الدخان ٣٨

وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضَ‌ وَ مَا بَيْنَهُمَا لاَعِبِينَ‌

ترجمه

ما آسمانها و زمین و آنچه را که در میان این دو است به بازی (و بی‌هدف) نیافریدیم!

|و ما آسمان‌ها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريديم

و آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريده‌ايم؛

و ما آسمانها و زمین و آنچه را بین آنهاست به بازیچه خلق نکردیم.

و ما آسمان ها و زمین و آنچه را میان آن دو است، به بازی نیافریده ایم؛

ما اين آسمانها و زمين و آنچه را ميان آنهاست به بازيچه نيافريده‌ايم.

و آسمانها و زمین را و آنچه در میان آنهاست، به بازیچه نیافریده‌ایم‌

و ما آسمانها و زمين و آنچه را ميان آنهاست به بازى نيافريديم

ما آسمانها و زمین و آنچه در میان آن دو است بیهوده و بی‌هدف نیافریده‌ایم. (جهان دالانی است به سوی جهان عظیم و ابدی آخرت که پشت سر این جهان قرار دارد).

و ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را که میان آن دو است، بازی‌کنان نیافریدیم‌.

و نیافریدیم آسمانها و زمین و آنچه میان آنها است بازی‌کنان‌

الدخان ٣٧	آیه ٣٨	الدخان ٣٩
سوره : سوره الدخان نزول : ٤ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَ مَا خَلَقْنَا ...»: (نگا: انبیاء / ، ص / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أَ فَحَسِبْتُمْ‌ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ‌... (۱) وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ‌... (۴)

فَتَعَالَى‌ اللَّهُ‌ الْمَلِکُ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۳۴ - ۵۹ سوره دخان
• توضيح اين جمله منكران معاد كه گفتند: ((ان هى الا موتتنا الاولى )) و چند وجه در معناىآن
• خلاصه اشكال و پاسخ آن
• اثبات معاد با بيان اينكه خلقت آسمان ها و زمين به حق بوده
• معنا و وجه اينكه در قيامت اغناء و نصرت نخواهد بود و مقصود از استثناء ((الا من رحم الله...))
• توضيح مراد از اينكه فرمود اهل بهشت جز مرگ نخستين مرگى نمى چشند و جواب ازاشكالى درباره استثناء ((الا الموته الاولى ))
• پاسخ از اشكال دوم
• (رواياتى درباره ((تبع ))، شفاعت و...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- آفرینش آسمان ها و زمین و موجودات هستى، به دور از بازیگرى و اهداف پوچ (و ما خلقنا السموت و الأرض و ما بینهما لعبین)

۲- وجود معاد و حیات اخروى، معنادهنده به آفرینش آسمان ها و زمین و سایر پدیده هاى جهان (إنّ هؤلاء لیقولون ... و ما خلقنا السموت ... لعبین) خداوند، پس از بیان عقیده باطل کافران در زمینه نفى معاد و در جهت تبیین ضرورت معاد، به هدف مند بودن آفرینش اشاره کرده است; یعنى، اگر زندگى در حیات دنیا خلاصه شود، آفرنیش معنایى عالمانه و حکیمانه پیدا نخواهد کرد.

۳- جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد (السموت)

۴- ساختار عظیم و پیچیده آسمان ها و زمین و مظاهر هستى، خود گواه وجود اهداف ارزشمند در امر آفرینش * (و ما خلقنا السموت ... لعبین) از این که خداوند، آسمان ها و زمین و سایر موجودات را به خصوص یاد کرده و به جاى آن واژه جامعى چون «العالمین» را قرار نداده است نقش پیامدار هر یک را در نفى بازیچه بودن آفرینش مى رساند.

۵- آزاد پنداشتن خویش در ارتکاب هر گناه، مستلزم پوچ انگارى آفرینش (إنّهم کانوا مجرمین . و ما خلقنا السموت و الأرض و ما بینهما لعبین) از ارتباط این آیه با آیه قبل - که در توبیخ امت هاى جرم پیشه بود - مطلب یاد شده استفاده مى شود.

۶- انکار معاد، مستلزم پوچ انگاشتن آفرینش و تنزل دادن آن در حد سرگرمى و تفنّن (إن هى إلاّ موتتنا الأُولى ... و ما خلقنا السموت ... لعبین) با توجه به این که آیات پیشین نظر به مشرکان منکر معاد داشت، این آیه مى تواند ردى بر اندیشه آنان باشد.

موضوعات مرتبط

• آسمان: تعدد آسمان ها ۳; عظمت آسمان ها ۴; قانونمندى خلقت آسمان ها ۱; هدفدارى خلقت آسمان ها ۲
• آفرینش: دلایل قانونمندى آفرینش ۴; زمینه پوچ انگارى آفرینش ۵، ۶
• حیات: اهمیت حیات اخروى ۲
• زمین: عظمت زمین ۴; قانونمندى خلقت زمین ۱; هدفدارى خلقت زمین ۲
• گناه: آثار گناه ۵
• معاد: آثار تکذیب معاد ۶; اهمیت معاد ۲
• موجودات: هدفدارى خلقت موجودات ۲