الأنبياء ١٩
ترجمه
الأنبياء ١٨ | آیه ١٩ | الأنبياء ٢٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَنْ عِندَهُ»: کسانی که در پیشگاه خدایند. مراد فرشتگان مقرّب است که همچون صاحبان مکانت و منزلت در نزد شاهانند. مراد از پیشگاه خدا هم، محضر قرب معنوی است. «لا یَسْتَحْسِرُونَ»: خسته و درمانده نمیشوند (نگا: ملک / .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۳۳ سوره انبياء
- استدلال بر حقيقت معاد و حقانيت دعوت پيامبر(صلى الله عليه و آله )
- آفرينش آسمان و زمين عبث و به انگيزه لهو و لعب نبوده است
- بيان ملازمه بين لهو و لعب نبودن خلقت زمين و آسمان با حقانيت معاد و نبوت
- وجوهى كه مفسرين در معناى آيه :((لو اردنا ان نتخذ لهوا لا تخذناه من لدنا(( گفته اند
- توضيح معنى و مفاد آيه : ((بلنقذف بالحق على الباطل ...(( و اشاراتى درباره حق وباطل
- سنت جارى الهى درباره حق و باطل در جهان
- حال مقربان درگاه الهى (استغراق در عبوديت و استمرار در عبادت ) از آثار مالكيت مطلقه الهى است
- اشاره به معتقد بودن بت پرستان به واجب الوجود، و مورد اختلاف آنان باموحدين
- تقرير و توضيح استدلال بر نفى وجود آلهه جز خدا، در جمله :((لو كان فيهما آلهة الاالله لفسدتا(( و پاسخ به دو شبهه
- بررسى وجوهى كه مفسرين در معناى (لا يسئل عمايفعل و هم يسئلون ) گفته اند
- اختيار اين وجه كه عدم سؤ ال ناشى از مالكيت مطلقه خداوند است
- گفتارى فلسفى و قرآنى پيرامون حكمت خداى تعالى و اينكه افعال او داراى مصلحت است
- معناى حكمت و مصلحت در افعال انسان
- افعال خداوند عين حكمت و مصلحت است لذا مورد سئوال واقع نمى شود
- قول خداوند و فعل او يكى است
- مطالبه ((برهان (( از مشركين در مقابل قرآن و كتب آسمانى پيشين
- بيان حال و وصف ملائكه ، كه نه آلهه بل عباد مكرمون خدايند
- اراده و عمل ملائكه تابع اراده خداوند است
- تقرير برهانى بر توحيد خداى تعالى در ربوبيت و تدبير
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به : قذف به حق برباطل ، وصف ملائكه ، استدلال بر نفى آلهه و...)
- وصف ملائكه از زبان مبارك اميرالمؤ منين (ع ) در نهج البلاغه
- حديث پرمعنائى از پيامبر اكرم (ص ) درباره افعال خداوند و حكمتها و مصالح
- رواياتى درباره شفاعت در قيامت در ذيل (و لا يشفعون الا لمن ارتضى )
نکات آیه
۱- خدا، مالک همه کسانى است که در آسمان ها و زمین اند. (و له من فى السموت والأرض )
۲- مالکیت غیر خدا(حتى بر خویشتن) مجازى است. (و له من فى السموت والأرض )
۳- وجود موجوداتى داراى شعور و عقل در آسمان ها و زمین (و له من فى السموت والأرض ) «من» در موجوداتى استعمال مى شود که داراى شعور و عقل باشند.
۴- جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد است. (السموت )
۵- مالکیت مطلقه الهى بر جهان هستى، پشتوانه و تضمین کننده تحقق پیروزى حق بر باطل است. (بل نقذف بالحقّ ... و له من فى السموت والأرض ) جمله «و له من فى السماوات...» عطف بر جمله «لو أردنا ... بل نقذف بالحقّ...» است و تبیین و تفسیر کننده حق بودن آفرینش جهان و نیز پیروزى حق بر باطل مى باشد; زیرا وقتى جهان در ملک خدا بود، پیروزکردن حق بر باطل، امرى ممکن و آسان بر او خواهد بود.
۶- مقربان الهى (فرشتگان)، از عبادت خداوند تکبر نمىورزند. (و من عنده لایستکبرون عن عبادته) مقصود از «من عنده» - طبق نظر مفسران - فرشتگان است.
۷- مقام قرب خداوند، جایگاه و مرتبتى ناسازگار با استکبار در عبادت و گردن فرازى در برابر او است. (و من عنده لایستکبرون عن عبادته ) با توجه به آمدن تعبیر «لایستکبرون عن عبادته» به جاى «لایستکبرون عنه» برداشت یاد شده به دست مى آید.
۸- مقربان درگاه خداوند از عبادت او هیچ گاه ملول و خسته نمى شوند. (من عنده لایستکبرون عن عبادته و لایستحسرون ) «استحسار» (مصدر «یستحسرون») به معناى تعب و ملالت است.
۹- تأثیر دستیابى به مقام قرب الهى، در خستگى نیافتن از عبادت و پرستش خداوند و تکبر نورزیدن (و من عنده لایستکبرون عن عبادته و لایستحسرون ) از این که خداوند فرمود «آنها که پیش ما هستند و مقرب اند، از عبادت خسته نمى شوند و تکبر نمىورزند»، به دست مى آید که دسنتیابى به قرب الهى، در خستگى ناپذیرى و تکبرنورزیدن تأثیر دارد.
۱۰- استمرار و خستگى ناپذیرى در عبادت خداوند، امرى پسندیده و ارزشمند (و من عنده لایستکبرون عن عبادته و لایستحسرون) برداشت یاد شده به خاطر این است که آیه شریفه، در مقام توصیف و تمجید مقربان الهى و تشویق بندگان به عبادت پروردگار است.
موضوعات مرتبط
- آسمانها: تعدد آسمانها ۴; موجودات با شعور آسمانها ۳
- باطل: منشأ پیروزى باطل ۵
- تقرب: آثار تقرب ۹
- تکبر: موانع تکبر ۹
- حق: منشأ پیروزى حق ۵
- خاضعان :۶
- خدا: آثار مالکیت خدا ۵; مالکیت خدا ۱
- عبادت: ارزش تداوم عبادت ۱۰; خضوع در عبادت ۶، ۹; موانع سستى در عبادت ۹; نشاط در عبادت ۸، ۹
- عمل: عمل پسندیده ۱۰
- مالکیت: مالکیت غیرخدا ۲
- مقربان: خضوع مقربان ۶; عبادات مقربان ۶، ۸; فضایل مقربان ۸; مقربان و استکبار ۷; نشاط مقربان ۸
- ملائکه: خضوع ملائکه ۶; عبادات ملائکه ۶
- موجودات: مالک موجودات ۱; موجودات با شعور ۳