التوبة ١١٧

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۵۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

مسلّماً خداوند رحمت خود را شامل حال پیامبر و مهاجران و انصار، که در زمان عسرت و شدّت (در جنگ تبوک) از او پیروی کردند، نمود؛ بعد از آنکه نزدیک بود دلهای گروهی از آنها، از حقّ منحرف شود (و از میدان جنگ بازگردند)؛ سپس خدا توبه آنها را پذیرفت، که او نسبت به آنان مهربان و رحیم است!

همانا خدا بر پيامبر و مهاجران و انصار كه در آن ساعت دشوار از او پيروى كردند عنايت كرد، بعد از آن كه چيزى نمانده بود كه گروهى از آنها دلشان بلغزد [و ترك جهاد كنند]، سپس بر آنها عنايت كرد و توبه‌شان را پذيرفت، چرا كه او نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان اس
به يقين، خدا بر پيامبر و مهاجران و انصار كه در آن ساعت دشوار از او پيروى كردند ببخشود، بعد از آنكه چيزى نمانده بود كه دلهاى دسته‌اى از آنان منحرف شود. باز برايشان ببخشود، چرا كه او نسبت به آنان مهربان و رحيم است.
همانا خدا بر پیغمبر و اصحابش از مهاجر و انصار که در ساعت سختی-که نزدیک بود دلهای فرقه‌ای از آنها (از رنج و تعب در سختیهای جنگ تبوک و غیره) بلغزد-پیروی از رسولش کردند باز لطف فرمود و از لغزشهاشان درگذشت، که او درباره رسول و مؤمنان به یقین مشفق و مهربان است.
مسلماً خدا رحمت ویژه اش را بر پیامبر و مهاجران و انصار که در آن ساعت دشوار [جنگ تبوک] از او پیروی کردند، ارزانی داشت، پس از آنکه نزدیک بود دل های گروهی از آنان [به سبب سختی مسیر جنگ از حق] منحرف شود [و از ادامه مسیر بازایستند و به مدینه برگردند] سپس خدا توبه آنان را پذیرفت زیرا خدا نسبت به آنان بسیار رؤوف و مهربان است.
خدا، توبه پيامبر و مهاجرين و انصار را كه در آن ساعت عسرت همراه او بودند، از آن پس كه نزديك بود كه گروهى را دل از جنگ بگردد، پذيرفت. توبه‌شان بپذيرفت، زيرا به ايشان رئوف و مهربان است.
به راستی که خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او در هنگام سختی پیروی کردند، رحمت آورد، و آن پس از زمانی بود که نزدیک بود دلهای گروهی از آنان [از طاعت و اطاعت‌] بگردد، آنگاه از آنان درگذشت چرا که او به ایشان رئوف و مهربان است‌
هر آينه خدا [به بخشايش خويش و قبول توبه‌] بر پيامبر و مهاجران و انصار كه در هنگام سختى و دشوارى- رفتن به جنگ تبوك- از او پيروى كردند باز گشت پس از آنكه دلهاى گروهى از آنان در آستانه لغزش و كجروى بود- كه چرا بايد با كمبود وسايل و غذا در شدت گرما راه دراز تبوك را در پيش گيريم- و باز [به بخشايش خود] بديشان روى كرد و توبه‌شان را پذيرفت، كه او به آنان رؤوف- دلسوز- و مهربان است
خداوند توبه‌ی پیغمبر (از اجازه‌دادن منافقان به عدم شرکت در جهاد) و توبه‌ی مهاجرین و انصار (از لغزشهای جنگ تبوک، مثل کُندی و سستی اراده و اندیشه‌ی بد به دل راه دادن و آهنگ بازگشت از نیمه‌ی راه جهاد) را پذیرفت. مهاجرین و انصاری که در روزگار سختی (با وجود گرمای زیاد، کمی وسیله‌ی سواری و زاد، فصل درو و چیدن محصول خود) از پیغمبر پیروی کردند (و همراه او رهسپار جنگ تبوک شدند) بعد از آن که دلهای دسته‌ای از آنان اندکی مانده بود که (از حق به سوی باطل) منحرف شود. (در این حال) باز هم خداوند توبه‌ی آنان را پذیرفت. چرا که او بسیار رؤوف و مهربان است.
به‌راستی، خدا بر پیامبر و مهاجران و انصار -که در آن ساعت دشوار از او پیروی کردند- به‌درستی برگشت نمود؛ پس از آنکه چیزی نمانده بود دل‌های دسته‌‌ای از آنان منحرف شود. سپس بر ایشان برگشت نمود. همواره او نسبت به آنان بسی مهربانِ رحمتگر بر ویژگان است.
همانا پذیرفت خدا توبه پیمبر و مهاجران و انصار را که پیرویش نمودند به هنگام سختی پس از آنکه نزدیک بود بلغزد دلهای گروهی از ایشان پس توبه کرد بر ایشان همانا او است بدیشان نوازنده مهربان‌


