القصص ٦٩
ترجمه
| القصص ٦٨ | آیه ٦٩ | القصص ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تُکِنُّ»: پنهان می‌دارد (نگا: نمل / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۷۵، سوره قصص
- غرض كلى آيات : بيان بهانه ديگرى از مشركين بر عدم ايمانشان به قرآن
- پاسخ به اين عذر و بهانه مشركين كه اگر ايمان بياوريم از سرزمينمان رانده مىشويم
- جواب ديگرى به آن بهانه : تنعم و بهره مندى مادى درحال كفر و بى ايمانى ، در معرض هلاكت و فنا است
- ترجيح پيروى هدى بر ترك آن با مقايسه حال پيروان هدايت باحال پيروان هوى
- سخن پيشوايان شرك در روز قيامت كه در مقام بيزارى جستن از پيروان خود (مشركين )
- معناى و مراد از جمله ((اءغوينا هم كما غوينا))
- معناى اينكه كورى به اخبار نسبت داده شده ((فعميت عليهم الانباء)) نه به خود مشركين
- پاسخ ديگر به عذر و بهانه مشركين
- بيان اينكه خداوند داراى اختيار تكوينى (يخلق ما يشاء) و تشريعى (ويختار) است
- معناى مختار بودن انسان و بيان اينكه او در برابر اراده تكوينى و تشريعى خدا اختيارىندارد
- مقصود از اينكه فرمود: ((ما كان لهم الخيرة ))
- سه وجه براى اينكه فقط خدا مستحق پرستش است : ((له الحمد فى الاولى و الاخرة و لهالحكم و اليه ترجعون ))
- اثبات توحيد ربوبى خداى تعالى با بيان عجز آلهه مشركين از آوردن نور يا يا آوردنشب
- در قيامت كه روز كشف حقائق است بطلان پندار مشركان آشكار مى گردد (فعلمواان الحق لله...)
- بحث روايتى (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مورد لطف و عنایت ویژه خداوند (و ربّک یعلم) اضافه در «ربّک» تشریفیه و رساننده مطلب یاد شده است.
۲ - احاطه علمى خداوند، به اسرار درون و اعمال و گفته هاى آشکار انسان ها (و ربّک یعلم ما تکنّ صدورهم و ما یعلنون) «إکنان «(مصدر «تکنّ») به معناى پنهان کردن و «إعلان» (مصدر «یعلنون») به معناى آشکار کردن است. بنابراین «ما تکنّ صدورهم»; یعنى، آنچه که سینه هاى آنان در خود پنهان مى کند و «ما یعلنون»; یعنى، آنچه که آشکار مى کنند. گفتنى است که «ما» در «یعلنون» شامل هم گفتار مى شود و هم کردار.
۳ - سینه ها، مخزن اسرار آدمیان (ما تکنّ صدورهم)
۴ - آگاهى همه جانبه به نهان و آشکار مردم، از شؤون ربوبیت خداوند (و ربّک یعلم ما تکنّ صدورهم و ما یعلنون) تکیه بر وصف ربوبیت به جاى هر اسم یا وصف دیگر، بیانگر مطلب یاد شده است.
۵ - توطئه ها و کینه ورزى هاى پنهان و آشکار مشرکان علیه پیامبر(ص) (و ربّک یعلم ما تکنّ صدورهم و ما یعلنون) با توجه به ارتباط این آیه با آیات پیشین - که درباره انواع بهانه جویى هاى کافران مى باشد - مى توان گفت که مراد آیه بیان مطلب یاد شده است.
۶ - علم همه جانبه خداوند به نهان و آشکار مردمان، دلیل انحصار حق تشریع و انتخاب پیامبر به او (و ربّک یخلق ما یشاء و یختار ... و ربّک یعلم ما تکنّ صدورهم و ما یعلنون) برداشت یاد شده بر این اساس است که آیه در مقام بیان علت منحصر بودن حق قانون گذارى و حق برگزیدن پیامبر به خداوند باشد که در آیه قبل، از آن سخن به میان آمده است; یعنى، چون خداوند به نهان و آشکار انسان ها آگاهى کامل دارد; پس تنها او شایسته قانون گذارى براى ایشان است.
موضوعات مرتبط
- احکام: منشأ تشریع احکام ۶
- انسان: رازهاى انسان ۲; عمل انسان ها ۲
- حقوق: حق تشریع ۶
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۴; آثار علم غیب خدا ۶; اختصاصات خدا ۶; علم غیب خدا ۲، ۴
- راز: جایگاه راز ۳
- سینه: نقش سینه ۳
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱
- محمد(ص): توطئه علیه محمد(ص) ۵; فضایل محمد(ص) ۱; کینه علیه محمد(ص) ۵
- مشرکان: توطئه مشرکان ۵; کینه مشرکان ۵
