الانسان ١٠
ترجمه
الانسان ٩ | آیه ١٠ | الانسان ١١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَوْماً»: مفعولٌبه است (نگا: اعراب القرآن درویش، روحالبیان) و (مِن رَبِّنَا) حال متقدّم آن است، یا (مِن رَبِّنَا) مفعولٌبه است و (یَوْماً) بدل از محلّ آن است (نگا: روحالبیان). «عَبُوساً»: بس ترشرو و چهره در هم کشیده. «قَمْطَرِیراً»: سخت اخمو. بسیار سخت و شدید.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۲، سوره دهر
- اشاره به مضامين سوره مباره دهر
- مراد از اينكه انسان شى ء مذكورى نبوده ، و احتجاجى كه اين بيان متضمّن است
- مقصود از ابتلاء انسان (نبتليه ) و آنچه از تفريع ((فجعلناه سميعا بصيرا)) بر آناستفاده مى شود
- معناى شكر و كفر و دو نكته اى كه از آيه : ((انّا هديناهالسبيل امّا شاكرا و كفورا)) استفاده مى شود
- فرق بين هدايت تكوينى و هدايت تشريعى
- بيان اينكه فطرت و خلقت آدمى شاهد بر حقّ و واجب الاتّباع بودن دعوت تشريعى الهىاست
- مراد از ((ابرار))، و صفات ايشان
- توضيحى در مورد تنعّم ابرار و نوشيدنشان از چشمه اى كه ((يشرب بها عباداللّه ...))
- مفاد، سبب و محلّ نزول آيه : ((و يطعمون الطعام على حبّه ...))
- معناى اينكه عملى به خاطر وجه اللّه انجام شود
- وصف نعمت هاى بهشتى ابرار كه در مقابل صبرشان در راه خدا داده شده اند
- مقصود از ((شراب طهور)) كه در بهشت به ابرار نوشانده مى شود
- اشاره به وجه اينكه در شمار نعم بهشتى ابرار، از حورالعين نام برده نشده است
- چند روابت حاكى از مدنى بودن سوره هل اتى
- رواياتى راجع به نزول سوره هل اتى در شاءن اميرالمؤ منين و فاطمه (عليهماالسّلام )
- چند روايت از طرق عامّه دالّ بر جضور مردى سياه نزدرسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) و نزول سوره هل اتى
- نقد و بررسى روايات فوق و اثبات نزول سوره در شاءن(اهل بيت (ع ) )
- ردّ سخن يكى از مفسّرين دائر بر اينكه سوره هل اتى مكّى است
- رواياتى در بيان معناى جمله : ((لم يكن شيئا مذكورا))
- رواياتى ديگر در زيل برخى آيات گذشته : ((انا هديناهالسبيل ...))، ((عينا يشرب بها عباد الله ...))، ((و يطعمون الطعام ...)) و...
- رواياتى در تفسير آيات مربوط به وصف بهشت و نعمتهاى آن
- (در ذيل آيه : ((هل اتى على الانسان حين من الدهر لم يكن شيئا مذكورا))
نکات آیه
۱ - ترس از احوال روز قیامت، از ویژگى هاى ابرار (إنّا نخاف من ربّنا یومًا)
۲ - قیامت، روزى است بسیار سخت و اندوه بار. (یومًا عبوسًا قمطریرًا) «عبوس»; یعنى، چهره در هم کشیده و «روز عبوس» کنایه از روز سخت و اندوه بار است. «قمطریر» نیز به معناى شدید است و در این آیه هم مى تواند وصف براى «عبوس» باشد (یعنى شدید العبوس) و هم مى تواند صفت براى «یوم» باشد.
۳ - بیمناکى از قیامت، عامل انگیزش ابرار به اطعام و انفاق خالصانه و بى چشمداشت (لانرید منکم جزاءً و لاشکورًا . إنّا نخاف من ربّنا یومًا عبوسًا قمطریرًا) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «إنّا نخاف...» تعلیل براى «لانرید منکم...» است; یعنى، به این دلیل از شما انتظار پاداش و سپاس گزارى نداریم که چون از روز قیامت دل نگرانیم.
۴ - ایمان به قیامت و بیم از آن، زمینه ساز گرایش و عامل انگیزش به نیکوکارى و نیک کردارى (اخلاص، ایثار، انفاق و...) و یطعمون الطعام ... أسیرًا ... لانرید منکم جزاءً و لاشکورًا . إنّا نخاف من ربّنا یومًا عبوسًا قمطریرًا
۵ - ربوبیت الهى، مقتضى برپایى قیامت و حسابرسى اعمال (إنّا نخاف من ربّنا یومًا)
۶ - حضرت على، فاطمه، حسن و حسین(ع)، مظهر بیم دارى از قیامت و ایمان به روز جزا (إنّا نخاف من ربّنا یومًا عبوسًا قمطریرًا)
موضوعات مرتبط
- ابرار: زمینه اطعام ابرار ۳; زمینه انفاق ابرار ۳; عوامل اخلاص ابرار ۳; ویژگیهاى ابرار ۱
- احسان: زمینه احسان ۴
- اخلاص: زمینه اخلاص ۴
- امام حسن(ع): ایمان امام حسن(ع) ۶; ترس امام حسن(ع) ۶; فضایل امام حسن(ع) ۶
- امام حسین(ع): ایمان امام حسین(ع) ۶; ترس امام حسین(ع) ۶; فضایل امام حسین(ع) ۶
- امام على(ع): ایمان امام على(ع) ۶; ترس امام على(ع) ۶; فضایل امام على(ع) ۶
- انفاق: زمینه انفاق ۴
- انگیزش: عوامل انگیزش ۳، ۴
- ایثار: زمینه ایثار ۴
- ایمان: آثار ایمان به قیامت ۴; ایمان به قیامت ۶
- ترس: آثار ترس از قیامت ۳، ۴; ترس از قیامت ۱
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۵
- عمل: زمینه حسابرسى عمل ۵
- فاطمه(س): ایمان فاطمه(س) ۶; ترس فاطمه(س) ۶; فضایل فاطمه(س) ۶
- قیامت: اندوهناکى قیامت ۲; اهوال قیامت ۱; بیم داران از قیامت ۶; زمینه قیامت ۵; سختى قیامت ۲; ویژگیهاى قیامت ۲