ابراهيم ١
ترجمه
سوره ابراهيم | آیه ١ | ابراهيم ٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الر»: (نگا: بقره / . «إِذْنِ»: توفیق و تفضّل. فرمان و دستور. اجازه. «إِلَی صِرَاطِ ...»: بَدَل از (إِلَی النُّورِ) است. یعنی که راه خدا، مکان نور و روشنائی است، و در پرتو نور و روشنائی، حقائق یافته میشود و هدایت میسّر میگردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
اللَّهُ وَلِيُ الَّذِينَ آمَنُوا... (۳) هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى... (۴) رَسُولاً يَتْلُو عَلَيْکُمْ آيَاتِ... (۳)
هٰذَا بَلاَغٌ لِلنَّاسِ وَ... (۱) بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۵،سوره ابراهيم
- خلاصه و برداشتى از آيات سوره ابراهيم (ع )
- اشاره به عموميت رسالت پيامبر اسلام (ص )
- شبهه تناقض بين دو آيه و پاسخ به آن
- اشاره به نكته مفرد آوردن ((نور)) و جمع آوردن ((ظلمات ))
- ((لام )) در جمله : ((لتخرج الناس ...)) براى افاده غرض است نه عاقبت
- بيان اينكه وجود غرض و مصلحت در افعال خداوند براى رفع نياز يااستكمال نيست
- جهان فرق بين اغرض ما بندگان و اغراض خداى سبحان
- معناى عزت و عزيز و داراى عزت بودن خدا تعالى
- وجه آوردن هر دو صفت ((عزيز)) و ((حميد)) در دنباله آيه شريفه
- وجه تقدم صفت ((عزيز)) بر ((حميد)) در آيه شريفه
- حميد و عزيز بودن لازمه مالكيت مطلقه خداوند است
- وجود دو راه پيشا روى انسان : استحباب (انتخاب ) دنيا بر آخرت يا استحباب آخرت بردنيا
- معناى اينكه كافران راه خدا را كج مى خواهند (و يبغونها عوجا)
- توضيحى در مورد ارسال رسل به لسان قوم خود (ما ارسلنا منرسول الا بلسان قومه )
- هدايت و ضلالت مربوط به پيامبران نبوده بلكه مشيت خداوند است
- داستان رسالت موسى (ع ) روشنترين مصداق عزت الهى در ميان انبياء
- مراد از ((ايام الله )) در جمله ((و ذكرهم به ايام الله ))
- (روايتى در بيان مراد از ايام الله )
نکات آیه
۱- «الر» از رمز های قرآن است. (الر کتب أنزلنه إلیک)
۲- قرآن، کتابى است که از جانب خداوند بر پیامبر(ص) نازل شده است. (کتب أنزلنه إلیک)
۳- قرآن کریم، از همان آغاز نزول، از جانب خداوند «کتاب» نامیده شده است. (کتب أنزلنه إلیک)
۴- قرآن، کتابى نازل شده از جایگاهى بس رفیع و با عظمت (کتب أنزلنه إلیک) نزول در لغت به معناى فرود آمدن از جاى بلند است که به تناسب موضوع، نزول از جایگاه رفیع است و نه مکان بلند.
۵- هدف از نزول قرآن، خارج ساختن مردم از ظلمتها (گمراهیها) و رهنمونى آنان به نور (هدایت) است. (کتب أنزلنه إلیک لتخرج الناس من الظلمت إلى النور)
۶- پیامبر(ص)، وظیفه دار هدایت مردم به سوى نور و خارج کردن آنان از ظلمتها (گمراهیها) ، با تعالیم قرآن کریم (أنزلنه إلیک لتخرج الناس من الظلمت إلى النور)
۷- قرآن، کتابى است جهانى و پیامبر(ص) براى همه انسانها مبعوث شده است . (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) کلمه «الناس» دلالت بر عموم مردم مى کند و هیچ قیدى در کلام نیست تا «الناس» را مقیّد به گروه خاصّى نماید.
۸- انسانها، بدون تعالیم دین و آموزه هاى قرآن، گرفتار انواع ظلمتها گمراهیهایند. (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) خداوند، هدف از نزول کتاب خویش را بیرون آوردن مردم از ظلمتها معرفى مى کند و براى ظلمتها نیز هیچ گونه قیدى نیاورده است که مشخص کند مراد از آنها چیست و این، حکایت از آن دارد که بدون تعالیم دین، زندگى انسانها در ظلمت است.
۹- کفر، ظلمت و راه خدا، نور است. (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) به قرینه آیات بعد، که درباره کافران و سدّ کنندگان راه خداست، مراد از «ظلمات»، کفر و مراد از «نور»، راه خداست.
۱۰- راه خدا، واحد و یگانه و راه کفر و ضلالت، متعدد و گوناگون است. (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) برداشت فوق با توجه به استعمال «ظلمات» به صورت جمع و «نور» به صورت مفرد به دست آمده است.
۱۱- تحقّق آموزه هاى دین و عینیت یافتن آنها در میان مردم، نیازمند به مجرى اى کاردان و رهبرى شایسته است. (کتب أنزلنه إلیک لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) از اینکه خداوند، پیامبر(ص) را مخاطب قرار داده و برآوردن غرض و هدف از نزول قرآن را با آوردن فعل متعدى، به آن حضرت واگذار کرده است و به خود مردم واگذار نکرده است، نکته یاد شده به دست مى آید.
