الطلاق ٢

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۲۹ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

و چون عده آنها سرآمد، آنها را بطرز شایسته‌ای نگه دارید یا بطرز شایسته‌ای از آنان جدا شوید؛ و دو مرد عادل از خودتان را گواه گیرید؛ و شهادت را برای خدا برپا دارید؛ این چیزی است که مؤمنان به خدا و روز قیامت به آن اندرز داده می‌شوند! و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند،

پس چون به آخر عدّه‌شان رسيدند، يا به شايستگى نگاهشان داريد و يا به شايستگى از آنها جدا شويد، و دو تن عادل از خودتان را گواه بگيريد و شهادت را براى خدا به پا داريد. با اين [دستورات‌] كسى كه به خدا و روز رستاخيز ايمان دارد موعظه مى‌شود. و هر كه از خدا پ
پس چون عدّه آنان به سر رسيد، [يا] به شايستگى نگاهشان داريد، يا به شايستگى از آنان جدا شويد، و دو تن [مرد] عادل را از ميان خود گواه گيريد، و گواهى را براى خدا به پا داريد. اين است اندرزى كه به آن كس كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارد، داده مى‌شود، و هر كس از خدا پروا كند، [خدا] براى او راه بيرون‌شدنى قرار مى‌دهد.
آن‌گاه که (نزدیک است) مدّت عدّه را به پایان رسانند باز یا به نیکویی نگاهشان دارید یا به خوشرفتاری رهاشان کنید و نیز (بر طلاق آنها) دو مرد مسلمان عادل گواه گیرید، و (شما شاهدان نیز) برای خدا شهادت را برپا کنید. بدین وعظ الهی آن کس که به خدا و روز قیامت ایمان آورد پند داده می‌شود، و هر کس خدا ترس و پرهیزکار شود خدا راه بیرون شدن (از عهده گناهان و بلا و حوادث سخت عالم) را بر او می‌گشاید.
و چون به پایان زمان [عدّه] نزدیک شدند، آنان را [با رجوع به زوجیت] به صورتی شایسته [که رعایت همه حقوق همسرداری است] نگه دارید یا از آنان به طرزی شایسته [که پرداخت همه حقوق شرعیه اوست] جدا شوید، و [هنگام جدایی،] دو عادل از خودتان را گواه [طلاق] گیرید. [و شما ای گواهان!] گواهی را برای خدا اقامه کنید. به وسیله این [حقایق] به کسی که همواره به خدا و روز قیامت ایمان دارد، اندرز داده می شود و هر که از خدا پروا کند، خدا برای او راه بیرون شدن [از مشکلات و تنگناها را] قرار می دهد.
و چون به پايان مدت رسيدند، يا به وجهى نيكو نگاهشان داريد يا به وجهى نيكو از آنها جدا شويد و دو تن عادل از خودتان را به شهادت گيريد. و براى خدا شهادت را به راستى ادا كنيد. هر كه را به خدا و روز قيامت ايمان دارد، اينچنين اندرز مى‌دهند. و هر كه از خدا بترسد، براى او راهى براى بيرون‌شدن قرار خواهد داد،
پس چون به پایان عده‌شان نزدیک شوند، یا به نیکویی نگاهشان دارید [و رجوع کنید]، یا با خیر و خوشی از آنان جدا شوید، و [بر این کار] دو [شاهد] عادل از میان خودتان را شاهد بگیرید، و شهادت را برای خداوند برپا دارید، این است که هر کس به خداوند و روز بازپسین ایمان دارد، بدان اندرز داده شود، و هر کس که از خداوند پروا [و پارسایی پیشه‌] کند، [خداوند] برای او بیرون‌شدی بگذارد
پس چون به سرآمد خويش نزديك شدند، يا به شيوه‌اى نيكو و پسنديده نگاهشان داريد يا از آنان بخوبى جدا شويد، و دو تن عادل از خودتان را گواه گيريد، و گواهى را براى خدا برپا داريد- ادا كنيد-، اين است كه به آن پند داده مى‌شود هر كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارد، و هر كه از خدا پروا كند براى او راه بيرون شدن [از هر دشوارى و اندوهى‌] پديد آرد،
و هنگامی که مدّت عِدّه‌ی آنان نزدیک به پایان آمد، یا ایشان را به طرز شایسته‌ای نگاه دارید، و یا به طرز شایسته‌ای از ایشان جدا شوید، و بر (نگاهداری و یا جدائی) آنان دو مرد عادل از میان خودتان گواه کنید، (تا اگر در آینده اختلافی روی دهد، هیچ یک از شوهر و همسر نتوانند واقعیّت را انکار کنند) و گواهی دادن را برای خدا اداء کنید (و انگیزه‌ی شهادت محض رضای خدا باشد، و از هیچ کدام جانبداری ننمائید). این (احکام) چیزی است که کسی بدان پند و اندرز می‌گردد که به خدا و روز آخرت ایمان داشته باشد. هر کس هم از خدا بترسد و پرهیزگاری کند، خدا راه نجات (از هر تنگنائی) را برای او فراهم می‌سازد.
پس هنگامی که عدّه‌ی آنان سر رسید به شایستگی (پیش از پایان آن) نگاهشان دارید، یا به شایستگی از آنان جدا شوید و دو مرد عادل را از میان خود (بر طلاق یا رجوع) گواه گیرید و این گواهی را برای خدا به پا دارید. این است اندرزی که - به هر کس که به خدا و روز بازپسین ایمان می‌آورده - داده می‌شود. و هر کس از خدا پروا کند، خدا برای او راه بیرون‌شدنی (از گرفتاری‌ها) قرار می‌دهد،
تا گاهی که رسیدند سرآمد خویش را پس نگاهشان دارید به خوشی یا دوری گزینید از ایشان به خوشی و گواه گیرید دو تن عدالتمند را از شما و بپای دارید گواهی را برای خدا بدین اندرز داده شود آنکو ایمان آرد به خدا و روز آخر و آنکه بترسد خدا را نهد برایش برون‌شدنگاهی‌


