فاطر ١٨
ترجمه
فاطر ١٧ | آیه ١٨ | فاطر ١٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لا تَزِرُ ...»: (نگا: انعام / اسراء / ). این بخش از آیه، پاسخ سخن کسانی است که در (عنکبوت / ) مذکور است. «مُثْقَلَةٌ»: نفْس سنگین بار. یعنی کسی که بار گناهانش سنگین باشد. «حِمْل»: بار. «إِنَّمَا تُنذِرُ ...»: یعنی چنین افرادی از برحذر داشتن تو سود میبرند. «تَزَکَّی»: پاک از چرک کفر و گناه شد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ مَنْ يَکْسِبْ إِثْماً فَإِنَّمَا... (۲) قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبّاً... (۱۰) مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي... (۶) وَ قَالَ الَّذِينَ کَفَرُوا... (۳) يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا... (۳) يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ (۰) أَلاَّ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى (۴) وَ لاَ يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيماً (۰)
وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ (۰) وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ (۰) لِکُلِ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۲۶ سوره فاطر
- توضيح اينكه فقر و نياز منحصر در انسان و غنا و بى نيازى منحصر در خداى تعالىاست انتم الفقراء الى الله و الله هو الغنى الحميد
- پاسخ به اين اشكال كه چرا فقر در آيه منحصر به مردم شده است :
- معناى آيه : ولا تزروازرة وزراخرى ...
- تمثيل هايى براى بيان حال و اعمال مؤ من و كافر
- سخنى پيرامون عموم انذار و اينكه هيچ امتى كه در آن پيغمبرى ظهور نكرده باشد نبوده است وان من امة الاخلافيها نذير
- رواياتى در ذيل جمله : و لا تزروازرة وزراخرى و آيه : و ما انت بمسمع من فى القبور
نکات آیه
۱ - هیچ کس بار گناه دیگرى را به دوش نکشیده و مسؤولیت آن را نمى پذیرد. (و لاتزر وازرة وزرأُخرى)
۲ - بارگناه هر کسى تنها بر دوش خود او است. (و لاتزر وازرة وزرأُخرى)
۳ - گناه، بارى سنگین بر دوش انسان ها است. (و لاتزر وازرة وزرأُخرى ... و لو کان ذاقربى) «وزر» (مرادف «ثقل») به معناى بارسنگین است و به گناه از آن رو که داراى تبعات و آثار زیانبار سنگینى است، «وزر» گفته مى شود.
۴ - در قیامت، حتى خویشاوندان هم از به دوش کشیدن بارگناه کسان خود، سر باز مى زنند. (و إن تدع مثقلة إلى حملها لایحمل منه شىء و لو کان ذاقربى)
۵ - بى یاورى انسان در قیامت، حتى از سوى خویشاوندان خود (و إن تدع مثقلة إلى حملها لایحمل منه شىء و لو کان ذاقربى)
۶ - روابط فامیلى و عاطفى، هیچ تأثیرى در سرنوشت انسان در روز رستاخیز ندارد. (و إن تدع مثقلة إلى حملها لایحمل منه شىء و لو کان ذاقربى)
۷ - انذارها و اخطارهاى پیامبر(ص)، تنها در خداترسان و بر پادارندگان نماز مؤثر بوده است. (إنّما تنذر الذین یخشون ربّهم بالغیب و أقاموا الصلوة)
۸ - خداترسى و نماز، از زمینه هاى لازم براى تأثیرپذیرى از انذارها و اخطارهاى پیامبران (إنّما تنذر الذین یخشون ربّهم بالغیب و أقاموا الصلوة)
۹ - خداترسان و نمازگزاران، بیشتر از دیگران، حق پذیراند. (إنّما تنذر الذین یخشون ربّهم بالغیب و أقاموا الصلوة)
۱۰ - تأثیر انذارها و اخطارها - هرچند به حق و از جانب حق مداران باشد - در گرو وجود شایستگى ها و زمینه هاى لازم براى پذیرش در نهاد آدمى است. (إنّما تنذر الذین یخشون ربّهم بالغیب و أقاموا الصلوة)
۱۱ - ارزشمندى خداترسى و دورى از گناه در نهان و به دور از انظار و اطلاع یافتن دیگران (الذین یخشون ربّهم بالغیب) برداشت یاد شده از آمدن قید «بالغیب» به دست مى آید; زیرا ترس از خدا در هر حال مطلوب است. بنابراین آمدن این قید، بیانگر اهمیت و ارزش والاى خدا ترسى در خلوت مى باشد.
