الانسان ١٤
ترجمه
| الانسان ١٣ | آیه ١٤ | الانسان ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«دَانِیَةً»: نزدیک. فرو افتاده. «قُطُوفُ»: جمع قِطْف، میوه رسیده (نگا: حاقّه / و ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مُتَّکِئِينَ عَلَى فُرُشٍ... (۱) مُتَّکِئِينَ عَلَى فُرُشٍ... (۱) قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ (۲)
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ... (۱) يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِينَ إِلَى... (۰) وَ قَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۲، سوره دهر
- اشاره به مضامين سوره مباره دهر
- مراد از اينكه انسان شى ء مذكورى نبوده ، و احتجاجى كه اين بيان متضمّن است
- مقصود از ابتلاء انسان (نبتليه ) و آنچه از تفريع ((فجعلناه سميعا بصيرا)) بر آناستفاده مى شود
- معناى شكر و كفر و دو نكته اى كه از آيه : ((انّا هديناهالسبيل امّا شاكرا و كفورا)) استفاده مى شود
- فرق بين هدايت تكوينى و هدايت تشريعى
- بيان اينكه فطرت و خلقت آدمى شاهد بر حقّ و واجب الاتّباع بودن دعوت تشريعى الهىاست
- مراد از ((ابرار))، و صفات ايشان
- توضيحى در مورد تنعّم ابرار و نوشيدنشان از چشمه اى كه ((يشرب بها عباداللّه ...))
- مفاد، سبب و محلّ نزول آيه : ((و يطعمون الطعام على حبّه ...))
- معناى اينكه عملى به خاطر وجه اللّه انجام شود
- وصف نعمت هاى بهشتى ابرار كه در مقابل صبرشان در راه خدا داده شده اند
- مقصود از ((شراب طهور)) كه در بهشت به ابرار نوشانده مى شود
- اشاره به وجه اينكه در شمار نعم بهشتى ابرار، از حورالعين نام برده نشده است
- چند روابت حاكى از مدنى بودن سوره هل اتى
- رواياتى راجع به نزول سوره هل اتى در شاءن اميرالمؤ منين و فاطمه (عليهماالسّلام )
- چند روايت از طرق عامّه دالّ بر جضور مردى سياه نزدرسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) و نزول سوره هل اتى
- نقد و بررسى روايات فوق و اثبات نزول سوره در شاءن(اهل بيت (ع ) )
- ردّ سخن يكى از مفسّرين دائر بر اينكه سوره هل اتى مكّى است
- رواياتى در بيان معناى جمله : ((لم يكن شيئا مذكورا))
- رواياتى ديگر در زيل برخى آيات گذشته : ((انا هديناهالسبيل ...))، ((عينا يشرب بها عباد الله ...))، ((و يطعمون الطعام ...)) و...
- رواياتى در تفسير آيات مربوط به وصف بهشت و نعمتهاى آن
- (در ذيل آيه : ((هل اتى على الانسان حين من الدهر لم يكن شيئا مذكورا))
نکات آیه
۱ - ابرار در بهشت، از سایه هاى دل انگیز و دامن کشیده بر فراز آنان برخوردار بوده و در کمال آسایش به سر مى برند. (و دانیة علیهم ظللها)
۲ - بهشت، داراى درختان پرسایه و نزدیک بر سر بهشتیان (و دانیة علیهم ظللها) «دانیة» از ریشه «دُنُوّ» (قرب و نزدیکى) است و «دانیة علیهم ظلالها»; یعنى، سایه هاى درختان بهشت، مانند چتر بر سر بهشتیان سایه افکنده است.
۳ - میوه هاى بهشتى، نزدیک و در دست رس بهشتیان، بى هیچ زحمت و رنجى (و ذلّلت قطوفها تذلیلاً) «قِطُفُ» (مفرد «قطوف») به معناى خوشه هاى میوه است و «تذلیل» مصدر مجهول «ذلّلت» و به معناى رام شده است. مقصود این است که چیدن خوشه هاى میوه، براى بهشتیان آسان است.
موضوعات مرتبط
- ابرار: آسایش اخروى ابرار ۱; ابرار در بهشت ۱
- بهشت: سایه هاى بهشت ۱، ۲; صفات بهشت ۲; نزدیکى میوه هاى بهشت ۳; ویژگیهاى درختان بهشت ۲
