القصص ٥٩

وَ مَا کَانَ‌ رَبُّکَ‌ مُهْلِکَ‌ الْقُرَى‌ حَتَّى‌ يَبْعَثَ‌ فِي‌ أُمِّهَا رَسُولاً يَتْلُو عَلَيْهِمْ‌ آيَاتِنَا وَ مَا کُنَّا مُهْلِکِي‌ الْقُرَى‌ إِلاَّ وَ أَهْلُهَا ظَالِمُونَ‌

ترجمه

و پروردگار تو هرگز شهرها و آبادیها را هلاک نمی‌کرد تا اینکه در کانون آنها پیامبری مبعوث کند که آیات ما را بر آنان بخواند؛ و ما هرگز آبادیها و شهرها را هلاک نکردیم مگر آنکه اهلش ظالم بودند!

|و پروردگار تو هرگز ويرانگر شهرها نبوده است تا آن‌گاه كه در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر ايشان تلاوت كند و ما ويران كننده‌ى شهرها نبوديم مگر آن كه مردمش ستمكار بودند

و پروردگار تو [هرگز] ويرانگر شهرها نبوده است تا [پيشتر] در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر ايشان بخواند، و ما شهرها را -تا مردمشان ستمگر نباشند- ويران‌كننده نبوده‌ايم.

و پروردگار تو بر آن نیست که اهل هیچ شهر و دیاری را تا در مرکز آن رسولی نفرستد که آیات ما را بر آنها تلاوت کند هلاک کند، و ما هیچ دیاری را هلاک نکنیم مگر آنکه اهلش ظالم و بیدادگر باشند.

و پروردگارت بر آن نبوده است که شهرها را نابود کند، تا آنکه [پیش از نابودی] در مرکز آنها پیامبری برانگیزد که آیات ما را بر آنان بخواند، و ما [در هیچ حالی از احوال] نابودکننده شهرها نبوده ایم مگر در حالی که اهلش ستمکار بوده اند.

پروردگار تو مردم قريه‌ها را هلاك نكرد تا آنگاه كه از خودشان پيامبرى بر آنها مبعوث داشت و او آيات ما را بر آنها بخواند. و ما قريه‌ها را نابود نكرده‌ايم مگر آنكه مردمش ستمكار بوده‌اند.

و پروردگار تو نابودگر شهرها نیست مگر آنکه در مرکز آنها پیامبری برانگیزد که بر آنان آیات ما را بخواند، و ما نابودکنندگان شهرها نیستیم مگر آنکه اهالی آنها ستمگر باشند

و پروردگار تو نابودكننده شهرها و آباديها نيست مگر تا آنكه در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر آنان بخواند و ما نابودكننده شهرها نبوديم مگر آنكه مردم آنها ستمكار بودند.

پروردگار تو هرگز شهر و دیاری را ویران نمی‌سازد مگر این که در کانون و مرکز آنجا پیغمبری را برانگیزد تا آیات ما را بر اهالی آن فرو خواند، و ما شهر و دیاری را نابود نکرده و نابود نمی‌گردانیم مگر این که ساکنان آنجا ستمکار باشند.

و پروردگارت (هرگز) هلاک‌کننده‌ی مجتمعات نبوده تا (مگر اینکه) در مرکز آنها پیامبری بفرستد (که) آیاتمان را برایشان می‌خواند، و ما ویران‌کننده‌ی قریه‌‌ها نبوده‌ایم جز (در حالی که) اهلشان ستمکارانند.

و نیست پروردگار تو نابودکننده شهرها تا برانگیزد در مادر آنها پیمبری که خواند بر ایشان آیتهای ما را و نیستیم ما نابودکننده شهرها مگر و مردم آنهایند ستمگران‌

القصص ٥٨	آیه ٥٩	القصص ٦٠
سوره : سوره القصص نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْقُری»: جمع قَرْیَة، شهرها و آبادیهای بزرگ (نگا: انعام / . «أُمِّهَا»: مرکز آن. کانون و پایتخت آن. «یَتْلُو»: الف زائدی در رسم‌الخط قرآنی در آخر دارد. «حَتّی یَبْعَثَ فِی أُمِّها رَسُولاً»: این بخش، اشاره به این واقعیّت است که لزومی ندارد در هر شهر و روستائی پیغمبری مبعوث گردد. همین که در یک کانون بزرگ که مرکز اخبار و محل اندیشمندان و پایتخت بزرگان یک قوم است پیغمبری برانگیخته شود، کافی و بسنده است. «وَ أَهْلُهَا ظَالِمُونَ»: این بخش، بیانگر این مطلب است که ظلم سبب ویرانی است، و ظالمان بدون کیفر و مجازات نمی‌مانند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

ذِکْرَى‌ وَ مَا کُنَّا ظَالِمِينَ‌ (۲) قُلْ‌ يَا أَيُّهَا النَّاسُ‌ إِنِّي‌... (۲) وَ إِنْ‌ مِنْ‌ قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ‌... (۶)

قُلْ‌ أَيُ‌ شَيْ‌ءٍ أَکْبَرُ شَهَادَةً... (۱) أَ فَمَنْ‌ کَانَ‌ عَلَى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ‌... (۵) مَنِ‌ اهْتَدَى‌ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي‌... (۴) وَ کَذٰلِکَ‌ أَوْحَيْنَا إِلَيْکَ‌... (۳)

