ابراهيم ٩

أَ لَمْ‌ يَأْتِکُمْ‌ نَبَأُ الَّذِينَ‌ مِنْ‌ قَبْلِکُمْ‌ قَوْمِ‌ نُوحٍ‌ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ‌ مِنْ‌ بَعْدِهِمْ‌ لاَ يَعْلَمُهُمْ‌ إِلاَّ اللَّهُ‌ جَاءَتْهُمْ‌ رُسُلُهُمْ‌ بِالْبَيِّنَاتِ‌ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ‌ فِي‌ أَفْوَاهِهِمْ‌ وَ قَالُوا إِنَّا کَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُمْ‌ بِهِ‌ وَ إِنَّا لَفِي‌ شَکٍ‌ مِمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ‌ مُرِيبٍ‌

ترجمه

آیا خبر کسانی که پیش از شما بودند، به شما نرسید؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و آنها که پس از ایشان بودند؛ همانها که جز خداوند از آنان آگاه نیست؛ پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند، ولی آنها (از روی تعجّب و استهزا) دست بر دهان گرفتند و گفتند: «ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‌اید، کافریم! و نسبت به آنچه ما را به سوی آن می‌خوانید، شکّ و تردید داریم!»

آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند: قوم نوح و عاد و ثمود و كسانى كه پس از آنان بودند و تنها خدا آنها را مى‌شناسد، به شما نرسيده است؟ پيامبرانشان دلايل روشن برايشان آوردند، ولى آنها دست بر دهان گرفتند و گفتند: ما به آنچه شما مأموريت داريد كافريم و از آن

آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند: قوم نوح و عاد و ثمود، و آنانكه بعد از ايشان بودند [و] كسى جز خدا از آنان آگاهى ندارد، به شما نرسيده است؟ فرستادگانشان دلايل آشكار برايشان آوردند، ولى آنان دستهايشان را [به نشانه اعتراض‌] بر دهانهايشان نهادند و گفتند: «ما به آنچه شما بدان مأموريت داريد كافريم، و از آنچه ما را بدان مى‌خوانيد سخت در شكّيم.»

آیا اخبار بسیاری از پیشینیان شما مانند قوم نوح و عاد و ثمود و اقوام بعد از اینها که جز خدا کسی بر احوالشان آگاه نیست به شما نرسیده که پیغمبرانشان آیات و معجزات روشن بر آنها آوردند و آنها (از تعجب و خشم) دست به دهان فرو برده می‌گفتند که ما به هر چه شما پیغمبران مأمور تبلیغ آن هستید کافریم و هم در آنچه شما ما را بدان دعوت می‌کنید شک و تردید داریم.

آیا خبر [پندآموز] کسانی که پیش از شما بودند، به شما نرسیده؟ [خبرِ] قوم نوح و عاد و ثمود و آنان که پس از ایشان بودند که جز خدا از آنان آگاه نیست، [همه آنان اقوامی بودند که] پیامبرانشان برای آنان دلایل روشن آوردند، ولی آنان دست هایشان را [به عنوان اعتراض، استهزا، تحقیر کردن و پاسخ ندادن به دعوت پیامبران] در دهان هایشان بردند و گفتند: مسلماً ما به آن رسالتی که شما به آن فرستاده شده اید، کافریم و نسبت به آنچه ما را به آن دعوت می کنید، به شدت در شک و تردیدیم!!

آيا خبر كسانى كه پيش از شما بوده‌اند، چون قوم نوح و عاد و ثمود و نيز كسانى كه بعد از آنها بوده‌اند، به شما نرسيده است؟ جز خدا كسى را از آنان آگاهى نيست. پيامبرانشان همراه با دلايل روشن آمدند و آنها دست بر دهان بردند و گفتند: ما به آنچه بدان مأمور شده‌ايد ايمان نمى‌آوريم و در چيزى كه ما را بدان مى‌خوانيد سخت در ترديد هستيم.

آیا خبر کسانی چون قوم نوح و عاد و ثمود که پیش از شما بودند، و کسانی که پس از آنان بودند، به شما نرسیده است، که هیچ کس جز خداوند آنان را نمی‌شناسد، که پیامبرانشان برای آنان معجزاتی [به میان‌] آوردند، آنگاه آنان دستهایشان را بر دهانهایشان بردند [که خاموش!]، و گفتند ما رسالت شما را نمی‌پذیریم و ما از آنچه ما را بدان می‌خوانید، سخت در شکیم‌

آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند، قوم نوح و عاد و ثمود، و كسانى كه پس از آنها آمدند، كه جز خدا كسى از آنان آگاهى [كامل‌] ندارد، به شما نرسيده است؟ پيامبرانشان با دلايل روشن بديشان آمدند، پس دستهاشان را در دهنهاشان باز گرداندند و گفتند: ما به آنچه بدان فرستاده شده‌ايد كافريم، و ما در باره آنچه ما را به آن مى‌خوانيد سخت به شك اندريم.

