المائدة ٦٠
ترجمه
المائدة ٥٩ | آیه ٦٠ | المائدة ٦١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَثُوبَةً»: پاداش. استعمال پاداش به جای پادافره، برای استهزاء است. (مَثُوبَةً) مصدر میمی و به معنی ثواب، و تمییز (بِشَرٍّ) است. «عَبَدَ»: پرستش کردند. استعمال آن به صورت مفرد، با توجّه به موصول مشترک (مَنْ) است. «الْقِرَدَةَ»: جمع قِرْد، میمونها. «الْخَنَازِیرَ»: جمع خِنْزیر، خوکها. «جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنَازِیرَ»: مراد مسخ اخلاقی و معنوی است؛ نه ظاهری و مادی (نگا: بقره / ، و اعراف / . جمهور علماء معتقد به مسخ ظاهری و مادی هستند و میگویند که خداوند دستهای از آنان را به میمون و خوک تبدیل نموده است و نسلی از آنان به وجود نیامده است و لذا منقرض شدهاند. «الطَّاغُوتَ»: هر معبودی جز خدا. اهریمن. هرکس و هرچیزی که اطاعت از آن، مایه طغیان و دوری از راه حق شود، چه آفریدهای که پرستیده شود، و چه فرماندهی که در شرّ و بدی از او فرمانبرداری گردد، و چه اهریمنی باشد که انسان را از راه به در برد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۵۷، سوره مائده
- علت نهى از محبت كفار
- اگر ايمان به خدا قابل استهزاء باشد، عدم ايمان به خدا و پرستش طاغوت بدتر ورسواتر است
- سرزنش علماء اهل كتاب به جه گنهكارى اهل كتاب و سكوت آنان درمقابل آن معاصى
- وجوهى كه در معناى سخن يهود كه گفتند: (يدالله مغلولة )، گفته شده است
- معناى جمله : (بل يداه مبسوطتان ) و معانى ((يد)) در موارد اضافه به خداى سبحان
- معناى اينكه فرموده : ((آنچه بر تو نازل شده قرآن بر طغيان و كفر يهود مى افزايد))
- مراد از: ((ما انزل اليهم )) در آيه : ((ولو انهم اقامواالتوريةوالانجيل و ما انزل اليهم ...))
- مؤ ثر بودن اعمال بشر در نظام كون و طبيعت
- (رواياتى در ذيل آيات گذشته درباره وظيفه علماء، دست خدا، امت مقتصده و...)
نکات آیه
۱- پیامبر (ص)، مأمور افشاى سوابق ننگین اهل کتاب با توجه دادن آنان به گذشته شوم همکیشانشان (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک)
۲- اهل کتاب خود مبتلا به رفتارى بدتر از آنچه براى مؤمنان، ناروا مى پنداشتند. (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه) مشارالیه «ذلک» مى تواند ایمان مؤمنان به تمامى انبیا و کتب آسمانى که در آیه قبل مطرح شده است، باشد. بر این تقدیر قرآن براى مماشرت با اهل کتاب مى گوید بر فرض که ایمان مؤمنان به قرآن و دیگر کتب آسمانى ناروا باشد که نیست اعمال و رفتار خودتان بسیار بدتر و شنیع تر است، بنگرید چه ها کرده اید.
۳- اهل کتاب داراى سوابقى ننگینتر و ناپسندتر از فسق و تبهکارى آنان (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه) برداشت فوق بر این مبناست که ذلک اشاره باشد به «فسقى» که از «ان اکثرکم فسقون»، استفاده مى شود.
۴- تاریخ اهل کتاب آگنده از گناهانى پلیدتر از گناه ایرادشان بر اهل ایمان (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک) بنابر اینکه ذلک اشاره باشد به ایراد اهل کتاب به مؤمنان که از جمله «اهل تنقمون» استفاده مى شود ; یعنى ایراد اهل کتاب به مؤمنان زشت و گناه است و از آن بدتر، اعمالى است که براى آنها در این آیه ذکر شده است.