الطلاق ١ آیه ٢ الطلاق ٣
سوره : سوره الطلاق
نزول : ١٠ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣٤
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ»: زمانی که به مدّت پایان عدّه، نزدیک شدند. چرا که اگر زمان عدّه به پایان برسد، راه مراجعت بر روی شوهر بسته می‌گردد (نگا: أضواء البیان). یادآوری: زنان از لحاظ نگاه داشتنِ عدّه، به دو دسته تقسیم می‌شوند: زنانی که شوهرانشان بمیرند. این گروه به دو دسته تقسیم می‌گردند: الف - زنانی که حامله‌اند. اینان تا وضع حمل عده نگاه می‌دارند. ب - زنانی که حامله نیستند. اینان چه با ایشان همبستری شده باشد و چه با آنان همبستری نشده باشد، چهار ماه و ده روز عده نگاه می‌دارند. زنانی که شوهرانشان ایشان را طلاق داده باشند. اینان نیز دو گروهند: الف - زنانی که حامله‌اند. چنین زنانی تا وضع حمل عده نگاه می‌دارند. ب - زنانی که حامله نیستند. اینان هم دو دسته هستند: - زنانی که با آنان همبستری نشده است. اینان عدّه‌ای ندارند. - زنانی که با ایشان همبستری شده است. اینان اگر کسانی بوده که دارای عادت ماهیانه باشند، تنها سه عادت ماهیانه عدّه نگاه می‌دارند، و اگر کسانی بوده که دارای عادت ماهیانه نباشند، یعنی یائسه و یا صغیره باشند، سه ماه تمام عدّه نگاه می‌دارند (نگا: أضواء البیان).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - پس از پایان عدّه، مرد یا باید به زن مطلقه خود رجوع کند و یا کاملاً از او جدا شود. (فإذا بلغن أجلهنّ فأمسکوهنّ بمعروف أو فارقوهنّ)

