الأعراف ١١١
ترجمه
| الأعراف ١١٠ | آیه ١١١ | الأعراف ١١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَرْجِهْ»: کار او را به تأخیر بینداز تا سپس درباره او تصمیم گرفته شود. اصل آن (أَرْجِئْهُ) است و از مصدر (إِرْجاء) به معنی به تأخیر انداختن. این واژه می‌تواند از ماده (رَجا) یا (رَجی) که به همین معنی است باشد (نگا: احزاب / ). «حَاشِرِینَ»: جمع‌کنندگان. حال یا صفت موصوف محذوفی است و اصل آن: (اَرْسِلْ رِجالاً حَاشِرِینَ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالَ أَ جِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِنْ... (۱) فَلَنَأْتِيَنَّکَ بِسِحْرٍ مِثْلِهِ... (۰) قَالَ مَوْعِدُکُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ... (۲) فَتَوَلَّى فِرْعَوْنُ فَجَمَعَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۰۳ - ۱۲۶، سوره اعراف
- بيان آيات مربوط به بعثت موسى عليه السلام به سوى فرعون
- گفتگوى موسى (عليه السلام ) با فرعون
- تبديل عصاى موسى (ع ) به اژدها و بيضاء گشتن دست آن حضرت
- احضار ساحران ، عكس العمل فرعون و فرعونيان در برابر موسى عليه السلام
- معارضه ساحران با موسى (ع ) و تسليم شدنشان در برابر آن حضرت
- فرعون بعد از ايمان آوردن ساحران آنان را به توطئه و تبانى قبلى با موسى (ع ) متهمو آنان را تهديد مى كند
- پاسخ سحره به تهديدات فرعون : انّا ربنا منقلبون ...
- بحث روايتى (روايات عجيبه در مورد داستان حضرت موسى و فرعون و بيان ضعف آنها)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ «111»
(اطرافيان فرعون) گفتند: (مجازات) او و برادرش را به تأخير انداز و مأموران را در شهرها براى جمع‌كردن (ساحران) بفرست.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (111)
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ: گفتند تأخير كن مهم موسى و برادرش را و در كار آنها تعجيل منما، يا حبس كن ايشان را. و اول اصح است به جهت آنكه ارجاء، به معنى تأخير اوست. ايضا فرعون مى‌دانست قادر بر حبس ايشان نيست. به سبب مشاهده آن دو معجزه عظيمه، وَ أَرْسِلْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ: و
جلد 4 صفحه 160
بفرست در شهرهاى مصر گروهى جمع كنندگان را.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 111 تا 114
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (111) يَأْتُوكَ بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ (112) وَ جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قالُوا إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغالِبِينَ (113) قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (114)
ترجمه
گفتند واگذار او و برادرش را و بفرست در شهرها جمع‌آورندگان را
كه بياورند نزد تو هر جادوگر دانائى را
و آمدند جادوگران نزد فرعون گفتند بدرستيكه براى ما هر آينه مزدى است اگر باشيم غالبان
گفت بلى و بدرستيكه شما هر آينه از مقربانيد.
