القمر ١٥
ترجمه
| القمر ١٤ | آیه ١٥ | القمر ١٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَرَکْنَاهَا»: برجایش گذاشتیم. آن را باقی گذاردیم. مرجع ضمیر (ها) قصه طوفان نوح است. برخی مرجع آن را (سَفینَة) دانسته و معتقدند که در کوههای آرارات تا صدر اسلام و بلکه تا به امروز، تخته پاره‌هائی از این کشتی مانده است. «آیَةً»: عبرت. پند. حال یا مفعول دوم است. «مُدَّکِرٍ»: پند گیرنده. عبرت گیرنده. اسم فاعل باب افتعال (ذکر) است (نگا: یوسف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لِنَجْعَلَهَا لَکُمْ تَذْکِرَةً وَ... (۱)
وَ هِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ... (۰) وَ آيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا... (۱) وَ خَلَقْنَا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مَا... (۰) إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ... (۰)
تفسیر
- آيات ۹ - ۴۲، سوره قمر
- وجه تكرار تكذيب در آيه : ((كذبت قلبهم قوم نوح فكذبوا عبدنا...))
- بيان چگونگى و فور آب بر سراسر زمين پس از نفرين نوح عليه السلام
- توضيحى درباره اين كه راجع به كشتى نوح (عليه السلام ) فرمود: ((و لقد تركناهاآية ...))
- معناى ((ذكر)) و مقصود از تيسير قرآن براى آن ذكر
- بيان كيفيت عذاب قوم عاد
- ۱ سعادت و نحوست ايام (از نظر عقل ، قرآن و سنت )
- سعادت و نحوست در آيات قرآن كريم
- سعادت و نحوست در احاديث و روايات
- نمونه اى از احاديث ائمه اطهار عليه السلام كه دلالت بر عدم نحوست ذاتى زمان مى كند
- رواج عقيده به سعادت و نحوست ايام در بين اهل سنت وحمل روايات وارده از طرق شيعه در اين باره بر تقيه
- ۲ سعادت و نحوست كواكب (از نظر عقل و شرع )
- اقوال منجمين درباره ارتباط كواكب با حوادث زمينى
- اقسام رواياتى كه در اين باره وارد شده اند
- حمل آن دسته روايات كه بر سعد و نحس بودن بعضى كواكب دلالت دارند بر تقيه ووجوهى ديگر در اين باره
- ۳ تفال خوب و بد
- بيان اينكه تاءثير تفال و تطير مربوط به حالت نفسانى كسى است كهتفال و تطير مى كند
- نهى از فال بد زدن و توصيه توكل بر خدا در موارد تطير
- بحث از ساير امورى كه در نظر عامه مردم شوم و نحس است
- مقصود از تكذيب قوم ثمود به ((نذر))
- ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود
- سرگذشت قوم لوط عذابى كه دامنگيرشان شد
- (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - برجاى ماندن کشتى نوح - براى چندى - در زمین، به عنوان نشانه الهى و به منظور عبرت آموزى خلق (و لقد ترکنها ءایة فهل من مدّکر) واژه «آیة» در معانى «علامت»، «معجزه» و «عبرت» به کار مى رود. گفتنى است برداشت یاد شده بر این احتمال است که ضمیر «ترکناها» به «ذات ألواح» بازگردد.
۲ - برجاى ماندن بقایاى کشتى نوح، تا عصر نزول قرآن * (و لقد ترکنها ءایة) در صورتى که «ترکنا» به معناى برجاى نهادن آثار و بقایا باشد - و نه صرفاً به معناى باقى گذاشتن خاطره و یاد کشتى نوح - از قید «هل من مدّکر» مطلب بالا استفاده مى شود.
۳ - طوفان نوح و ثبت آن در تاریخ، تدبیرى الهى براى معرفت و عبرت آدمیان (و لقد ترکنها ءایة فهل من مدّکر) در صورتى ضمیر «ترکناها»، مربوط به قصه نوح و طوفان باشد - چنان که برخى برآنند - به دست مى آید که مقصود از آن، ثبت آن قصه در تاریخ مى باشد که به وسیله وحى صورت گرفته است.
۴ - دعوت خداوند از خلق، براى پندگیرى از آیات او و رخداد طوفان نوح (و لقد ترکنها ءایة فهل من مدّکر) تعبیر«فهل من مدکر» براى انگیزش است.
۵ - بالا بردن معرفت و عبرت آموختن بشر، فلسفه و قلمرو داستان سرایى هاى قرآن (کذّبت قبلهم قوم نوح ... و لقد ترکنها ءایة فهل من مدّکر)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: عبرت از آیات خدا ۴
- خدا: تدبیر خدا ۳; دعوتهاى خدا ۴
- عبرت: دعوت به عبرت ۴; عوامل عبرت ۱، ۳، ۴، ۵
- علم: عوامل رشد علم ۵
- قرآن: عبرت از قصص قرآن ۵; فلسفه قصص قرآن ۵
- نوح(ع): بقایاى کشتى نوح(ع) ۱، ۲; طوفان نوح(ع) از آیات خدا ۴; عبرت از طوفان نوح(ع) ۳، ۴; عبرت از کشتى نوح(ع) ۱; فلسفه طوفان نوح(ع) ۳; کشتى نوح(ع) از آیات خدا ۱; کشتى نوح(ع)در صدر اسلام ۲; منشأ طوفان نوح(ع) ۳
