الحج ٤٠
ترجمه
الحج ٣٩ | آیه ٤٠ | الحج ٤١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«دَفْعُ»: برگرداندن. جلوگیری نمودن (نگا: بقره / . «صَوَامِعُ»: جمع صَوْمعه، دیرها. محلّ رهبانیّت راهبان که اسلام آن را منسوخ کرده است (نگا: حدید / ). «بِیَعٌ»: جمع بیعَة، کلیساها. «صَلَوَاتٌ»: جمع صَلاة، معرَّب واژه عبری (صَلُوقا)، معابد یهودیان، کنشتها. «یُذْکَرُ فِیهَا ...»: مرجع (ها) میتواند (مساجد) یا این که معابد به طور کلّی باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ (۲) وَ إِنَ جُنْدَنَا لَهُمُ... (۰) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ... (۲) کَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَ أَنَا وَ... (۲) لاَ تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَ... (۳) لاَ تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَ... (۴)
فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ... (۴) إِنَّمَا ذٰلِکُمُ الشَّيْطَانُ... (۰) وَ لَقَدْ سَبَقَتْ کَلِمَتُنَا... (۰) وَ الَّذِينَ کَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ... (۰) وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتَّى نَعْلَمَ... (۰) وَ مَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلاَّ أَنْ... (۱) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ... (۲) وَ أُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج
- نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين
- توضيح آيات مربوط به جهاد و قتال : ((ان الله يدافع عن الذين آمنوا...(( و ((اذنللذين يقاتلون ...((
- حكمت تشريع حكم قتال و جهاد: ((و لولا دفع الله الناس ...((
- آيه : ((الذين ان مكنا هم فى الارض ...(( ناظر بر عموم مؤ منين است
- اذن قتال مختص به مهاجران صدر اسلام نيست
- دلدارى دادن به رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) و تهديد تكذيب كنندگان
- از سرگذشت امتهاى گذشته عبرت بگيريد!
- پاسخ به استهزاى مشركين درباره نزول عذاب ، با بيان اينكه زمان كم و زياد نزدخداوند يكسان است
- توضيح مفاد و معناى آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول ولا نبى الا اذا تمنى القى الشيطان فى امنيته ...((
- فرق بين معناى ((نبوت (( و ((رسالت ((
- القائات و وساوس شيطان وسيله امتحان است
- مقصود از اينكه روز قيامت عقيم (نازا) است
- بحث روايتى
- روايتى در ذيل (و ما ارسلنا من من قبلك من ولا نبى ...) كه با عصمت انبيا منافات دارد
نکات آیه
۱ - اخراج ظالمانه مسلمانان صدراسلام از زادگاهشان (مکّه)، تنها به جرم اعتقاد آنان به یگانگى خدا (بأنّهم ظلموا ... الذین أُخرجوا من دیرهم بغیر حقّ) «الذین اُخرجوا» بدل از «الذین یقاتلون» و به تقدیر« اذن القتال للذین اُخرجوا...» مى باشد. «دیار» جمع «دار» است و «دار»; یعنى، خانه و جایى که انسان در آن جا سکونت دارد. بنابراین معناى جمله یاد شده چنین مى شود: به کسانى که به ناحق از خانه و کاشانه خود بیرون رانده شدند، رخصت پیکار داده شد.
۲ - اخراج نارواى مردم از موطن و سرزمین خویش، از آشکارترین ظلم ها (بأنّهم ظلموا ... الذین أُخرجوا من دیرهم) با توجه به این که از میان تمام اذیت و آزارهاى مسلمانان صدراسلام، آوارگى آنان اختصاص به ذکر شده، برداشت فوق استفاده مى شود.