۵- گروهى از اهل کتاب، گرفتار لعنت و غضب خداوند (من لعنه اللّه و غضب علیه)
۶- خداوند گروهى از اهل کتاب را به میمون و خوک مسخ کرد. (و جعل منهم القردة و الخنازیر) بسیارى از مفسران بر آنند که اصحاب سبت یهودیانى که با حیله هاى شرعى قداست روز شنبه را شکستند به میمون تبدیل شدند و آن گروه از مسیحیان که مائده نازل شده بر عیسى (ع) را منکر شدند به خوک مبدل گشتند.
۷- گرایش گروهى از اهل کتاب به بت پرستى و عبادت غیر خدا (و عبد الطغوت) طاغوت از ماده «طغى» به معناى طغیانگر و متجاوز است و اهل لغت آن را بر شیطان، بت و سران کفر و ضلالت اطلاق کرده اند.
۸- گروهى از اهل کتاب، مطیع و فرمانبردار سران کفر و ضلالت (و عبد الطغوت)
۹- گرفتارى اهل کتاب به لعنت و غضب خداوند، پرستش طاغوت و مسخ شدنشان به میمون و خوک، سزاى رفتارهاى زشت آنان (هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه من لعنه ... و عبد الطغوت) کلمه «مثوبة» (سزا و جزا) مى رساند که غضب و ... به عنوان پیامدهاى شومى است که اعمال نارواى اهل کتاب آنها را اقتضا مى کرده است.
۱۰- رضایت یهودیان و مسیحیان عصر بعثت از رفتارهاى ناپسند نیاکان خویش (هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه من لعنه اللّه ... و عبد الطغوت) سرزنش یهودیان و مسیحیان عصر بعثت به خاطر رفتار ناپسند پیشینیان آنان، مى تواند حاکى از رضایشتان به آن رفتار باشد.
۱۱- اعمال نارواى آدمى هر یک داراى کیفرى مناسب، در پیشگاه خداوند (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه)
۱۲- تفاوت کیفرهاى الهى، نشاندهنده میزان پلیدى گناهان (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه)
۱۳- گرفتاران به لعنت و غضب خدا، مسخ شدگان و طاغوت پرستان اهل کتاب خود سزاوار استهزا و نه مؤمنان به خدا و کتب آسمانى (الذین اتخذوا دینکم هزواً ... منهم القردة و الخنازیر و عبد الطغوت)
۱۴- بیان سرنوشت شوم بدکاران و تحلیل تاریخ گذشتگان، از روشهاى قرآن براى هدایت بشر و بازدارى آنان از رفتارهاى ناپسند (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة عند اللّه)
۱۵- فرمانبرى از طغیانگران، ناسازگار با ایمان به خدا و کتب آسمانى (هل تنقمون منا الا ان ءامنا باللّه ... و عبد الطغوت) توصیف پیشینیان یهود و نصارا به بندگى و اطاعت طاغوت در پاسخ استهزاى اهل کتاب نسبت به مؤمنان، حاکى از ناسازگارى ایمان به خدا با اطاعت طاغوت است.
۱۶- گرفتاران به لعنت الهى و غضب الهى، مسخ شدگان و طاغوت پرستان، داراى بدترین جایگاه و منزلت در پیشگاه خداوند (من لعنه اللّه ... و عبد الطغوت أولئک شر مکاناً و اضل عن سواء السبیل) با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل که روى سخن را با اهل کتاب قرار داده بود.
۱۷- بدترین جایگاه دوزخ از آن مسخ شدگان، پرستندگان طاغوت، گرفتاران به لعنت و غضب الهى است. (من لعنه اللّه و غضب علیه و جعل منهم ... أولئک شر مکاناً و اضل عن سواء السبیل) برخى از مفسران «مکاناً» را جایگاه دوزخى توصیف شدگان دانسته اند.
