مريم ٦٩
ترجمه
| مريم ٦٨ | آیه ٦٩ | مريم ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَنَنْزِعَنَّ»: قطعاً و مسلّماً بیرون می‌کشیم و جدا می‌کنیم (و پیشاپیش روانه دوزخ می‌سازیم) (نگا: هود / ). «شِیعَةٍ»: گروه و دسته. جماعت. «عِتِیّاً»: مصدر است و به معنی: تکبّر و تمرّد و سرکشی و طغیان. تمییز است. یا این که جمع عاتی، به معنی: متمرّدان و سرکشان و طاغیان و یاغیان. حال (هُمْ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۷۲ سوره مريم
- حكايت كلام انسان در انكار بعثت و استبعاد معاد
- پاسخ به اشكال عدم كفايت استدلال براى اثبات معاد به وقوع مثل آن
- حضور دسته هاى متراكم و انبوه مردم در صحنه قيامت
- از بين متمردين ائمه ضلالت كه به آتش سزاوارترند بيرون كشيده مى شوند
- تفصيلى در مورد مدلول آيه : ((و ان منكم الا واردها...(( و بيان اينكه ((ورود(( در آيه به معناى حضور و اشراف عموم مردم بر آتش است
- اشاره به گفتار مفسرينى كه ورود در آيه را بمعنىدخول گرفته اند
- رد گفتار مفسرين فوق الذكر
- متقين نجات داده شده و ظالمين در آتش باقى خواهند ماند
- بحث روايتى (رواياتى در بيان مراد از: ((انا خلقنا منقبل و لم يك شيئا(( و ((ان منكم الاواردها(()
- گفتارى در معناى وجوب و جواز و عدم جواز فعلى بر خدا و بيان اينكه حكم عقل به حسن و قبح منتزع از فعل خدا و منتهى به اراده او است
- سه نكته و مطلب حاصل از اين بحث
نکات آیه
۱- مردم در صحنه قیامت، براساس مسلک ها و عقیده ها، به دسته هاى مختلف تقسیم و از یکدیگر جدا خواهند شد. (ثمّ لننزعنّ من کلّ شیعة) «شیعة» به پیروان و یاوران شخص گفته مى شود و هم چنین هر گروهى که بر مسلکى اتفاق نمایند، شیعه نامیده مى شوند. این لفظ براى مفرد، تثنیه، جمع، مذکر و مؤنث به کار مى رود (لسان العرب). «کلّ شیعة» در آیه دال بر آن است که تابعان هر نحله و مسلک، به صورتى مجزّا از یکدیگر در صحنه قیامت حضور خواهند یافت.
۲- از بین هر گروه و مسلک در قیامت، تجاوزکارترین و مستکبرترین افراد بیرون کشیده خواهند شد. (ثمّ لننزعنّ ... على الرحمن عتیًّا) «عتیّاً» مصدر و به معناى استکبار و تجاوز از حد است (لسان العرب). «عُتوّ» نیز به معناى دور شدن از طاعت مى باشد (مفردات راغب).
۳- رحمان (گسترده مهر) از اسما و صفات خداوند (أیّهم أشدّ على الرحمن عتیًّا)
۴- سنخیت هاى قیامت براى پیشتازان و سردمداران استکبار، دشوارتر و کیفر آنها سنگین تر از کیفر دیگران خواهد بود. (ثمّ لننزعنّ ... أیّهم أشدّ على الرحمن عتیًّا) جداکردن پیشتازان و سردمداران استکبار، حکایت از رسوایى فزون تر و نیز عقوبت و حساب سنگین ترى دارد که در انتظار آنان است.
۵- گردن فرازى (استکبار) در برابر خداوند رحمان (گسترده مهر)، کارى بس ناروا و درپى دارنده عقوبتى سنگین است. (أیّهم أشدّ على الرحمن عتیًّا) مطرح ساختن نام «رحمان» - که بیان کننده رحمت عام و گسترده خداوند است - در کنار عصیان و استکبار برخى از مردمان، مى تواند بیانگر شدّت پستى و ناروایى استکبار در برابر او باشد.
۶- سرکشان و عصیان گران در قیامت، هر یک براى چشیدن عذاب، گرفتار مرحله اى مناسب با کردار خویش خواهند بود. (ثمّ لننزعنّ من کلّ شیعة أیّهم أشدّ) جمله «لننزعنّ...» دلالت دارد که بیرون کشیدن فردى که از دیگران گنه کارتر است، تا آنجا ادامه خواهد یافت که هر یک از عصیان گران در جایگاه مناسب خویش قرار گیرند و کیفر ببینند.
۷- تقسیم گنه کاران در قیامت براساس مراتب عصیان گرى آنها، از شؤون ربوبیت الهى است. (فوربّک ... ثمّ لننزعنّ من کلّ شیعة أیّهم أشدّ على الرحمن عتیًّا)
۸- خداوند با سوگند به ربوبیت خود، بر تحقق حتمى طبقه بندى عاصیان در قیامت، تأکید کرده است. (فوربّک ... ثمّ لننزعنّ من کلّ شیعة ... عتیّا)
موضوعات مرتبط
- استکبار: کیفر استکبار با خدا ۵; ناپسندى استکبار با خدا ۵
- اسماء و صفات: رحمان ۳
- خدا: رحمانیت خدا ۵; شؤون ربوبیت خدا ۷
- رهبران: رهبران مستکبر در قیامت ۴; مشکلات اخروى رهبران مستکبر ۴
- سوگند: سوگند به ربوبیت خدا ۸
- عذاب: مراتب عذاب ۶
- عصیان: آثار اخروى عصیان ۷; مراتب عصیان ۷
- عصیانگران: عصیانگران در قیامت ۲; کیفر اخروى عصیانگران ۶
- عقیده: آثار اخروى عقیده ۱
- عمل: آثار اخروى عمل ۶
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۸
- قیامت: سختى در قیامت ۴; گروهبندى در قیامت ۸; ملاک گروهبندى در قیامت ۱
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۶; مراتب کیفر ۵
- گناهکاران: گناهکاران در قیامت ۷
- مستکبران: مستکبران در قیامت ۲