۳ - جنگ و پیکار آوارگان با زورگویانى که آنان را به جرم ایمان و خداخواهى از سرزمین شان بیرون کردند، حقى است مشروع که خدا به آنان داده بود. (أُذن للذین یقتلون ... الذین أُخرجوا من دیرهم)
۴ - سکونت در زادگاه و موطن، حق مشروع انسان ها (الذین أُخرجوا من دیرهم بغیر حقّ)
۵ - تشریع حکم جهاد، پس از آوارگى مسلمانان از مکّه و هجرت به مدینه (أُذن للذین یقتلون ... الذین أُخرجوا من دیرهم بغیر حقّ)
۶ - عقیده به ربوبیت خدا، علت اصلى تهاجم و خصومت مشرکان و کافران علیه مسلمانان در عصر بعثت (إلاّ ان یقولوا ربّنا اللّه)
۷ - فعالیت مسلمانان صدراسلام پیش از هجرت، محدود به مسائل فرهنگى و تبلیغى (إلاّ أن یقولوا ربّنا اللّه)
۸ - خدا، پروردگار انسان ها (ربّنا اللّه)
۹ - حاکمیت اختناق شدید بر سرزمین مکّه (الذین أُخرجوا من دیرهم ... إلاّ أن یقولوا ربّنا اللّه) از آن جایى که مشرکان مکّه در برابر عقاید توحیدى مسلمانان، آنان را تبعید و اخراج کردند، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۱۰ - حفاظت و پاسدارى از معابد و مراکز دینى (صومعه ها، کلیساها، کنیسه ها و مساجد) فلسفه جهاد و دفاع (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت صومع و بیع ... و مسجد) «صوامع» جمع «صومعة» و «بیع» جمع «بیعة» و «صلوات» جمع «صلاة یا صَلوْة» است. «صومعه» - مرداف «دیر» - جایى است که راهبان در آن به ریاضت مى پردازند. «بیعة» به کلیساى نصارا گفته مى شود. «صلاة یا صلوة» کنیسه یهودیان است; یعنى، اگر خدا برخى از مردم را به بعضى دیگر دفع نمى کرد، صومعه ها، کلیساها، کنیسه ها و مساجدى که در آن بسیار ذکر خدا مى شود، تخریب مى شدند.
۱۱ - خدا، حامى و مدافع مراکز دینى و جوامع الهى (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت صومع ... و مسجد)
۱۲ - اگر خداوند حکم جهاد را تشریع نمى کرد، تمامى معابد و مراکز دینى توسط کافران و دین ستیزان تخریب و منهدم مى شد. (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت صومع ... و مسجد)
۱۳ - سنت الهى در حفظ شریعت و دیانت، از طریق دفاع و مجاهدت هاى مردمان (و لولا دفع اللّه الناس بعضهم ببعض ... و مسجد)
۱۴ - عوامل طبیعى و انسانى، در خدمت اجراى اراده الهى (و لولا دفع اللّه الناس بعضهم ببعض)
۱۵ - دفاع، حقى مشروع در تمامى شریعت هاى آسمانى (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت ... و مسجد)
۱۶ - معابد، مظهر حضور شریعت در جوامع و مورد تهاجم جبهه باطل در طول تاریخ (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت صومع ... و مسجد)
۱۷ - لزوم حفظ احترام صومعه ها، کلیساها، کنیسه ها و مساجد و جلوگیرى از تخریب و انهدام آنها (و لولا دفع اللّه ... لهدّمت صومع و بیع و صلوت و مسجد)
۱۸ - یاد خدا، اساس حرمت و قداست معابد دینى (لهدّمت صومع ... و مسجد یذکر فیها اسم اللّه کثیرًا)
۱۹ - اماکن و نقاطى که یاد خدا در آن بسیار برده مى شود، داراى قداست و شایسته احترام است. (صومع ... و مسجد یذکر فیها اسم اللّه کثیرًا)
۲۰ - ذکر و یاد خدا، توصیه او به دین داران (یذکر فیها اسم اللّه کثیرًا)