۲ - مخیّر بودن مرد، در رجوع به همسر خویش براى تداوم زندگى مشترک و یا جدا شدن دائمى از او (از زمان اجراى صیغه طلاق تا پایان عدّه) (فامسکوهنّ بمعروف أو فارقوهنّ)

۳ - از سرگیرى زندگى با زن مطلّقه و یا جدایى همیشگى از او، پس از گذشت زمان عدّه، باید به صورت پسندیده و براساس موازین عقل و شرع باشد. (فامسکوهنّ بمعروف أو فارقوهنّ بمعروف) «معروف» اسم براى هر کارى است که از نظر عقل و شرع، حسن و خوبى آن شناخته شده باشد (مفردات راغب).

۴ - لزوم خوش رفتارى و رعایت موازین شرع و عقل، در روابط میان خود از سوى همسران (فأمسکوهنّ بمعروف أو فارقوهنّ بمعروف) آیه شریفه، هرچند در مورد ادامه زندگى یا جدایى کامل مرد با همسر خویش نازل شده است; ولى شامل تمامى مواردى مى شود که باهم ارتباط برقرار مى کنند.

۵ - لزوم گواهى گرفتن دو شاهد عادل، بر جدایى کامل مرد از زن مطلّقه خویش (و اشهدوا ذوى عدل) برداشت یاد شده، براساس نظریه بسیارى از مفسران است که گفته اند: براى رجوع مرد به زن مطلّقه خود، شاهد لازم نیست و گرفتن گواهى، اختصاص به طلاق و جدایى کامل دارد.

۶ - نقش سازنده ایمان و عدالت شاهدان، در گواهى صحیح و به حق آنان در میان مردم (و اشهدوا ذوى عدل منکم)

۷ - گواهى شاهدان در امر طلاق زنان و یا رجوع همسران به آنان، باید براى خدا و خالصانه و به دور از چشمداشت مادى باشد. (و أقیموا الشهدة للّه)

۸ - برخورد شایسته با زنان مطلّقه، اداى حقّ آنان و انتخاب دو شاهد عادل بر امر طلاق یا رجوع، از موعظه هاى الهى به مردان و زنان مؤمن (لاتخرجوهنّ من بیوتهنّ ... و أقیموا الشهدة للّه ذلکم یوعظ به) «ذلک» اشاره به مجموعه رهنموهاى الهى در دو آیه این سوره است.

۹ - ایمان به خدا و روز قیامت، مقتضى پذیرش موعظه هاى الهى و عمل به آنها است. (ذلکم یوعظ به من کان یؤمن باللّه و الیوم الأخر) توصیف موعظه شدگان، به ایمان آورندگان به خدا و روز قیامت، اشاره به مطلب یاد شده دارد.

۱۰ - پذیرش موعظه هاى الهى و عمل به آنها، نشانه ایمان به خدا و روز قیامت است. (ذلکم یوعظ به من کان یؤمن باللّه و الیوم الأخر)

۱۱ - نقش سازنده ایمان به خدا و روز قیامت، در ایجاد رابطه صحیح و شایسته میان همسران و رعایت شدن حقوق متقابل بین آنان (إذا طلّقتم النساء ...ذلکم یوعظ به من کان یؤمن باللّه و الیوم الأخر) یادآورى ایمان به خدا و روز قیامت - به دنبال موعظه هاى الهى در مسائل مربوط به همسران - مى تواند گویاى مطلب یاد شده باشد.

