فاطر ١٢
ترجمه
| فاطر ١١ | آیه ١٢ | فاطر ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْبَحْرَانِ»: مراد دریاهای شیرین و دریاهای شور است. «عَذْبٌ فُرَاتٌ» و «مِلْحٌ أُجَاجٌ»: (نگا: فرقان / ). «سَآئِغٌ»: (نگا: نحل / ). «لَحْماً طَرِیّاً»: (نگا: نحل / ). «حِلْیَةً»: (نگا: رعد / ، نحل / ). «تَری الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ ...»: (نگا: نحل / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ... (۱)
يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ... (۱) فَبِأَيِ آلاَءِ رَبِّکُمَا... (۰)
تفسیر
- آيات ۹ - ۱۴ سوره فاطر
- تشبيه مسئله بعثت در روز قيامت و زنده شدن مردگان به احياء زمين
- معناى عزت و مفاد آيه : من كان يريد العزة فلله العزة جميعا
- مراد از كلم طيب و صعود آن به سوى خدا و مقصود از اينكهعمل صالح آن را بلند مى كند اليه يصعدالكم الطيب ...
- مراد از مكر سيئات و اينكه فرمود: و مكر اولئك هويبور
- وجوه مختلف درباره خلقت انسان از خاك در آيه : والله خلقكم من تراب ثم من نطفة ...
- كم و زياد عمر انسانها در لوح محفوظ مضبوط است
- تمثيل حال مؤ من و كافر به درياى شيرين و درياى شور
- اشكال و شبهه اى در ذيل جمله : و تستخرجون حلية تلبسونها و جواب هايى كه بدان دادهشده است
- وجه تفاوت تعبير در آيه : وترى الفلك فيه مواخر... و آيه : وترى الفلك مواخر فيه...
- معناى اينكه فرمود آلهه مشركين دعايشان را نمى شنوند
- رواياتى درباره تشبيه رستاخيز به احياء زمين با باران ، و درذيل آيه : اليه يصعد الكلم الطيب ...
نکات آیه
۱ - وجود دو نوع دریا با آب هاى متفاوت «شیرین و گوارا» و «شور و تلخ» در کره زمین (و ما یستوى البحران هذا عذب فرات سائغ شرابه و هذا ملح أُجاج) «عذب» به معناى گوارا و «فرات» به معناى بسیار گوارا و متمایل به شیرین است. «سائغ شرابه» ( از «ساغ الشراب فى الحلق») به معناى «سهل انحداره» است; یعنى، آبى که به خاطر گوارایى و خوشکامى اش، به راحتى از گلو پایین مى رود. «اجاج» نیز به معناى بسیار شور و متمایل به تلخى است.
۲ - وجود دو نوع دریا با آب هاى متفاوت «شیرین و گوارا» و «شور و تلخ»، از نشانه هاى قدرت خداوند و یکتایى او (و ما یستوى البحران هذا عذب فرات سائغ شرابه و هذا ملح أُجاج)
۳ - وجود دو نوع دریا با آب هاى متفاوت «شیرین و گوارا» و «شور و تلخ»، از نعمت هاى الهى براى بشر (و ما یستوى البحران هذا عذب فرات سائغ شرابه و هذا ملح أُجاج) این آیه ضمن آن که در مقام بیان نشانه هاى قدرت و یکتایى پروردگار است، در صدد بر شمردن نعمت هاى الهى براى بشر نیز مى باشد.
۴ - دریاها، از منابع تغذیه انسان با گوشت هاى تازه (و من کلٍّ تأکلون لحمًا طریًا) «طرىّ» به معناى جدید و تازه است.
۵ - وجود جواهر و زیور آلات قابل استخراج در دریاها (و تستخرجون حلیة تلبسونها) «حلیة» به معناى زیور است.
۶ - جواز غواصى و استخراج اشیاى قیمتى و زینتى دریاها (و تستخرجون حلیة تلبسونها)
۷ - گرایش انسان ها به زیبایى و تزیین با زیورآلات (و تستخرجون حلیة تلبسونها) آیه شریفه در صدد گزارش از یک واقعیت خارجى است و آن استفاده مدام انسان ها از زیورآلات دریایى است. این کار حکایت از تمایل و گرایشى است که در درون انسان ها وجود دارد.
