الأنبياء ٣٩
ترجمه
الأنبياء ٣٨ | آیه ٣٩ | الأنبياء ٤٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«حِینَ»: مفعولبه فعل (یَعْلَمُ) است. «لا یَکُفُّونَ»: بازنمیدارند. نمیتوانند به دور کنند. «وُجُوهِهِمْ ... ظُهُورِهِمْ»: مراد از روها و پشتها، پیش و پس است که اشهر جوانب و اطراف انسان است، والاّ آتش از بالا و پائین و راست و چپ و روبرو و پشت سر و بالاخره از درون و بیرون، دوزخیان را در برمیگیرد (نگا: عنکبوت / و ، هُمَزه / و .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ إِذَا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا... (۰) لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَ... (۰) سَرَابِيلُهُمْ مِنْ قَطِرَانٍ وَ... (۲) لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ... (۱) تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ... (۲) يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ... (۰)
تفسیر
- آيات ۳۴ - ۴۷ سوره انبياء
- پاسخ خداى تعالى به اميد بستن مشركين به مرگ پيامبر(صلى الله عليه و آله )، بابيان عموميت مرگ
- معانى و موارد استعمال ((نفس (( در لغت و در آيات قرآن كريم
- معنى و موارد استعمال كلمه ((موت -مرگ ((
- اشكالاتى جنه به كلام فخر رازى كه قائل به تخصيص آيه(كل نفس دائقه الموت ) شده است
- تهديد كافران استهزاء كننده به آتشى كه ناگهانى مى آيد و...
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱- کافران، در روز رستاخیز در احاطه آتشى فراگیر بوده و از دفع آن از چهره و قفاى خود ناتوان خواهند بود. (لو یعلم الذین کفروا حین لایکفّون عن وجوههم النار و لا عن ظهورهم)
۲- کافران، از یارى و نصرت دیگران به هنگام وقوع عذاب محروم خواهند بود. (و لا هم ینصرون )
۳- جهل کفار به سختى و شدت عذاب الهى، عامل تعجیل آنان براى تحقق عذاب است. (و یقولون متى هذا الوعد ... لویعلم الذین کفروا حین لایکفّون عن وجوههم النار ... و لا هم ینصرون) برداشت یاد شده بر این اساس است که جواب مقدر «لو» جمله «لمّا استعجلوا العذاب أو قیام الساعة» (در نزول عذاب و یا در برپایى قیامت عجله نمى کردند) باشد.
۴- کافران، در دنیا هرگز به سختى و شدت آتش دوزخ و به بى یاورى خود در قیامت پى نخواهند برد. (لو یعلم الذین کفروا حین لایکفّون عن وجوههم النار ... و لا هم ینصرون) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «حین» مفعولٌ به براى «یعلم» باشد. در این صورت پیام آیه چنین مى شود: کاش آنان که کافر شدند، مى دانستند - و نمى دانند - زمانى را که نمى توانند آتش را از چهره ها و... باز بدارند.
۵- اعتقاد به قیامت و آگاهى از آتش دوزخ، بازدارنده آدمى از گناه و حق ستیزى (متى هذا الوعد ... لو یعلم الذین ) از این که خداوند فرمود: اگر کافران مى دانستند که آتش دوزخ و... با آنان چه مى کند، در نزول عذاب و برپایى قیامت عجله نمى کردند، به دست مى آید که ایمان به قیامت و آگاهى از احوال آن، آدمى را از کفر و حق ستیزى و هرگونه گناه بازمى دارد.
۶- محبت پروردگار به هدایت آدمیان، حتى کافران (لو یعلم الذین کفروا ... و لا هم ینصرون ) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «لو» براى تمنّى باشد و جواب «لو» - به قرینه آیه قبل (و یقولون متى هذا الوعد)- «فلایقولون متى هذا الوعد» خواهد بود ;یعنى، اى کاش مى دانستند که زمان عذاب و کیفیت آن چگونه است که در این صورت هرگز نمى گفتند چرا عذاب الهى نمى آید. گفتنى است که در هر آرزویى، علاقه مندى نهفته است و آرزوى خداوند به دانستن کافران، براى هدایت آنان است.
۷- کفر، مایه محرومیت انسان از شفاعت شفیعان در قیامت است. (لو یعلم الذین کفروا ... و لا هم ینصرون )
۸- عناصر و قدرت هاى غیر الهى و مورد اتکاى کافران، فاقد هر گونه کارآیى در برابر اراده خداوند (لو یعلم الذین کفروا ... و لا هم ینصرون )
موضوعات مرتبط
- جهنم: احاطه آتش جهنم ۱; شدت آتش جهنم ۴
- حق: موانع حق ستیزى ۵
- خدا: حاکمیت اراده خدا ۸; هدایتگرى خدا ۶
- شفاعت: عوامل محرومیت از شفاعت اخروى ۷
- عذاب: درخواست تعجیل در عذاب ۳
- عقیده: آثار عقیده به قیامت ۵
- کافران: آثار جهل کافران ۳; بى یاورى کافران ۲; جهل کافران ۴; عجز اخروى کافران ۱; عوامل عجله کافران ۳; کافران در جهنم ۱; کافران در دنیا ۴; کافران در قیامت ۱; کافران هنگام عذاب ۲; هدایت کافران ۶
- کفر: آثار کفر ۷
- گناه: موانع گناه ۵
- موجودات: عجز موجودات ۸
- هدایت: اهمیت هدایت ۶
- یقین: آثار یقین به جهنم ۵