آیا به شما نرسیده است خبر کسانی که پیش از شما بوده‌اند؟ (از قبیل) قوم نوح و عاد و ثمود و کسان دیگری که پس از ایشان آمده‌اند و جز خدا کسی (تعداد بیشمار) آنان را (نمی‌داند و ایشان را چنان که باید) نمی‌شناسد. پیغمبرانشان دلائل روشن و معجزات آشکاری برایشان آوردند (و بدیشان نمودند)، ولی آنان دستهایشان را بر دهانهای پیغمبران گذاشتند (و از تبلیغ آنان جلوگیری نمودند و سدّ راه رسالت آسمانی و دشمن دعوت الهی شدند و) گفتند: ما ایمان نداریم به چیزی که به همراه آن فرستاده شده‌اید (و دلائل و معجزات شما را قبول نمی‌کنیم و رسالتتان را تصدیق نمی‌نمائیم) و درباره‌ی چیزی که ما را بدان می‌خوانید سخت در شکّ و گمانیم (و به یکتاپرستی و قانون آسمانی یقین و باور نداریم).

آیا خبر مهم کسانی که پیش از شما بودند - (یعنی) قوم نوح و عاد و ثمود و آنانی که بعد از ایشان بودند (و) کسی جز خدا از آنان آگاهی ندارد - شما را نیامده است؟ فرستادگانش دلایل آشکار برایشان آوردند، پس آنان دست‌هایشان را (به نشانه‌ی اعتراض) بر دهان‌ها‌شان نهادند و گفتند: «ما به آنچه شما بدان مأموریت دارید همواره کفر ورزیدیم و بی‌گمان از آنچه ما را بدان می‌خوانید در (ژرفای) شکی مستند سخت غرقه‌ایم.»

آیا نرسید به شما داستان آنان که پیش از شما بودند قوم نوح و عاد و ثمود و آنان که پس از ایشان بودند نداندشان جز خدا بیامدشان فرستادگان ایشان به نشانیها پس بازگردانیدند دستهای خویش را در دهانهای خود و گفتند همانا کفر ورزیدیم بدانچه فرستاده شده‌اید بدان و همانا مائیم در شکی از آنچه ما را بدان خوانید شک‌آورنده‌

ابراهيم ٨	آیه ٩	ابراهيم ١٠
سوره : سوره ابراهيم نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَبَأ»: خبر. «قَوْمِ»: بدل یا عطف بیان (أَلَّذِینَ) است. «فَرَدُّوا أَیْدِیَهُمْ فِی أَفْوَاهِهِمْ»: اگر معنی (أَیْدی) و (أَفْواه) همان اندامهای مشهور بدن باشد که دستها و زبانها است، معانی جمله عبارت است از: دستهایشان را در دهانهایشان نهادند و از شدّت خشم و بیزاری از دعوت پیغمبران، آنها را گاز گرفتند. دستهایشان را به سبب غلبه خنده و قهقهه تمسخرآمیز بر دهانهایشان نهادند و پیغمبران را استهزاء کردند. دستهایشان را بر دهانهایشان نهادند یعنی که ای داعیان بس کنید و ساکت باشید. دستهایشان را بر دهانهای انبیاء نهادند و جلو سخنانشان را گرفتند.و ... اگر هم واژه‌های (أَیْدی) و (أَفْواه) مَجاز باشد، معانی جمله عبارت خواهد بود از: مراد از (أَیْدی) دلائل و حجّتهای انبیاء و نصائح و راهنمائیهای ایشان است، و برگرداندن سخنها به دهانها، عدم پذیرش آنها است. یعنی سخنان خودتان برای خودتان خوب است، ما آنها را نمی‌شنویم و بدانها عمل نمی‌کنیم. «بِمَا»: مراد از (ما) حجّتها و معجزه‌ها است و نپذیرفتن آنها هم نشانه بی‌باوری نسبت به نبوّت و رسالت آسمانی است. «مِمَّا»: مراد از (ما) اعتقاد به خدا، وحدانیّت او، پیغمبری، ادیان و شرائع الهی است. «مُرِیبٍ»: شکّ‌انداز. به گمان افکننده. صفت واژه (شَکٍّ) و برای تأکید معنی آن است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