تفسير
خلاصه راى صادر از مجلس شورا اين بود كه فرعون حضرت موسى و هارون را بحال خودشان واگذار نمايد و بامر آنها نپردازد ضمنا عدّه را مأمور نمايد كه در بلاد مصر تفحّص نمايند هر جا ساحرى است بهر وسيله ممكن است او را ببارگاه فرعون حاضر نمايند و آن زمان سحر بقدرى رواج داشت كه در اندك زمانى از دوازده هزار تا هشتاد هزار ساحر ماهر گفته‌اند جمع‌آورى شد و بزرگان آنها كه گفته‌اند پنج نفر بودند و اعلم از همه شمعون نام بود ببارگاه فرعون راه يافتند و از او تقاضاى اجر مهمّى نمودند كه در صورت غلبه بآنها انعام شود و اين تقاضا يا بصورت اخبار بوده كه فرض مسلّميّت آن را نموده‌اند يا بصورت سؤال چون جمعى از قراء ائنّ لنا لأجرا قرائت
جلد 2 صفحه 460
نموده‌اند در هر حال فرعون علاوه بر آنكه ملتزم باجر و انعام شد قول داد كه آنها را از مقربان درگاه خود قرار دهد كه بى‌اجازه وارد بر او شوند و هر حاجتى داشته باشند براى خودشان و كسان ديگر برآورده شود و اين كاشف از نهايت طمع آنها و تشويش خاطر آن ملعون است و كلمه ارجه امر از ارجاء بمعنى تأخير است كه متصل بضمير مفعول شده است و بعضى از علماء نحو منع از اسكان هاء ضمير نموده‌اند و بعضى از قراء بكسر هاء با اشباع و بدون آن قرائت نموده‌اند و ارجئه بهمزه و ضم‌ها نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قالُوا أَرجِه وَ أَخاهُ وَ أَرسِل فِي المَدائِن‌ِ حاشِرِينَ (111)
گفتند نگاه‌دار موسي و برادرش را و بفرست در شهرستانها همه مجتمع شوند.
قالُوا كلام ملاء قوم فرعون است در جواب قول فرعون که بآنها گفت چه رأي ميدهيد و همين دليل است که آيه قبل گفتار فرعون بوده که اينها جواب دادند بخطاب مفرد ارجه ارج از ماده رجاء است و بمعني مهلت است نه نگاه‌داري که بمعني حبس باشد و در واقع معنا اينست که از موسي مهلت بگير ولي نظر بعظمت
جلد 7 - صفحه 414
فرعون تعبير كردند به اينكه او را مهلت بده نه بگير و اخاه هارون که برادر موسي بود و باتفاق آمده بودند براي دعوت در واقع شريك حضرت موسي بود در رسالت بعنوان تبعيت و براي كمك بموسي و اعانت او آمده بود چنانچه در پيشگاه احديت عرض كرد قالَ رَب‌ِّ اشرَح لِي صَدرِي وَ يَسِّر لِي أَمرِي وَ احلُل عُقدَةً مِن لِسانِي يَفقَهُوا قَولِي وَ اجعَل لِي وَزِيراً مِن أَهلِي هارُون‌َ أَخِي اشدُد بِه‌ِ أَزرِي وَ أَشرِكه‌ُ فِي أَمرِي طه آيه 26- 33، و نيز ميفرمايد وَ لَقَد آتَينا مُوسَي الكِتاب‌َ وَ جَعَلنا مَعَه‌ُ أَخاهُ هارُون‌َ وَزِيراً فرقان آيه 37. و در حديث منزلة که از اخبار متواتره بين الفريقين است فرمود
(علي‌ّ منّي بمنزلة هارون من موسي الّا انّه لا نبي‌ّ بعدي).
وَ أَرسِل فِي المَدائِن‌ِ مدائن فرعون هفت شهر بود، از عياشي حديث نقل شده مفصل است خلاصه محل شاهد اينست که فرعون هفت شهر بنا كرد و بين هر شهري نيزار و بيشه‌ها قرار داد و در آنها شيري گذارد موقعي که حضرت موسي آمد شير نزد موسي تبسبس كرد و كوچكي نمود و هفت قصر تو در تو داشت حضرت موسي چند مرتبه بوّاب را ندا داد که درب قصر را باز كند اعتنايي نكرد حضرت موسي فرمود من رسول رب‌ّ العالمين هستم بوّاب گفت رب العالمين غير از تو كسي را نداشت که با لباس پشمينه و وضع ناهنجار فرستاده موسي در غضب شد و عصا بدرب زد درب باز شد و يك يك قصرها را بهمين نحو تا نزد فرعون رفت و دعوت فرمود تا آخر حديث حاشرين که تمام فرعونيان جمع آوري شوند.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 111)- به هر حال نظر همگی بر این قرار گرفت که به فرعون «گفتند: (کار) او و برادرش را به تأخیر انداز، و جمع آوری کنندگان را به همه شهرها بفرست ...»
(قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ).
نکات آیه
۱- مجازات موسى(ع) و برادرش هارون از پیشنهادهاى ارائه شده در جلسه مشورتى اشراف و سران حکومت فرعونى (قالوا أرجه و أخاه) پیشنهاد تأخیر در مجازات موسى و هارون حکایت از آن دارد که فرعون و یا برخى از اشراف دربار مجازات موسى و هارون را مطرح کرده بودند.
۲- تأخیر در مجازات موسى(ع) و برادرش هارون از مصوبات جلسه مشورتى سران و بزرگان دربار فرعون (قالوا أرجه و أخاه) «ه» در «أرجه» ضمیرى است که به صورت ساکن قرائت شده و مفعول «ارجِ» مى باشد. «ارجِ» فعل امر از مصدر «ارجاء» (به تأخیر انداختن) است. مشتقات کلمه «ارجاء» گاهى با همزه استعمال مى گردد و گاهى همزه آن تبدیل به یاء مى شود. گفته مى شود: اَرْجأ یُرْجى یُرْجى. قابل ذکر است که مراد از تأخیر انداختن، تأخیر در مجازات است.
۳- هارون، برادر موسى(ع)، همراه و همگام وى در تبلیغ رسالت و ارشاد و هدایت فرعونیان (أرجه و أخاه)
۴- خنثى سازى معجزه موسى(ع) با استمداد از ساحران زبردست، از آراى تصویب شده از جلسه سران و بزرگان حکومت فرعونیان (و أرسل فى المدائن حشرین)
۵- سران دربار فرعون از وى خواستند با تأخیر مجازات موسى و هارون موافقت کرده و ساحران زبردست و کاردان را از اطراف و اکناف احضار کند. (و أرسل فى المدائن حشرین) «حشرین» به معناى جمع کنندگان و کوچ دهندگان است و مفعول آن به قرینه آیه قبل و بعد «ساحرین» مى باشد و خود «حشرین» مفعول براى «أرسل» است. بنابراین جمله «أرسل ... » یعنى: نیروهایى را براى جمع آورى و گسیل ساحران بسیج کن.
۶- بسیج نیروهاى حکومتى به تمامى شهرهاى تحت نفوذ فرعون، طرح کارگزاران دربار براى گردآورى و احضار ساحران زبردست (و أرسل فى المدائن حشرین) «ال» در «المدائن» عهد ذهنى است و اشاره به شهرهاى تحت نفوذ حکومت فرعون دارد. زیرا معهود بین فرعون و اشراف دربار همان شهرهاى کشور خودشان است.
موضوعات مرتبط
- جادوگران فرعون: استمداد از جادوگران فرعون ۴، ۵ ; بسیج جادوگران فرعون ۵، ۶
- فرعون: خواسته هاى کارگزاران فرعون ۵ ; شوراى کارگزاران فرعون ۱، ۲، ۴ ; کارگزاران فرعون ۶
- فرعونیان: بسیج فرعونیان ۶
- قوم فرعون: اشراف قوم فرعون ۱، ۲، ۴
- موسى(ع): برادر موسى(ع) ۳ ; تأخیر مجازات موسى(ع) ۲، ۵ ; شریک رسالت موسى(ع) ۳ ; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ ; مبارزه با معجزه موسى(ع) ۴ ; مبارزه با موسى(ع) ۶ ; مجازات موسى(ع) ۱
- هارون(ع): تأخیر مجازات هارون(ع) ۲، ۵ ; تبلیغ هارون(ع) ۳ ; مجازات هارون(ع) ۱ ; نقش هارون(ع) ۳ ; هدایتگرى هارون(ع) ۳