۱۸- طاغوت پرستان، مسخ شدگان و گرفتاران به لعنت و غضب الهى، گمراهترین مردمان از راه راست (من لعنه اللّه ... و عبد الطغوت أولئک شر مکاناً و اضل عن سواء السبیل)
۱۹- پیشینیان اهل کتاب بر اثر گرفتارى به لعنت و غضب خدا و در آمدن به شکل میمون و خوک و پرستش طاغوت -، داراى بدترین جایگاه و منزلت در پیشگاه خداوند (من لعنه اللّه ... أولئک شر مکاناً و اضل عن سواء السبیل)
۲۰- عقوبت سنگینتر، بازتاب ضلالت افزونتر (قل هل انبئکم بشرّ من ذلک مثوبة ... اضل عن سواء السبیل)
موضوعات مرتبط
- ارزیابى: ملاک ارزیابى ۱، ۳
- اهل کتاب: استهزاى اهل کتاب ۱۳ ; انتقاد اهل کتاب ۴ ; انحراف در اهل کتاب ۸ ; اهل کتاب و مؤمنان ۲، ۴، ۱۳ ; بت پرستى در اهل کتاب ۷ ; تاریخ اهل کتاب ۴ ; رفتار اهل کتاب ۲، ۹ ; سابقه اهل کتاب ۱، ۳، ۴ ; شرک در اهل کتاب ۷ ; طاغوت پرستى اهل کتاب ۹، ۱۳ ; فسق اهل کتاب ۳ ; کیفر اهل کتاب ۹ ; گمراهى نیاکان اهل کتاب ۱۹ ; گناه اهل کتاب ۴ ; لعن بر اهل کتاب ۵، ۹ ; مسخ اهل کتاب ۶، ۹، ۱۳ ; مغضوبیت اهل کتاب ۵، ۹
- ایمان: آثار ایمان ۱۵ ; ایمان به خدا ۱۵ ; ایمان به کتب آسمانى ۱۵ ; متعلق ایمان ۱۵
- بدکاران: فرجام بدکاران ۱۴
- پیشینیان: تاریخ پیشینیان ۱۴
- خدا: غضب خدا ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ ; کیفرهاى خدا ۱۱، ۱۲ ; لعن خدا ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹
- رفتار: موانع رفتار ناپسند ۱۴
- رهبران کفر: اطاعت از رهبران کفر ۸
- رهبران گمراهى: اطاعت از رهبران گمراهى ۸
- طاغوت: اطاعت از طاغوت ۱۵
- طاغوت پرستان: استهزاى طاغوت پرستان ۱۳ ; جایگاه طاغوت پرستان ۱۶، ۱۷ ; طاغوت پرستان در جهنّم ۱۷ ; گمراهى طاغوت پرستان ۱۸، ۱۹
- عمل: کیفر عمل ناپسند ۱۱
- کیفر: تفاوت در کیفر ۱۲ ; مراتب کیفر ۲۰
- گمراهان:۱۸، ۱۹
- گمراهى: کیفر گمراهى ۲۰
- گناه: رضایت به گناه ۱۰ ; کیفر گناه ۱۲ ; مراتب گناه ۱۲
- محمّد (ص): افشاگرى محمّد (ص) ۱ ; محمّد (ص) و اهل کتاب ۱ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۱
- مسخ: به خوک ۶، ۹، ۱۹ ; مسخ به میمون ۶، ۹، ۱۹
- مسخ شدگان: استهزاى مسخ شدگان ۱۳ ; جایگاه مسخ شدگان ۱۶، ۱۷ ; گمراهى مسخ شدگان ۱۸، ۱۹ ; مسخ شدگان در جهنّم ۱۷
- مسیحیان: صدر اسلام ۱۰ ; نیاکان مسیحیان ۱۰
- مشمولان لعن:۵، ۹، ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۹ گمراهى مشمولان لعن ۵، ۹، ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۹ ۱۸
- مغضوبان خدا:۵، ۹، ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۹ گمراهى مغضوبان خدا ۵، ۹، ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۱۹ ۱۸
- نظام جزایى:۱۱، ۱۲
- هدایت: روش هدایت ۱۴
- یهود: نیاکان یهود ۱۰ ; یهود صدر اسلام ۱۰