التوبة ١١٦ آیه ١١٧ التوبة ١١٨
سوره : سوره التوبة
نزول : ٧ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَقَد تَّابَ اللهُ عَلَی النَّبِیِّ ...»: ذکر پیغمبر در سرآغاز توبه‌کنندگان، به خاطر بزرگداشت هرچه بیشتر مهاجرین و انصار است، والاّ گناهی از او سر نزده بود تا از آن توبه کند. یا این که توبه پیغمبر از اموری است که اگر از دیگران سر می‌زد، مانند اجازه‌دادن به منافقان که در منزل بمانند و در جنگ شرکت نکنند (نگا: توبه / ) اصلاً گناه یا حتی درخور لومه و عتاب نبود. یا این که طلب استغفار باید پیشه هر مؤمنی اعم از پیغمبر و غیره باشد (نگا: محمّد / و فتح / . «سَاعَةِ الْعُسْرَةِ»: هنگام سختی و بحرانی. مراد زمانی است که مؤمنان آماده جنگ تبوک می‌شدند و به مناسبت سختی معیشت و مشکلات راه و رزمیدن با امپراطوری روم در نقطه بسیار دوری از مدینه سخت در تنگنا بودند، و لشکری را هم که تهیّه دیدند جَیْشُ الْعُسْرَة لقب گرفت. «کَادَ یَزِیغُ»: نزدیک بود که منحرف و از راه به در شود. «فَرِیقٍ»: دسته. گروه.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - شمول رأفت و رحمت خاص الهى بر پیامبر (ص) و مهاجران و انصارى که آن حضرت را در لحظه هاى دشوار، همراهى کردند. (لقد تاب اللّه على النبى و المهجرین و الانصار) «توبة» به معناى رجوع و روى کردن است. روى کرد خدا به پیامبر (ص) و مهاجر و انصار - به قرینه ذیل آیه شریفه - کنایه از این است که خداوند آنان را به خاطر یارى رساندن به پیامبر (ص) در لحظه هاى سخت و دشوار، مورد رأفت و رحمت ویژه قرار داده است.

۲ - جنگ تبوک، داراى شرایطى دشوار و پرمشقت. (اتبعوه فى ساعة العسرة) مراد از «ساعة العسرة» - به قرینه فرازهاى قبل و بعد - مى تواند غزوه تبوک باشد.

۳ - استوار ماندن بر حق و پایدارى بر ایمان، در تنگناها و شرایط دشوار، داراى ارزشى والا و پاداشى ویژه (لقد تاب اللّه على النبى و ... الذین اتبعوه فى ساعة العسرة)

۴ - سختى و دشوارى عمل نیک، معیارى در ارزش گذارى آن بوده و موجب افزونى ثواب و پاداش است. (لقد تاب اللّه على النبى ... اتبعوه فى ساعة العسرة)

۵ - لزوم اطاعت و پیروى از رهنمودهاى پیامبر (ص) و عمل بر طبق موازین شرع، در سخت ترین شرایط (لقد تاب اللّه على النبى ... اتبعوه فى ساعة العسرة)

۶ - نیروهاى رزمى جنگ تبوک، متشکل از مهاجر و انصار (المهجرین و الانصار الذین اتبعوه فى ساعة العسرة)

