المسد ٢

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۲۸ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۰۳ توسط Adel (بحث | مشارکت‌ها) (←‏تفسیر)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
مَا أَغْنَى‌ عَنْهُ‌ مَالُهُ‌ وَ مَا کَسَبَ‌

ترجمه

هرگز مال و ثروتش و آنچه را به دست آورد به حالش سودی نبخشید!

ترتیل:
ترجمه:
المسد ١ آیه ٢ المسد ٣
سوره : سوره المسد
نزول : ٣ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَآ أَغْنَی عَنْهُ»: بدو سودی نبخشید (نگا: اعراف / ، حجر / ، شعراء / . «مَا»: چیزی که. مراد شغل و مقام است.


نزول

شأن نزول آیات ۱ تا ۵:

«شیخ طوسى» گویند: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مردم را جمع کرد و گفت: خداوند مرا به سوى شما عموماً و به سوى قریش خصوصاً مبعوث نموده است و اگر این بعثت مرا بپذیرید، مالک عرب و عجم شده و آن‌ها را به تصرف خویش خواهید درآورد، گفتند: بعثت تو براى چیست؟

گفت: براى آنست که به شما بگویم، بگوئید: لا اله الّا اللّه و انّى رسول اللّه، ابولهب که در آن میان بود. گفت: تبّا لهذا من دین اللّه، سپس این سوره نازل گردید.[۱][۲]

تفسیر


نکات آیه

۱ - ابولهب، داراى ثروت چشمگیر و دست مایه هاى فراوانى بود. (ماله و ما کسب) در فرق «مال» و «ما کسب»، سه وجه گفته شده است: ۱. «مال» ثروت و «ما کسب» نتیجه عمل است; ۲. «مال» ثروت و «ما کسب» جاه و مقامى است که شخص آن را به دست آورده است; ۳. «مال» سرمایه و «ما کسب» درآمد آن است.

۲ - ابولهب، ثروت و موقعیت هاى اکتسابى خویش را، نجات بخش از تهدیدهاى الهى مى دانست. (ما أغنى عنه ماله و ما کسب)

۳ - ثروت ابولهب و جاه و مقامى که کسب کرده بود، او را از گرفتارى به هلاکت و ناکامى در تلاش هایش، رهایى نبخشید. (تبّت یدا أبى لهب و تبّ . ما أغنى عنه ماله و ما کسب) «أغنى عنه»; یعنى، منصرف ساخت و بازگرداند از او (برگرفته از نهایه ابن اثیر). به قرینه آیه قبل و بعد، مراد بازداشتن از هلاکت و آتش جهنم است.

۴ - اعمال ابولهب، حبط شده و سودى به حال او ندارد. (ما أغنى عنه ماله و ما کسب) تعبیر «ما کسب»، بر اعمال و نتیجه آنها صادق است.

۵ - اعتماد به ثروت در برابر تهدیدهاى الهى، خطرى در کمین ثروتمندان (تبّت یدا أبى لهب و تبّ . ما أغنى عنه ماله و ما کسب)

۶ - ثروت و مقام، نمى تواند مانع تحقق نفرین خداوند باشد و عذاب او را دفع کند. (ما أغنى عنه ماله و ما کسب) به قرینه آیه بعد، جمله «ما أغنى ...» به دفع آتش جهنم نیز نظر دارد.

موضوعات مرتبط

  • ابولهب: بینش ابولهب ۲; تکبر ابولهب ۲; ثروت ابولهب ۱، ۲; حبط عمل ابولهب ۴; شکست ابولهب ۳; نقش ثروت اندوزى ابولهب ۳; هلاکت ابولهب ۳
  • ثروت: آثار اعتماد به ثروت ۵; نقش ثروت ۶
  • ثروتمندان: تهدید ثروتمندان ۵
  • خدا: تهدیدهاى خدا ۵; حتمیت تحقق نفرین خدا ۶; حتمیت عذابهاى خدا ۶; مبارزه با تهدیدهاى خدا ۲

منابع

  1. صاحب مجمع البیان از سعید بن جبیر و او از ابن عباس نقل نماید که گفت: روزى پیامبر بالاى کوه صفا رفت و فرمود: یا صباحاه قریش به او روى آوردند. گفتند: چه شده است؟ فرمود: اگر به شما خبر بدهم که دشمن در صبح یا در شب در کمین شما است. از من باور می‌دارید یا نه؟ گفتند: بلى باور مى کنیم سپس فرمود: بدانید که من نذیر و ترساننده شما هستم از عذابى که به علت گمراهى و جهالت در جلو روى شما قرار گرفته است. ابولهب گفت: تبا لک، براى همین موضوع ما را به اینجا خوانده اى؟
  2. طبرى صاحب جامع البیان از طریق اسرائیل از ابواسحق و او از مردى از همدان که به او یزید بن زید مى گفتند: روایت کند که زن ابولهب اغلب خار و خاشاک را جمع می‌کرد و جلو راه پیامبر مى گذاشت و راه را بر او مسدود مى ساخت چنان که ابن المنذر نیز در تفسیر خود از عکرمة مانند آن را روایت نموده است.