه معارف و احکام دین و مصداق «السیئة» تفرقه در دین است.
۵- در قیامت به گنهکاران ستم نخواهد شد. (و هم لا یظلمون) ذیل آیه قبل (ثم ینبئهم ... ) بیانگر این است که ظرف پاداش و جزاى مطرح شده در این آیه روز قیامت است.
۶- کیفر دادن گنهکاران به اندازه گناهشان ستم بر آنان نیست. (و من جاء بالسیئة فلا یجزى إلا مثلها و هم لا یظلمون)
۷- انجام عمل نیک به شرط حبط نشدن تا حضور در صحنه قیامت داراى پاداشى ده چندان است. (من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها) حرف «باء» در «بالحسنة» هم مى تواند براى تعدیه باشد، که در این صورت «مجىء» به معناى انجام دادن است، و هم مى تواند براى مصاحبت باشد، که در این صورت «مجىء» به معناى حاضر شدن است. برداشت فوق بر اساس احتمال دوم است. بر این مبنا جمله «من جاء بالحسنة» (کسى که با عمل نیکى در قیامت حاضر شود)، اشاره به این معنا دارد که پاداش از آن کسى است که عمل نیکش تا قیامت باقى باشد و با گناه حبط نشده باشد.
۸- کیفر اخروى گناه در صورتى است که گنهکار تا حضور در صحنه قیامت مورد عفو الهى قرار نگیرد. (و من جاء بالسیئة فلا یجزى إلا مثلها) برداشت فوق با توجه به توضیح برداشت قبل معلوم مى شود.
روایات و احادیث
۹- عن على (ع) فى قوله تعالى ... «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها»، الحسنة حبنا أهل البیت و السیئة بغضنا ... .[۱] از امیرالمؤمنین (ع) درباره آیه «من جاء بالحسنة ... » روایت شده است: «حسنه» دوستى ما اهل بیت و «سیئه» دشمنى ماست ... .
۱۰- سئل أبو عبدالله (ع) ... عن قول الله عز و جل: «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها»، یجرى لهؤلاء ممن لا یعرف منهم هذا الأمر؟ فقال: إنما هذه للمؤمنین خاصة ... .[۲] امام صادق (ع) در پاسخ سؤال از اینکه آیا آیه «من جاء بالحسنة ...» شامل آنان که شناختى به ولایت ندارند، مى شود؟ فرمود: این آیه فقط براى مؤمنان (شیعیان) است ... .
موضوعات مرتبط
- اعداد: عدد ده ۱، ۷
- اهل بیت: حب اهل بیت ۹ ; دشمنى با اهل بیت ۹
- پاداش: مضاعف ۱، ۷
- حسنات: موارد حسنات ۴ ; مراد از حسنه ۹
- خدا: آثار عفو خدا ۸ ; پاداشهاى خدا ۳ ; فضل خدا ۳
- دین: تجزّى در قبول دین ۴ ; قبول تعالیم دین ۴
- سیئات: موارد سیئات ۴ ; مراد از سیئه ۹
- شیعیان: مقامات شیعیان ۱۰
- عمل: کیفر عمل ناپسند ۲
- عمل صالح: آثار حبط عمل صالح ۷ ; پاداش اخروى عمل صالح ۷ ; پاداش عمل صالح ۱
- قیامت: نفى ظلم در قیامت ۵
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۲، ۶ ; شرایط کیفر اخروى ۸ ; عدالت در کیفر ۳، ۶ ; نظام کیفر ى ۲، ۳، ۵، ۶، ۸
- گناه: کیفر اخروى گناه ۸
- گناهکاران: کیفر گناهکاران ۶ ; گناهکاران در قیامت ۵
- مؤمنان: مقامات مؤمنان ۱۰
- نظام جزایى:۱، ۳، ۷