۷ - تنگناهاى جنگ تبوک، مایه تزلزل قلب برخى از مسلمانان شده بود. (فى ساعة العسرة من بعد ما کاد یزیغ قلوب فریق منهم)

۸ - تفاوت درجات ایمان مسلمانان صدر اسلام (مهاجران و انصار) (المهجرین و الانصار ... بعد ما کاد یزیغ قلوب فریق منهم) با توجّه به اینکه تزلزل قلبى، تنها براى برخى از آنان پدید آمده بود و دیگران ثابت قدم بودند، مطلب فوق به دست مى آید.

۹ - آشکار شدن حقیقت ایمان مؤمنان، در شرایط سختى و دشوارى (فى ساعة العسرة من بعد ما کاد یزیغ قلوب فریق منهم)

۱۰ - شرایط سخت جهاد، میدان امتحان و تمایز مراتب معنوى مؤمنان (اتبعوه فى ساعة العسرة من بعد ما کاد یزیغ قلوب فریق منهم)

۱۱ - قرار گرفتن مؤمن در ورطه تزلزل نسبت به انجام وظیفه، نیازمند توبه است. (کاد یزیغ قلوب فریق منهم ثم تاب علیهم)

۱۲ - رأفت و رحمت گسترده الهى، عامل پذیرش توبه مؤمنان (ثم تاب علیهم إنه بهم رءوف رحیم)

۱۳ - پایدارى در طریق ایمان، زمینه جلب رأفت و رحمت الهى (اتبعوه فى ساعة العسرة ... إنه بهم رءوف رحیم)

موضوعات مرتبط

  • ارزشگذارى: ملاک ارزشگذارى ۴
  • ارزشها: ۳
  • اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲
  • اسماء و صفات: رؤوف ۱۲، ۱۳; رحیم ۱۲، ۱۳
  • اطاعت: اطاعت در سختى ۵; اهمیّت اطاعت از محمّد (ص) ۵; تزلزل در اطاعت از خدا ۱۱
  • امتحان: امتحان با جهاد ۱۰
  • انصار: رحمت خدا بر انصار ۱; فضایل انصار ۱; مراتب ایمان انصار ۸
  • ایمان: آثار صبر بر ایمان ۱۳; ارزش صبر بر ایمان ۳; ایمان در سختى ۹; پاداش صبر بر ایمان ۳
  • پاداش: عوامل ازدیاد پاداش ۴; مراتب پاداش ۳
  • توبه: عوامل قبول توبه ۱۲
  • جهاد: آثار سختى جهاد ۱۰
  • حق: ارزش صبر بر حق ۳; پاداش صبر بر حق ۳
  • خدا: آثار رحمت خدا ۱۲; آثار رأفت خدا ۱۲; زمینه رحمت خدا ۱۳; زمینه رأفت خدا ۱۳
  • رأفت خدا: مشمولان رأفت خدا ۱
  • رحمت: مشمولان رحمت ۱
  • عمل: سختى عمل خیر ۴
  • غزوه تبوک: آثار سختى غزوه تبوک ۷; انصار در غزوه تبوک ۶; سختى غزوه تبوک ۲; قصه غزوه تبوک ۶، ۷; مجاهدان غزوه تبوک ۶; مهاجران در غزوه تبوک ۶
  • مؤمنان: ایمان مؤمنان ۹; ملاک تشخیص مؤمنان ۱۰; مؤمنان در سختى ۹; مؤمنان و توبه ۱۱
  • محمّد (ص): رحمت خدا بر محمّد (ص) ۱; فضایل محمّد (ص) ۱
  • مسلمانان: ایمان مسلمانان صدر اسلام ۸; عوامل تزلزل مسلمانان صدر اسلام ۷; مراتب ایمان مسلمانان ۸
  • مهاجران: رحمت خدا بر مهاجران ۱; فضایل مهاجران ۱; مهاجران صدر اسلام ۱; مراتب ایمان مهاجران ۸

منابع

برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=التوبة_١١٧&oldid=107362»