هَا أَنْتُمْ‌ أُولاَءِ تُحِبُّونَهُمْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۸ - ۶،سوره ابراهيم
• نقل و برسى اقوالمفسرين درباره جمله ((و اذتاذن ))
• معناى اين كلام موسى (ع ) كه فرمود: اگر سما و تمامىاهل زمين كافر شويد خدا غنى و حميد است
• حكايت تكذيب انبياء توسط اقوام پيشين
• اقوال مفسرين در معناى آيه ((الم ياءتكم نبؤ الذين ...))
• اقوال گوناگون مفسرين در معناى آيه ((فردوا ايديهم فى افواههم ))
• معناى ((فطر)) و ((فاطر)) و اثبات توحيد ربوبى خداوند در اين آيه
• توضيح برهانى كه توحيد الوهيت و ربوبيت خدا را اثبات مى كند
• توضيح برهانى كه از جمله : ((يدعوكم ليغفرلكم ...)) براى اثبات نبوت عامهاستفاده مى شود
• معناى ((من )) در جمله : ((ليغفر لكم من ذنوبكم )) و وجوهى كه درباره آن گفته شدهاست
• گفتار زمخشرى درباره تبعيض در جمله ((من ذنوبكم ))
• توضيحى درباره معجزه در بيان جمله : ((فاءتوا بسلطان مبين ))
• پاسخ انبياء به ايراد كفار
• معناى جمله : ((و ما لنا ان لا نتوكل على الله ... و على الله فليتوكل المتوكلون )) در گفتگوى انبياء (ع ) با مكذبان
• توضيح معناى ((عود)) در تهديد كفاره خطاب به پيامبران (ع ) و مؤ منان : ((اولتعودنفى ملتنا))
• پاسخ خداوند در مقابل تهديد كافران مكذب : ((لنهلكن الظالمين و لنسكننكم الارض ...))
• (روايتى درباره شكر نعمت و چند روايت ديگر درذيل آيات گذشته )
• رواياتى درباره معناى ((صديد))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- پیامبر(ص) سرگذشت قوم نوح، عاد و ثمود و اقوام پس از آنان را به مردم یادآورى کرد. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم) برداشت فوق بر این اساس است که «ألم یأتکم» ادامه کلام پیامبر(ص)است که خداوند به آن حضرت فرمود: «أنزلناه إلیک ... و إذ قال موسى».

۲- آشنایى مردم عصر بعثت با سرگذشت قوم نوح و عاد و ثمود و اقوام پس از آنان (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم) استفهام در «ألم یأتکم» استفهام تقریرى است; بنابراین معناى جمله آیا خبر آنان به شما نرسیده بود، چنین مى شود: قطعاً خبر آنان به شما رسیده بود.

۳- خبر سرگذشت قوم نوح، عاد و ثمود، خبرى بس مهم و درس آموز (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم) «نبأ» در لغت به خبرى که قابل اعتنا، مهم و مفید باشد گفته مى شود. از اینکه از میان اقوام گذشته، پس از ذکر عام (الذین من قبلکم)، اقوام یاد شده را اختصاص به ذکر داده و از آنها با کلمه «نبأ» تعبیر کرده است، نکته یاد شده به دست مى آید.

۴- حضرت موسى(ع) سرگذشت قوم نوح، عاد و ثمود و اقوام پس از آنان را به مردم خویش یادآورى کرد. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم) برداشت مزبور بر اساس این احتمال است که جمله «ألم یأتکم ...» ادامه کلام موسى(ع) باشد که فرمود: «و قال موسى إن تکفروا ...».

۵- بنى اسرائیل به سرگذشت قوم نوح، عاد و ثمود آشنایى داشتند. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم)

۶- موسى(ع) قوم خود را به دلیل عبرت نگرفتن از سرگذشت پیشینیان، سرزنش کرد. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود)

۷- استفاده از رخدادهاى مهم تاریخى، روشى براى تربیت مردم و ابزارى جهت نجات آنان از ظلمتها (أخرج قومک من الظلمت إلى النور ... ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود)

۸- آگاهى کامل به جزئیات تاریخ اقوام پیشین، تنها در انحصار خداوند است. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم ... لایعلمهم إلاّالله)

۹- بخشى از تاریخ اقوام و ملل پیشین در بوته ابهام قرار دارد و دستیازى به آن جز از طریق وحى ممکن نیست. (و الذین من بعدهم لایعلمهم إلاّالله)

