السجدة ٢٥
ترجمه
| السجدة ٢٤ | آیه ٢٥ | السجدة ٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَفْصِلُ»: قضاوت می‌نماید. داوری می‌کند. «بَیْنَهُمْ»: میان بنی‌اسرائیل. میان انبیاء و بنی‌اسرائیل. میان کفّار و مؤمنین.
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۳۰، سوره سجده
- از نظر اوصافشان
- معرفى مؤ منين از نظر اعمالشان
- بشارت به مؤ منين به پاداشى مافوق علم و تصور همگان (فلا تعلم نفس ما اخفى لهم منقرة اعين )
- مقايسه مومن و كافر از نظر عاقبت آنها، پاداش و جزاى الهى
- وجوه مختلف درباره مراد از ((بلقائه )) در آيه ((و لقد آتينا موسى الكتاب فلا تمنفى مربة من لقائه ...))
- مقصود از ((فتح )) در آيه : ((و يقولون متى هذا الفتح ...))
- بحث روايتى
- رواياتى در عظمت نماز شب و فضيلت شب و روز جمعه
- چند روايت در ذيل آيه ((افمن كان مؤ منا كمن فاسقا...)) و ((لنذيقنهم من العذاب الادنى...))
نکات آیه
۱ - خداوند، تنها داورى کننده در قیامت، در میان مذاهب گوناگون در مسائل مورد اختلاف آنان است. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون) «فصل» (مصدر فعل «یفصل») به معناى جدا کردن دو چیز از هم است، به گونه اى که میان آنها فاصله بیفتد (مفردات راغب). و مراد از آن داورى و حل اختلاف کردن است. لازم به ذکر است که ضمیر جمع «بینهم» و «کانوا فیه یختلفون» بر این دلالت مى کند که داورى خداوند میان افراد و گروه هاى متعدد است.
۲ - پیامبر(ص) تحت توجه و عنایت ویژه خداوند بود. (إنّ ربّک هو یفصل) اضافه «ربّ» به ضمیر مخاطب - که مرجع آن پیامبراکرم(ص) است - مى تواند به منظور نکته یاد شده باشد.
۳ - ربوبیت و پروردگارى خدا مقتضى حلِّ نهایى اختلافات بشر است. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون)
۴ - بنى اسراییل، به رغم حضور هدایت کنندگانى در میان آنان، باز هم اختلافات دینى داشتند. (و جعلنا منهم أئمّة یهدون ... إنّ ربّک هو یفصل بینهم) احتمال دارد که ربط میان این آیه و آیه پیش در این باشد که وقتى که خداوند، برگزیدگان از بنى اسراییل را براى هدایت مردم مطرح مى کند، این پرسش پیش مى آید که «پس چرا اختلاف کردند؟». در این آیه پاسخ داده مى شود که خداوند میان دو گروه اختلاف کننده، داورى خواهد کرد.
۵ - اختلافات دینى بنى اسراییل، اختلافاتى ادامه دار بود. (هدًى لبنى إسرءیل ... فیما کانوا فیه یختلفون)
۶ - گروه هایى از بنى اسراییل هدایت نپذیرفتند و در برابر پیشوایان الهى، تسلیم نشدند. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون) بنابراین که مرجع ضمیر در «بینهم» بنى اسراییل باشد و «کانوا فیه یختلفون» اشاره به اختلافات دیرینه آنان داشته باشد - که حتى با آمدن پیشوایان الهى، خاتمه نیافته است - نکته یاد شده به دست مى آید.
۷ - رهبران دینى، باید همواره به وظیفه خود (هدایت مردم) بپردازند و از تلاش دلسرد نشوند. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون) طرح حل اختلافات در قیامت، پس از بیان گزینش رهبران دینى براى بنى اسراییل، احتمال دارد به منظور این باشد که به رهبران گوشزد کند که اختلافات، امرى مستمر بوده و در قیامت حل خواهد شد. بنابراین، رهبران، باید کار رهبرى خود را انجام دهند و از انجام دادن آن غافل نشوند.
۸ - اختلاف هاى دینى، در دنیا ادامه دارد و حل شدنى نیست. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون) این که مى گوید: «خدا در قیامت اختلافات دامنه دار را حل و فصل خواهد کرد» - به خصوص با توجه به ذکر این نکته که پیشوایان دینى، منصوب شدند تا مردم را هدایت کنند - نشان دهنده این واقعیت است که اختلاف هاى یاد شده، در دنیا حل شدنى نیست.
۹ - قیامت، روز پایان اختلافات و حل شدن نهایى آنها است. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون)
۱۰ - منکران نبوت پیامبراکرم(ص)، از سوى خداوند تهدید شده اند. (إنّ ربّک هو یفصل بینهم یوم القیمة) به قرینه خطاب «ربّک» احتمال دارد مرجع ضمیر در «بینهم» مشرکان و کافرانى باشند که نبوت پیامبر(ص) را قبول نداشتند و خداوند، با این بیان درصدد تهدید آنها است.
موضوعات مرتبط
- اختلاف: تداوم اختلاف دینى ۸
- انسان: حل اختلاف انسان ها ۳
- بنى اسرائیل: اختلاف دینى بنى اسرائیل ۴، ۵; تاریخ بنى اسرائیل ۴، ۵، ۶; رهبران دینى بنى اسرائیل ۶; هدایت ناپذیران بنى اسرائیل ۶
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۳; تهدیدهاى خدا ۱۰; قضاوت اخروى خدا ۱
- رهبران دینى: مسؤولیت رهبران دینى ۷; هدایتگرى رهبران دینى ۷
- فرقه هاى مذهبى: فرقه هاى مذهبى در قیامت ۱
- قیامت: حل اختلاف در قیامت ۹; ویژگیهاى قیامت ۹
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲
- محمد(ص): تهدید مکذبان محمد(ص) ۱۰; مقامات محمد(ص) ۲