تفسیر

• آيات ۵۷ - ۷۵، سوره قصص
• غرض كلى آيات : بيان بهانه ديگرى از مشركين بر عدم ايمانشان به قرآن
• پاسخ به اين عذر و بهانه مشركين كه اگر ايمان بياوريم از سرزمينمان رانده مىشويم
• جواب ديگرى به آن بهانه : تنعم و بهره مندى مادى درحال كفر و بى ايمانى ، در معرض هلاكت و فنا است
• ترجيح پيروى هدى بر ترك آن با مقايسه حال پيروان هدايت باحال پيروان هوى
• سخن پيشوايان شرك در روز قيامت كه در مقام بيزارى جستن از پيروان خود (مشركين )
• معناى و مراد از جمله ((اءغوينا هم كما غوينا))
• معناى اينكه كورى به اخبار نسبت داده شده ((فعميت عليهم الانباء)) نه به خود مشركين
• پاسخ ديگر به عذر و بهانه مشركين
• بيان اينكه خداوند داراى اختيار تكوينى (يخلق ما يشاء) و تشريعى (ويختار) است
• معناى مختار بودن انسان و بيان اينكه او در برابر اراده تكوينى و تشريعى خدا اختيارىندارد
• مقصود از اينكه فرمود: ((ما كان لهم الخيرة ))
• سه وجه براى اينكه فقط خدا مستحق پرستش است : ((له الحمد فى الاولى و الاخرة و لهالحكم و اليه ترجعون ))
• اثبات توحيد ربوبى خداى تعالى با بيان عجز آلهه مشركين از آوردن نور يا يا آوردنشب
• در قيامت كه روز كشف حقائق است بطلان پندار مشركان آشكار مى گردد (فعلمواان الحق لله...)
• بحث روايتى (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - اقدام خداوند به برانگیختن پیامبر در میان اقوام پیشین، قبل از نابود ساختن آنان (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۲ - اتمام حجت با مردمان، سنّت الهى در طول تاریخ بشر (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۳ - پیامبران الهى، تمام کنندگان حجت خدا بر مردم (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۴ - ساحت ربوبى خداوند، مبرا از نازل کردن عذاب استیصال بر مردم، پیش از فرستادن پیامبر به سوى آنان (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۵ - گزینش شهرهاى بزرگ و مرکزى از سوى خداوند براى بعثت فرستادگان خود (حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً) «أُمّ القرى» به شهرى گفته مى شود که نسبت به شهرهاى دیگر حالت مرکزیت داشته باشد و مردم آن شهرها براى رفع نیازمندى هاى خود و... به آن جا مراجعه کنند.

۶ - گزینش شهرهاى بزرگ و مرکزى براى تبلیغ دین و ارشاد مردمان، روشى پسندیده و کارآمد (حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که انتخاب شهرهاى بزرگ و مرکزى براى رسالت پیامبران از سوى خداوند، مى تواند به جهت کارآمدتر بودن این روش باشد; به ویژه این که این مسأله درباره تمامى پیامبران مطرح است.

۷ - رسولان الهى، شخصیت هاى والا و ارجمند در پیشگاه خداوند (حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً) تنوین در «رسولاً» در اصطلاح اهل ادب، تنوین تفخیم و بیانگر عظمت و بزرگى «رسول» است.

۸ - اقدام پیامبران، به قرائت متن کلام خداوند (آیات الهى) بر مردم (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً یتلوا علیهم ءایتنا)

۹ - تلاوت آیات الهى بر مردمان، مهم ترین وظیفه پیامبران (حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً یتلوا علیهم ءایتنا)

۱۰ - بعثت پیامبراکرم(ص)، اتمام حجت خدا با مشرکان (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۱۱ - مکه، محور و مرکز عمده شهرها و قراى جزیرة العرب در صدراسلام (حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۱۲ - خداوند، مشرکان مکه را به عذاب استیصال تهدید کرد. (و ما کان ربّک مهلک القرى حتّى یبعث فى أُمّها رسولاً)

۱۳ - ظلم و بیدادگرى، عامل نابودى جوامع پیشین با عذاب استیصال (و ما کنّا مهلکى القرى إلاّ و أهلها ظلمون)

۱۴ - جوامع ستم پیشه در معرض عذاب قهر الهى (و ما کنّا مهلکى القرى إلاّ و أهلها ظلمون)

۱۵ - مشرکان مکه، مردمانى ستم پیشه (و ما کنّا مهلکى القرى إلاّ و أهلها ظلمون)

موضوعات مرتبط

• اتمام حجت: اتمام حجت با انبیا ۳، ۴
• اقوام پیشین: عوامل هلاکت اقوام پیشین ۱۳
• انبیا: بعثت انبیا ۱، ۵; عظمت انبیا ۷; مقامات انبیا ۷; مهمترین رسالت انبیا ۹; نقش انبیا ۳، ۴، ۸
• تبلیغ: روش تبلیغ ۶; تبلیغ در شهرهاى بزرگ ۶
• جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۱۳
• جزیرة العرب: مرکز جزیرة العرب ۱۱
• خدا: اتمام حجت خدا ۱; تنزیه خدا ۴; تهدیدهاى خدا ۱۲; سنتهاى خدا ۲
• سنتهاى خدا: سنت اتمام حجت ۲
• شهرها: نقش شهرهاى بزرگ ۵
• ظالمان: خطر هلاکت ظالمان ۱۴
• ظلم: آثار ظلم ۱۳، ۱۴
• عذاب: تهدید به عذاب استیصال ۱۲; عوامل عذاب استیصال ۱۳
• محمد(ص): فلسفه بعثت محمد(ص) ۱۰
• مردم: تلاوت آیات خدا بر مردم ۸، ۹
• مشرکان: اتمام حجت بر مشرکان ۱۰
• مشرکان مکه: تهدید مشرکان مکه ۱۲; ظلم مشرکان مکه ۱۵
• مکه: تاریخ مکه ۱۱; فضیلت مکه ۱۱; موقعیت مکه ۱۱