۱۰- ملتها و اقوامى پس از اقوام نوح، عاد و ثمود وجود داشته اند که هیچ خبرى از آنها در دست نیست. (قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم لایعلمهم إلاّ الله)

۱۱- رسولان الهى با دلایل و براهین روشن در میان اقوام مختلف و از جمله قوم نوح، عاد و ثمود، مبعوث شدند. (جاءتهم رسلهم بالبیّنت)

۱۲- قوم نوح، عاد و ثمود و اقوام پس از آنان، پیامبرانى مخصوص به خود داشتند. (ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح ... جاءتهم رسلهم)

۱۳- اقوام کافر پس از ملاحظه دلایل روشن انبیا، آنها را استهزا کردند و کفر خویش را صریحاً به آنان اعلام داشتند. (جاءتهم رسلهم بالبیّنت فردّوا أیدیهم فى أفوههم و قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به) مرجع ضمیر در «أیدیهم فى أفواههم» اقوام یاد شده در آیه است و این عبارت، معناى کنایى دارد و مراد از آن، این است که اقوام کافر با دست گذاشتن بر دهان خود و یا با سوت زدن، به استهزاى انبیاى خود پرداختند.

۱۴- اقوام کافر در برخورد با دلایل روشن انبیا، بشدت ناراحت و غضبناک مى شدند و به صراحت موضع کفرآلود خود را اعلام مى کردند. (جاءتهم رسلهم بالبیّنت فردّوا أیدیهم فى أفوههم و قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به) مراد از «ردّوا أیدیهم فى أفواههم» کنایه از غضب و خشم آنهاست که در آیات دیگر نیز آمده است (عضوا علیکم الأنامل من الغیظ).

۱۵- اقوام کفرپیشه، با مشاهده دلایل روشن انبیا، تلاش گسترده اى به عمل آوردند تا آنان را به سکوت وادارند و مانع تبلیغشان شوند. (جاءتهم رسلهم بالبیّنت فردّوا أیدیهم فى أفوههم و قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به) برداشت فوق مبتنى بر این احتمال است که فاعل «ردّوا» اقوام یاد شده و مرجع ضمیر «أیدیهم» انبیا و یا اقوام و مرجع ضمیر «أفواههم»انبیا باشد. در این صورت به معناى این خواهد بود که: آن اقوام دستان انبیا یا دستان خود را بر دهان انبیا مى گذاشتند.

۱۶- اقوام کافر، نه تنها در جواب دعوت انبیا سکوت اختیار کرده و جواب مثبت ندادند بلکه به صراحت کفر خویش را به پیام آنان اعلام داشتند. (جاءتهم رسلهم بالبیّنت فردّوا أیدیهم فى أفوههم و قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به) طبق نقل روح المعانى (ج ۱۳، ص ۱۹۴)، از ابوعبیده و اخفش، عبارت «فردّوا أیدیهم فى أفواههم» ضرب المثل براى کسى است که جواب مثبت به درخواست نمى دهد و سکوت اختیار مى کند.

۱۷- قوم نوح، عاد و ثمود و اقوام پس از آنان، در جواب دعوت انبیاى خویش اعلام کردند در باره تعالیم آنان بشدت در تردیدند. (قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم ...جاءتهم رسلهم بالبیّنت ...و قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به و إنا لفى شکّ ممّا تدعوننا إلیه مریب)

۱۸- تردید قوم نوح، عاد و ثمود به دعوت انبیاى خویش، توأم با بدبینى بود. (إنا لفى شکّ ممّا تدعوننا إلیه مریب) ذکر «مریب» پس از «شکّ» اگر چه براى تأکید آن است، اما بین آن دو تفاوتى وجود دارد و آن این است که: در «ریب» شک توأم با بدبینى است (فروق اللغویة).

۱۹- شک توأم با بدبینى اقوام کفرپیشه نسبت به تعالیم انبیا، منشأ کفر آنان بود. (قالوا إنا کفرنا بما أُرسلتم به و إنا لفى شکّ ممّا تدعوننا إلیه مریب)

۲۰- اقوام کفرپیشه نوح، عاد و ثمود براى انکار تعالیم انبیاى خویش در برابر دلایل روشن آنان، دلیل و برهان روشنى نداشتند. (قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم ... جاءتهم رسلهم بالبیّنت ... قالوا إنا کفرنا ... إنا لفى شک مما تدعوننا إلیه مریب)

۲۱- بیان تاریخ انبیا و سرگذشت اقوامشان، از روشهاى هدایتى - تربیتى قرآن براى نجات مردم از ظلمتها و بردن آنان به سوى نور (أخرج قومک من الظلمت إلى النور ... ألم یأتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح و عاد و ثمود و الذین من بعدهم ... جاءتهم رسلهم)