۲۱ - ذکر و یاد خدا، روح ادیان الهى و فریضه مشترک میان همه آنها است. (صومع ... مسجد یذکر فیها اسم اللّه کثیرًا)
۲۲ - لزوم دفاع از معابد و مراکز دینى و شعائر الهى در برابر تهاجم دشمنان (و لولا دفع اللّه ... صومع و بیع ... و مسجد)
۲۳ - حمایت قطعى خدا، از یارى کنندگان دین خویش (و لینصرنّ اللّه من ینصره)
۲۴ - جهاد و دفاع، یارى از دین خدا و وسیله جلب کمک و حمایت او است. (و لولا دفع اللّه ... و لینصرنّ اللّه من ینصره)
۲۵ - خوددارى از نصرت دین خدا، موجب محرومیت انسان از یارى و حمایت او (و لینصرنّ اللّه من ینصره)
۲۶ - قدرت و عزت الهى، ضامن نصرت قطعى دفاع کنندگان از حق و یاوران دین است. (و لینصرنّ اللّه من ینصره إنّ اللّه لقوىّ عزیز)
۲۷ - خدا، قوى (توانا) و عزیز (پیروزمند شکست ناپذیر) است. (إنّ اللّه لقوىّ عزیز)
موضوعات مرتبط
- احکام :۳ فلسفه احکام ۱۰
- ادیان: تعالیم ادیان ۱۵، ۲۱; هماهنگى ادیان ۱۵، ۲۱
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۷
- اسماء و صفات: عزیز ۲۷; قوى ۲۷
- اماکن مقدس: احترام اماکن مقدس ۱۷; اهمیت دفاع از اماکن مقدس ۲۲; تاریخ اماکن مقدس ۱۶; حمایت از اماکن مقدس ۱۱; عوامل قداست اماکن مقدس ۱۹; فلسفه قداست اماکن مقدس ۱۸; محافظت از اماکن مقدس ۱۰; موانع تخریب اماکن مقدس ۱۲; نقش اماکن مقدس ۱۶
- انسان: حقوق انسان ها ۴، ۱۵; مربى انسان ها ۸; نقش انسان ها ۱۴
- جنگ: احکام جنگ ۳
- جامعه: حمایت از جوامع دینى ۱۱
- جهاد: آثار جهاد ۱۲، ۱۳، ۲۴; تاریخ تشریع جهاد ۵; جهاد با ظالمان ۳; جهاد دفاعى ۳; فلسفه جهاد ۱۰
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۸
- حق طلبان: نصرت حق طلبان ۲۶
- حقوق: حق دفاع ۳، ۱۵; حق سکونت در وطن ۴
- خدا: آثار عزت خدا ۲۶; آثار قدرت خدا ۲۶; توصیه هاى خدا ۲۰; حمایتهای خدا ۱۱; ربوبیت خدا ۸; زمینه نصرت خدا ۲۴; سنتهاى خدا ۱۳; عوامل محرومیت از نصرت خدا ۲۵; مجارى اراده خدا ۱۴; نصرتهاى خدا ۲۳
- دفاع: آثار دفاع ۱۳; دفاع مشروع ۳، ۱۵
- دین: آثار اجتناب از نصرت دین ۲۵; دفاع از دین ۱۳; نصرت حامیان دین ۲۳; نصرت دین ۲۴
- دینداران: توصیه به دینداران ۲۰; یاور دینداران ۲۶
- ذکر: آثار ذکر خدا ۱۹; اهمیت ذکر خدا ۱۸، ۲۰، ۲۱
- صومعه ها: احترام صومعه ها ۱۷; محافظت از صومعه ها ۱۰
- عقیده: آثار عقیده به ربوبیت خدا ۶
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۱۴
- کافران: دشمنى کافران ۱۲; فلسفه دشمنى کافران ۶
- کلیساها: احترام کلیساها ۱۷; محافظت از کلیساها ۱۰
- کنیسه ها: احترام کنیسه ها ۱۷; محافظت از کنیسه ها ۱۰
- مدینه: هجرت به مدینه ۵
- مساجد: احترام مسجد ۱۷; محافظت از مساجد ۱۰
- مسلمانان: دشمنان مسلمانان ۶; عقیده مسلمانان ۶
- مسلمانان مکه: آثار توحید مسلمانان مکه ۱; آوارگى مسلمانان مکه ۵; اخراج مسلمانان مکه ۱; تبلیغ مسلمانان مکه۷; عقیده مسلمانان مکه ۱; محدوده تلاش مسلمانان مکه ۷; هجرت مسلمانان مکه ۵
- مشرکان: فلسفه دشمنى مشرکان ۶
- مظلومان: حقوق مظلومان ۳
- معابد: اهمیت دفاع از معابد ۲۲; تاریخ معابد ۱۶; دشمنى با معابد ۱۶; فلسفه قداست معابد ۱۸; محافظت از معابد ۱۰; موانع تخریب معابد ۱۲; نقش معابد ۱۶
- مکه: اختناق در مکه ۹; تاریخ مکه ۹
- وطن: ظلم اخراج از وطن ۲