البقرة ٦٣
ترجمه
| البقرة ٦٢ | آیه ٦٣ | البقرة ٦٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«رَفَعْنَا»: بلند کردیم. «الطُّورَ»: اسم کوهی است که موسی بالای آن با خدا مناجات کرد. «خُذُوا مَا ....»: در اینجا حذف قول شده است، و تقدیر چنین است: قُلْنَا لَهُمْ خُذُوا مَا ...، این شیوه در کلام عرب فراوان است (نگا: زمر / فرقان / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۳ ۷۴ بقره
- برداشتن كوه بمنظور اكراه مردم نبوده
- نمى شود به خدا نسبت اميد داد
- نكاتى كه باعث بيان داستان گاو بنى اسرائيل با اسلوب مخصوص شده
- بى ادبى بنى اسرائيل و آزار حضرت موسى (ع ) توسط آنان كه از آيات قرآنى استفاده مى شود
- داستان گاو در تورات
- داستان گاو بنى اسرائيل و برخورد آنان با پيامبر عصر خود
- تشبيه قساوت قلوب به سنگ سخت
- بحث روايتى (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته و درباره داستان گاو بنىاسرائيل )
- بحث فلسفى (درباره دو معجزه : زنده كردن مردگان و مسخ )
- اشكالى بر گفتار فوق و پاسخ به آن
- بحث علمى و اخلاقى (درباره رفتار و اخلاق بنىاسرائيل )
- هر تقليدى مذموم نيست
- در زندگى اجتماعى ، انسان ناچار از تقليد است
نکات آیه
۱ - خداوند، براى فراگیرى تورات و عمل به دستورات آن از بنى اسرائیل پیمان گرفت. (و إذ أخذنا میثقکم ... خذوا ما ءاتینکم) «میثاق» به معناى پیمان مؤکد است و جمله «خذوا ...» بیانگر مورد پیمان مى باشد. گرفتن کتابهاى آسمانى (خذوا ما آتیناکم) به این معناست که: پذیرفته شوند و به احکام آنها عمل گردد.
۲ - خداوند، کوه طور را بر فراز سر بنى اسرائیل قرار داد. (و رفعنا فوقکم الطور) «الطور» نام کوهى است (مفردات راغب). الطور - چنانچه از ابن عباس نقل شده - همان کوهى است که موسى (ع) بر آن مناجات مى کرد (مجمع البیان). قابل ذکر است که طور به مطلق کوه نیز گفته مى شود.
۳ - هدف از برافراشتن کوه طور بر سر بنى اسرائیل، پذیرش میثاق الهى بود. (و إذ أخذنا میثقکم و رفعنا فوقکم الطور)
۴ - تورات کتابى است از جانب خداوند و عطا شده به بنى اسرائیل (خذوا ما ءاتینکم) مراد از «ما»ى موصوله در «ما آتیناکم» تورات است.
۵ - بنى اسرائیل براى پذیرش تورات و عمل به فرمانهاى آن، لجاجت کرده و سرسختى نشان مى دادند. (رفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینکم) از اینکه خداوند با تهدید و ارعاب از بنى اسرائیل خواست تا تورات را بپذیرند و بر آن پیمان بسپارند، برداشت فوق استفاده مى شود.
۶ - پذیرش تورات با جدیت تمام و استوارسازى رفتار و اندیشه ها بر اساس آن، فرمان خداوند به بنى اسرائیل (خذوا ما ءاتینکم بقوّة)
۷ - خداوند، بنى اسرائیل را به فراگیرى احکام و معارف تورات و همواره به یادداشتن آن فراخواند. (و اذکروا ما فیه) «ذکر» به دانشى گفته مى شود که انسان آن را به خاطر داشته و فراموش نکرده باشد. بنابراین «اذکروا ما فیه»; یعنى، محتواى تورات را فرا گیرید و آن را همواره به خاطر داشته باشید.
۸ - تحصیل تقوا و دورى از اعمال ناروا، هدف از فراخوانى بنى اسرائیل به پذیرش تورات (خذوا ما ءاتینکم بقوة و اذکروا ما فیه لعلکم تتقون)
۹ - قرار گرفتن کوه طور بر بالاى سر بنى اسرائیل معجزه و رخدادى شایسته به یادداشتن (و إذ أخذنا میثقکم و رفعنا فوقکم الطور) «إذ» مفعول براى فعل «اذکروا» در آیه ۴۷ است.