موضوعات مرتبط

• اقوام پیشین: آثار سوءظن اقوام پیشین ۱۹; آثار شک اقوام پیشین ۱۹; استهزاهاى اقوام پیشین ۱۳; اهمیت تاریخ اقوام پیشین ۳، ۲۱; تاریخ اقوام پیشین ۱۰; توطئه اقوام پیشین ۱۵; حق ستیزى اقوام پیشین ۱۵; دشمنى اقوام پیشین ۱۵; دعوت از اقوام پیشین۱۶; شک اقوام پیشین ۱۷; غضب اقوام پیشین ۱۴; کفر اقوام پیشین ۱۳; لجاجت اقوام پیشین۱۳، ۱۴، ۱۶ ; منشأ کفر اقوام پیشین ۱۹
• انبیا: آثار سوءظن به تعالیم انبیا ۱۹; آثار شک به تعالیم انبیا ۱۹; استهزاى انبیا ۱۳; اهمیت تاریخ انبیا ۲۱; بعثت انبیا ۱۱; بینات انبیا ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۲۰; تاریخ انبیا ۱۱; دشمنان انبیا ۱۵; دعوتهاى انبیا ۱۶; سوءظن به تعالیم انبیا ۱۸; شک به تعالیم انبیا ۱۷، ۱۸; کافران به انبیا ۱۳، ۱۴، ۱۶; ممانعت از تبلیغ انبیا ۱۵
• بنی اسرائیل: آشنایى بنی اسرائیل با تاریخ ۵; بنی اسرائیل و تاریخ قوم ثمود ۵; بنی اسرائیل و تاریخ قوم عاد ۵; بنی اسرائیل و تاریخ قوم نوح ۵; تذکر به بنی اسرائیل ۴; سرزنش بنی اسرائیل ۶; عبرت ناپذیرى بنی اسرائیل ۶
• تاریخ: فواید تاریخ ۷; مقاطع پنهان تاریخ ۹، ۱۰
• تذکر: تذکر تاریخ اقوام پیشین ۱، ۴; تذکر تاریخ قوم ثمود ۱، ۴; تذکر تاریخ قوم عاد ۱، ۴; تذکر تاریخ قوم نوح ۱، ۴
• تربیت: روش تربیت ۷، ۲۱
• خدا: اختصاصات خدا ۸; خدا و تاریخ ۸; علم خدا ۸
• دین: آسیب شناسى دین ۱۹
• رسولان خدا ۱۲:
• صالح(ع): بیّنات صالح(ع) ۱۱
• عبرت: عوامل عبرت ۳
• قرآن: هدایتگرى قرآن ۲۱
• قوم ثمود: بی منطقى قوم ثمود ۲۰; پیامبر قوم ثمود ۱۲; سوءظن قوم ثمود ۱۸; شک قوم ثمود ۱۷، ۱۸; عبرت از تاریخ قوم ثمود ۳; کفر قوم ثمود۲۰
• قوم عاد: بی منطقى قوم عاد ۲۰; پیامبر قوم عاد ۱۲; سوءظن قوم عاد ۱۸; شک قوم عاد ۱۷، ۱۸; عبرت از تاریخ قوم عاد ۳; کفر قوم عاد ۲۰
• قوم نوح: بی منطقى قوم نوح ۲۰; پیامبر قوم نوح ۱۲; سوءظن قوم نوح ۱۸; شک قوم نوح ۱۷، ۱۸; عبرت از تاریخ قوم نوح ۳; کفر قوم نوح۲۰
• کفر: اصرار بر کفر ۱۶
• گمراهى: روش نجات از گمراهى ۲۱; زمینه نجات از گمراهى ۷
• محمد(ص): تذکرات محمد(ص) ۱
• مردم: آشنایی مردم مقارن بعثت با تاریخ ۲; مردم مقارن بعثت و تاریخ اقوام پیشین ۲ مردم; مردم مقارن بعثت و تاریخ قوم ثمود ۲; مردم مقارن بعثت و تاریخ قوم عاد ۲; مردم مقارن بعثت و تاریخ قوم نوح ۲
• موسى(ع): تذکرات موسى(ع) ۴; سرزنشهاى موسى(ع) ۶
• نوح(ع): بیّنات نوح(ع) ۱۱
• وحى: نقش وحى ۹
• هدایت: روش هدایت ۲۱
• هود(ع): بیّنات هود(ع) ۱۱