۱۲ - هر کس تقوا پیشه کند، خداوند راه خروج از هر مشکل و بن بستى را براى او مى گشاید. (و من یتّق اللّه یجعل له مخرجًا)

۱۳ - خداترسى و تقواپیشگىِ مردان و زنان مطلّقه، موجب رهایى آنان از مشکلات در روابط زناشویى و خروج از تنگناهاى زندگى (إذا طلّقتم النساء ... و من یتّق اللّه یجعل له مخرجًا)

۱۴ - خداترسى و تقواپیشگى، موجب خروج انسان ها از مشکلات و تنگناهاى زندگى است. (و من یتّق اللّه یجعل له مخرجًا)

۱۵ - رعایت احکام و موعظه هاى الهى، نشانه تقواپیشگى است. (ذلکم یوعظ به ... و من یتّق اللّه یجعل له مخرجًا)

روایات و احادیث

۱۶ - «محمدبن أبى نصر قال: سألت أبا الحسن(ع) ... فقلت له: فإن طلّق على طهر من غیر جماع بشاهد و امرأتین؟ فقال: لاتجوز شهادة النساء فى الطلاق...;[۱] محمدبن ابى نصر گوید: از امام رضا(ع) سؤال نمودم... اگر زنى را در پاکى - بدون این که در آن پاکى آمیزشى شده باشد - یک شاهد [مرد] و دو شاهد زن طلاق دهد؟ حضرت فرمود: شهادت زنان در طلاق نافذ و کارساز نیست...».

۱۷ - «عن ابن عباس قال: قال رسول اللّه(ص) فى قوله «و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً» قال: من شبهات الدنیا و من غمرات الموت و من شدائد یوم القیامة;[۲] از ابن عباس نقل شده که رسول خدا(ص) درباره سخن خداوند «و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً» فرمود:[خدا براى کسى که تقواى الهى داشته باشد] راه نجاتى از شبهات دنیا، دشوارى هاى مرگ و سختى هاى قیامت قرار مى دهد».

موضوعات مرتبط

  • احکام :۲، ۵، ۱۶
  • اعداد: عدد دو ۵
  • ایمان: آثار ایمان به خدا ۹، ۱۱; آثار ایمان به قیامت ۹، ۱۱; نشانه هاى ایمان به خدا ۱۰; نشانه هاى ایمان به قیامت ۱۰
  • تقوا: آثار تقوا ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۷; نشانه هاى تقوا ۱۵
  • حدود خدا: رعایت حدود خدا ۱۵
  • خانواده: اهمیت روابط خانوادگى ۱۱; رعایت حقوق خانوادگى ۱۱; زمینه حل اختلاف خانوادگى ۱۳
  • خدا: افعال خدا ۱۲; رعایت مواعظ خدا ۱۵; عمل به مواعظ خدا ۹، ۱۰; قبول مواعظ خدا ۹، ۱۰; مواعظ خدا ۸
  • زن: گواهى زن ۱۶
  • شبهات: زمینه نجات از شبهات ۱۷
  • شوهر: اختیارات شوهر ۲
  • طلاق: احکام طلاق ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۶; احکام عده طلاق ۸; اخلاص در گواهى طلاق ۷; شرایط طلاق ۵، ۱۶; عدالت گواهان طلاق ۸; عده طلاق ۱، ۲; گواهى در طلاق ۵، ۸، ۱۶
  • طهر: طهر غیرمواقع ۱۶
  • عرف: ملاک عرفى ۳
  • قیامت: زمینه نجات از سختیهاى قیامت ۱۷
  • گواهان: آثار ایمان گواهان ۶; آثار عدالت گواهان ۶; مسؤولیت گواهان ۷
  • مؤمنان: موعظه به مؤمنان ۸
  • مرگ: زمینه نجات از سختى مرگ ۱۷
  • مشکلات: زمینه رفع مشکلات ۱۳، ۱۴; منشأ رفع مشکلات ۱۲
  • مطلقه: اداى حقوق مطلقه ۸; جدایى از مطلقه ۳; خوشرفتارى با مطلقه ۳، ۸; رجوع به مطلقه ۲، ۳، ۸
  • همسر: اهمیت خوشرفتارى با همسر ۴; جدایى از همسر ۱

منابع

  1. کافى، ج ۶، ص ۶۸، ح ۶; تفسیر برهان، ج ۴، ص ۳۴۷- ، ح ۱.
  2. الدرّالمنثور، ج ۸، ص ۱۹۶; نورالثقلین، ج ۵، ص ۲۵۶، ح ۴۴.