۸ - دریاها، بستر تحرک کشتى ها براى تجارت و سفر (و ترى الفلک فیه مواخر لتبتغوا من فضله) «ماخرة» (مفرد «مواخر») از ماده «مخر» و به معناى شکافنده آب ها است.
۹ - استفاده از مظاهر طبیعت، براى خوراک، پوشاک و زیور آلات، مجاز و روا است. (و من کلٍّ تأکلون لحمًا طریًّا و تستخرجون حلیة تلبسونها)
۱۰ - تغذیه با گوشت هاى تازه و استفاده از زیورهاى دریایى و کشتیرانى، از فواید دریاها است. (و من کلٍّ تأکلون لحمًا طریًّا ... و ترى الفلک فیه مواخر)
۱۱ - گوشت هاى تازه دریایى و اشیاى تزیینى آن و سهولت کشتیرانى، از نعمت هاى الهى براى بشر (من کلٍّ تأکلون لحمًا طریًّا و تستخرجون حلیة تلبسونها و ترى الفلک فیه مواخر)
۱۲ - رزق الهى، فضل خدا بر انسان (لتبتغوا من فضله) «إبتغاء» (مصدر «تبتغوا») به معناى تلاش براى دست یافتن به خواسته است و مقصود از «لتبتغوا من فضله» تلاش براى به دست آوردن روزى است. بر این اساس اطلاق فضل بر روزى، بیانگر آن است که همه روزى هاى انسان فضل الهى به او است.
۱۳ - رزق و فضل الهى، در سایه تلاش و کوشش خود انسان به دست مى آید. (لتبتغوا من فضله)
۱۴ - لزوم شکرگزارى در برابر نعمت هاى الهى (و لعلّکم تشکرون) از این که خداوند فلسفه ذکر چند نعمت اعطایى خود را، شکرگزارى بندگان دانسته است، به دست مى آید که شکرگزارى بایسته و لازم است.
۱۵ - آثار متفاوت و مشترک آب هاى دریاها و استفاده چند منظوره انسان ها از آن، نشانه قدرت و یکتایى خداوند است. (و ما یستوى البحران هذا عذب فرات ... و من کلٍّ تأکلون لحمًا طریًّا ... لتبتغوا من فضله) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه، در سلسله آیاتى قرار دارد که درباره قدرت مطلق و یکتایى خداوند متعال سخن مى گوید.
موضوعات مرتبط
- احکام :۶، ۹
- انسان: زیباطلبى انسان ۷; گرایشهاى انسان ۷
- تغذیه: منابع تغذیه ۴، ۱۰
- تلاش: آثار تلاش ۱۳
- توحید: دلایل توحید ۲، ۱۵
- حیوانات: گوشت حیوانات دریایى ۱۰، ۱۱
- خدا: دلایل قدرت خدا ۲; زمینه فضل خدا ۱۳; فضل خدا ۱۲; نشانه هاى قدرت خدا ۱۵; نعمتهاى خدا ۳، ۱۱
- خوردنیها: خوردنیهاى مباح ۹
- دریا: اقسام دریا ۱، ۲، ۳; فواید دریا ۴، ۵، ۸، ۱۰، ۱۵; تفاوت دریا ها ۱۵; دریا هاى شور ۱، ۲; دریا هاى شیرین ۱، ۲; نعمتهاى دریایى ۱۱
- روزى: زمینه روزى ۱۳; نقش روزى ۱۲
- زیورآلات: استخراج زیورآلات دریایى ۵، ۶; استفاده از زیورآلات دریایى ۱۰; زیورآلات دریایى ۱۱; زیورآلات مباح ۹
- شکر: اهمیت شکر نعمت ۱۴
- طبیعت: استفاده از طبیعت ۹
- غواصى: احکام غواصى ۶
- کشتیرانى: کشتیرانى در دریا ۸، ۱۰، ۱۵
- گرایشها: گرایش به زیورآلات ۷
- لباس: لباس مباح ۹
- نعمت: نعمت دریاهاى شور ۳; نعمت دریاهاى شیرین ۳; نعمت کشتیرانى ۱۱