۱۲- مردم در عصر بعثت پیامبر(ص)، در انواع ظلمتها بسر مى بردند. (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور)
۱۳- سنت پیامبر(ص)، همگام و همتراز قرآن در نجات مردم از ظلمتها و هدایت آنان به سوى نور * (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور) فرمان خداوند به پیامبر(ص) مبنى بر خارج ساختن مردم از ظلمتها، امرى دایمى است و از طرف دیگر پیامبر(ص) همچون سایر انسانها، محکوم به ارتحال است. بنابراین براى تحقق مأموریت واگذار شده، سنت پیامبر(ص) است که همواره چنین نقشى را عهده دار مى شود.
۱۴- خارج ساختن مردم از ظلمت کفر و گمراهى و رهنمونى آنان به نور ایمان، حتى از سوى پیامبر(ص)، منوط به اذن و مشیت خداوند است. (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور بإذن ربّهم)
۱۵- ربوبیت الهى، مقتضى بیرون آوردن بندگان خویش از گمراهى کفر، و هدایت آنان به نور ایمان (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور بإذن ربّهم)
۱۶- مشیت خداوند بر هدایت مردم، از طریق راه و روش طبیعى (تشریع) انجام مى گیرد. (کتب أنزلنه إلیک لتخرج الناس من الظلمت إلى النور بإذن ربّهم) با اینکه خداوند، براى هدایت مردم و بیرون بردن آنها از ظلمتها، مى تواند از قدرت خویش استفاده کند و آنها را از طریق تکوین هدایت نماید; اما از کتاب و پیامبر(ص) استفاده مى کند که راهى طبیعى و هدایتى تشریعى است.
۱۷- پیامبر(ص)، وظیفه دار هدایت مردم به راه خداى عزتمند ستودنى، با تعالیم قرآن کریم (کتب أنزلنه إلیک لتخرج الناس من الظلمت إلى النور ...إلى صرط العزیز الحمید)
۱۸- راه خداوند، راهى است روشن و داراى فرجامى مشخص و بدون سردرگمى (لتخرج الناس من الظلمت إلى النور ... إلى صرط العزیز الحمید) عبارت «إلى صراط العزیز» بدل از «إلى النور» است. تسمیه راه خدا به «نور» و راه غیر آن به «ظلمات» نشان مى دهد که راه خداوند روشن و مشخص است; در حالى که راههاى غیر آن، آمیخته با سردرگمى و بی فرجامی است.
۱۹- خداوند، عزیز (شکست ناپذیر) و حمید (ستودنى) است. (العزیز الحمید)
۲۰- عزّت، غلبه و کمال، پیامد پیمودن راه خدا و پیروى از آموزه هاى قرآن است. (کتب ... إلى صرط العزیز الحمید) اضافه شدن «صراط» به «العزیز الحمید» اشاره به این نکته دارد که سالک این راه، راه عزّت و کمال را مى پیماید; زیرا حمد و ستایش در برابر کمال است.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: حمید ۱۹; عزیز ۱۹
- اطاعت: آثار اطاعت ۲۰; اطاعت از خدا ۲۰; اطاعت از قرآن ۲۰
- انسان: هدایت انسان ها ۱۷
- پیروزى: عوامل پیروزى ۲۰
- تکامل: عوامل تکامل ۲۰
- حروف مقطعه ۱:
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۵; مجارى مشیت خدا ۱۶; نقش اذن خدا ۱۴; نقش مشیت خدا ۱۴
- دین: دین و عینیت ۱۱; زمینه تحقق دین ۱۱; نقش دین ۸
- رهبران دینى: نقش رهبران دینى ۱۱
- سبیل اللّه: حُسن فرجام سبیل اللّه ۱۸; نورانیت سبیل اللّه ۹; وحدت سبیل اللّه ۱۰; وضوح سبیل اللّه ۱۸
- سنّت: هدایتگرى سنّت ۱۳
- ظلمت: تنوع ظلمت ۸، ۱۲; زمینه ظلمت ۸; موارد ظلمت ۹; نجات از ظلمت ۵، ۶
- عزّت: عوامل عزّت ۲۰
- قرآن: جهان شمولى قرآن ۷; رموز قرآن ۱; عظمت قرآن ۴; فلسفه نزول قرآن ۵; منشأ قرآن ۴; نامهاى قرآن ۳; نقش قرآن ۶، ۸، ۱۷; وحیانیت قرآن ۲; ویژگیهاى قرآن ۷; هدایتگرى قرآن ۵، ۶، ۱۳
- کتاب ۳: کتب آسمانى ۲
- کفر: تنوع کفر ۱۰; زمینه نجات از کفر ۱۵; شرایط نجات از کفر ۱۴; ظلمت کفر ۹
- گمراهى: تعدد راههای گمراهی ۱۰، ۱۲; زمینه گمراهى ۸; زمینه نجات از گمراهى ۱۵; شرایط نجات از گمراهى ۱۴; موارد گمراهی ۹; نجات از گمراهى ۵، ۶
- محمد(ص): جهان شمولى رسالت محمد(ص) ۷; کتاب محمد(ص) ۲; مسؤولیت محمد(ص) ۶، ۱۷; وحى به محمد(ص) ۲
- مردم: اهمیت هدایت مردم ۶; گمراهى مردم مقارن بعثت ۱۲
- نور: موارد نور ۹
- هدایت: ابزار هدایت ۶، ۱۷; روش هدایت ۱۶; زمینه هدایت ۱۵; شرایط هدایت ۱۴; هدایت تشریعى ۱۶