۱۲ - نماز، مظهر ایمان راستین و خداترسى است. (الذین یخشون ربّهم بالغیب و أقاموا الصلوة) یاد کردن از برپایى نماز پس از خداترسى، مى تواند به عنوان یکى از مصادیق و مظاهر این خداترسى باشد.
۱۳ - اعتقاد به ربوبیت الهى، مقتضى خشیت و خداترسى است. (الذین یخشون ربّهم)
۱۴ - پاکى و دورى از گناه و آلودگى ها، به سود بشر (و من تزّکى فإنّما یتزّکى لنفسه)
۱۵ - بازگشت انسان ها، تنها به سوى خداوند است. (و إلى اللّه المصیر) برداشت یاد شده، مبتنى بر این است که آیه شریفه تنها ناظر به بازگشت انسان ها باشد. گفتنى است تقدیم خبر (إلى اللّه) بر مبتدا (المصیر)، مفید حصر مى باشد.
۱۶ - تنها خداوند، مقصد و منتهاالیه حرکت تمامى موجودات جهان است. (و إلى اللّه المصیر) برداشت یاد شده، مبتنى بر این احتمال است که آیه شریفه، ناظر به حرکت و بازگشت همه موجودات باشد. گفتنى است «مصیر» به معناى «مرجع» است (لسان العرب).
۱۷ - جهان هستى، هدف مند و داراى حرکت تکاملى است. (و إلى اللّه المصیر) «اللّه» ذات مستجمع صفات کمالیه است. بر این اساس لازمه مرجع و مقصد بودن خداوند براى جهان، این است که جهان هدف مند بوده و رو به تکامل داشته باشد; زیرا حرکت به سوى کمال مطلق، کمال آور است.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تکامل آفرینش ۱۷; هدفدارى آفرینش ۱۷
- انبیا: زمینه تأثیر انذارهاى انبیا ۸
- انذار: شرایط تأثیر انذار ۱۰
- انسان: بى یاورى اخروى انسان ها ۵; فرجام انسان ها ۱۵; منافع انسان ۱۴
- ایمان: نشانه هاى ایمان ۱۲
- بازگشت به خدا :۱۵، ۱۶
- پاکى: فواید پاکى ۱۴
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۵، ۱۶
- خداترسان: حق پذیرى خداترسان ۹; خداترسان و انذارهاى محمد(ص) ۷
- خشیت: آثار خشیت ۸; ارزش خشیت ۱۱; زمینه خشیت ۱۳; نشانه هاى خشیت ۱۲
- خویشاوندان: خویشاوندان در قیامت ۴، ۵
- سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت اخروى ۶
- صلاحیتها: آثار صلاحیتها ۱۰
- عقیده: آثار عقیده به ربوبیت خدا ۱۳
- قیامت: روابط خویشاوندى در قیامت ۶; روابط عاطفى در قیامت ۶; قطع روابط در قیامت ۶
- گناه: ارزش ترک گناه در خلوت ۱۱; تحمل گناه دیگران ۱، ۲; سنگینى گناه ۳; فواید ترک گناه ۱۴; مسؤول گناه ۱ ، ۲، ۴
- محمد(ص): آثار انذارهاى محمد(ص) ۷
- موجودات: فرجام موجودات ۱۶
- نماز: آثار نماز ۸، ۱۲; حق پذیرى نمازگزاران ۹; نمازگزاران و انذارهاى محمد(ص) ۷