۱۰ - نیل انسانها به تقوا و پرهیزشان از عقاید ناصواب و اعمال ناروا، از اهداف نزول کتابهاى آسمانى است. (خذوا ما ءاتینکم بقوة و اذکروا ما فیه لعلکم تتقون)
۱۱ - ضرورت زنده نگه داشتن محتوا و معارف کتابهاى آسمانى (خذوا ما ءاتینکم بقوة و اذکروا ما فیه)
۱۲ - صلابت و جدیت انسان در دیندارى، شرط اساسى براى رسیدن به مرحله تقواپیشگى است. (خذوا ما ءاتینکم بقوة ... لعلکم تتقون) برداشت فوق از قید «بقوة» استفاده شده است.
۱۳ - فراگیرى کتاب آسمانى و تنظیم عقاید و اعمال بر محور آن، وظیفه اى ضرورى بر عهده اهل ایمان (خذوا ما ءاتینکم بقوة و اذکروا ما فیه)
۱۴ - تبیین اهداف قوانین و احکام الهى، روشى نیکو در تبلیغ دین (خذوا ما ءاتینکم بقوة و اذکروا ما فیه لعلکم تتقون) خداوند، پس از فرمان به فراگیرى تورات و عمل کردن به محتواى آن، هدف از آن فرمان را - که رسیدن به تقواست - بیان کرد و این درسى است براى همه مبلغان دین که هدف از قوانین و احکام الهى را تشریح کنند.
روایات و احادیث
۱۵ - «اسحاق بن عمار و یونس قالا: سألنا اباعبداللّه (ع) عن قول اللّه تعالى «خذوا ما اتیناکم بقوة» أقوة فى الأبدان أوقوة فى القلب؟ قال فیهما جمیعاً;[۱] اسحاق بن عمار و یونس از امام صادق(ع) درباره آیه «خذوا ما اتیناکم بقوة» سؤال کردند که: آیا مراد از «قوت» نیروى بدنى است یا قلبى؟ امام(ع فرمودند: هر دو است».
۱۶ - عبیداللّه حلبى مى گوید: «قال «أذکروا ما فیه» و اذکروا ما فى ترکه من العقوبة;[۲] ایشان (امام صادق(ع)) درباره «أذکروا ما فیه» فرمودند: یاد بیاورید عقوبتى را که در ترک آن [تورات] هست».
موضوعات مرتبط
- احکام: تبیین فلسفه احکام ۱۴
- بنى اسرائیل: اعطاى تورات به بنى اسرائیل ۴; بنى اسرائیل و تورات ۱، ۵، ۶، ۷; تاریخ بنى اسرائیل ۲، ۵، ۶، ۹; عهد خدا با بنى اسرائیل ۱، ۳; کتب آسمانى بنى اسرائیل ۴; لجاجت بنى اسرائیل ۵; مسؤولیت بنى اسرائیل ۶، ۷
- تبلیغ: روش تبلیغ ۱۴
- تقوا: اهمیّت تقوا ۸; شرایط تقوا ۱۲; عوامل تقوا ۱۰
- تورات: اهمیّت تعلیم تورات ۱، ۷; اهمیّت عمل به تورات ۱; تورات از کتب آسمانى ۴; کیفر اعراض از تورات ۱۶; نقش تورات ۶، ۸
- خدا: اوامر خدا ۶، ۷; عطایاى خدا ۴; عهد خدا ۱; قبول عهد خدا ۳
- دین: فلسفه دین ۶، ۸، ۱۰، ۱۳
- دیندارى: ثبات قدم در دیندارى ۱۲
- ذکر: ذکر تاریخ ۹; ذکر تورات ۷، ۱۶; ذکر معجزه ۹
- رفتار: پایه هاى رفتار ۶; ملاکهاى صحیح رفتار ۶، ۸، ۱۰، ۱۳
- عقیده: اجتناب از عقیده باطل ۱۰
- عمل: اجتناب از عمل ناپسند ۸، ۱۰
- فکر: ملاکهاى تصحیح فکر ۶، ۱۰، ۱۳
- قدرت: قدرت بدنى ۱۵; قلبى ۱۵
- کتب آسمانى: اهمیّت احیاى کتب آسمانى ۱۱; پاسدارى از کتب آسمانى ۱۱;تعلیم کتب آسمانى ۱۳; فلسفه نزول کتب آسمانى ۱۰; نقش کتب آسمانى ۱۰، ۱۳
- کوه طور: بالا رفتن کوه طور ۲، ۳، ۹
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۱۳
- معجزه: معجزه کوه طور ۹
