الأنفال ٦١

وَ إِنْ‌ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ‌ فَاجْنَحْ‌ لَهَا وَ تَوَکَّلْ‌ عَلَى‌ اللَّهِ‌ إِنَّهُ‌ هُوَ السَّمِيعُ‌ الْعَلِيمُ‌

ترجمه

و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآی؛ و بر خدا توکّل کن، که او شنوا و داناست!

و اگر به صلح راضى شدند تو نيز بدان راضى باش و بر خدا تكيه كن كه او شنواى داناست

و اگر به صلح گراييدند، تو [نيز] بدان گراى و بر خدا توكل نما كه او شنواى داناست.

و اگر دشمنان به صلح و مسالمت تمایل داشتند تو نیز مایل به صلح باش و کار خود به خدا واگذار که خدا شنوا و داناست.

و اگر دشمنان به صلح گرایند، تو هم به صلح گرای، و بر خدا توکل کن، که یقیناً او شنوا و داناست.

و اگر به صلح گرايند، تو نيز به صلح گراى. و بر خدا توكل كن كه اوست شنوا و دانا.

و اگر جانب آشتی را گرفتند تو نیز جانب آن را بگیر و بر خداوند توکل کن، که او شنوای داناست‌

و اگر به صلح و آشتى گراييدند- تمايل نشان دادند- تو نيز به آن بگراى و بر خدا توكل كن، كه اوست شنوا و دانا.

اگر آنان به صلح گرایش نشان دادند، تو نیز بدان بگرای (و در پذیرش پیشنهاد صلح تردید و دودلی مکن و شرائط منطقی و عاقلانه و عادلانه را بپذیر) و بر خدای توکّل نمای که او شنوای (گفتار و) آگاه (از رفتار همگان) است.

و اگر برای صلح (و تسلیم، به سوی تو) بال گشودند [:پیش آمدند]، تو نیز برای آن بال بگشا [: بپذیر] و بر خدا توکل نمای. همواره او، (هم)او بسیار شنوای بس داناست.

و اگر گرائیدند به صلح پس بدان گرای و توکّل کن بر خدای که او است شنونده دانا

الأنفال ٦٠	آیه ٦١	الأنفال ٦٢
سوره : سوره الأنفال نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِن جَنَحُوا ...»: اگرتمایل به صلح نشان‌دادند. «سَلْم»: صلح.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَاتِلُوا الَّذِينَ‌ لاَ يُؤْمِنُونَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۶۶ - ۵۵، سوره انفال
• بدترين جنبندگان نزد خداوند كسانى هستند كه در كفر خود استوار بوده ايمان نمىآورند (يهود)
• دستور مقابله به مثل در برابر پيمان شكنان و مقاتله و نبرد با آنان
• توضيح مفردات آيه شريفه : (( واعدوا لهم ما استطعتم من قوه ... )) و معناى آن و بيان اينكه خطاب در در آن عام است و متوجه تمامى مسلمين مى باشد
• معناى اينكه فرموده است : آنچه در راه خدا انفاق كنيد (ازمال و جان ) به شما بازگردانده مى شود
• صلح با دشمن ، با توكل بر خداى سميع عليم
• شرحى در مورد غريزه حب و بغض و تاءييد نمودن خداوند پيامبر (ص ) را با ايجاد الفتبين قلوب مؤ منين
• مبانى تربيتى اسلام كه با توجيه مؤ منين به سوى حيات حقيقى و جاودان و تمتعاتمعنوى ، بين ايشان الفت و برادرى برقرار مى سازد
• معناى جمله : (( حسبك الله و من اتبعك من المؤ منين ))
• رمز اينكه يك نفر مؤ من صابر مى تواند بر ده نفر كافر چيره گردد
• اثر مستقيم ضعف روحى در كاستن از ميزان توان در كسب پيروزى بر دشمن
• اشاره به اينكه هر قدر بر عزت و شكوت ظاهرى مسلمين افزوده مى گشت از درجه ايمان و قوت معنويات آنان كاسته مى شده است
• سير اجمالى در حوادث و وقايعى كه بعد از هجرت رسول الله (ص ) به مدينه در مدت هفت سال بين آن حضرت و طوائف يهود جريان يافت
• رواياتى در تفسير آيه : (( واعدوا لهم ما استطعتم من قوه ... ))
• دستور پذيرش صلح در: (( و ان جنحوا للسلم فاجنح لها )) موقت بوده و نسخ گرديده است
• چند روايت درباره مراد از (( من اتبعك )) در آيه شريفه : (( يا ايها النبى حسبك الله و من اتبعك من المؤ منين ))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- جامعه ایمانى باید در صورت اظهار تمایل کافران به صلح، آن را بپذیرد و از آن استقبال کند. (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها)

۲- لزوم پذیرش صلح مطرح شده از سوى کافران، مشروط به احرازِ نبودن فریبکارى در سایه صلح طلبى است. (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها) جنوح (مصدر جنحوا) به معناى تمایل داشتن است و با حرف «الى» متعدى مى شود. بنابراین آوردن «لام» پس از آن بیانگر این است که در آن کلمه معناى «قصد» تضمین شده است. یعنى: ان جنحوا إلى المسالمة قاصدین لها. (اگر تمایل به صلح دارند و هدفشان دستیابى به زندگى مسالمت آمیز است، نه حیله گرى ... .)

۳- مسلمانان نباید در پذیرش صلح مطرح شده از سوى کافران هدفى جز دستیابى بهزندگى مسالمت آمیز با کافران داشته باشند.* (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها) برداشت فوق با توجه به توضیح برداشت قبل به دست مى آید. مقصود این است که مسلمانان نباید صلح را به خاطر تجدید قوا و مانند آن بپذیرند.

۴- جامعه ایمانى نباید به کافرانى که در پى صلح نیستند طرح صلح دهد. (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها) ب--رداشت فوق از مفهوم جمله شرطیه «إن جنحوا ... » استفاده مى شود.

۵- پذیرش صلح و متارکه جنگ در حیطه قدرت و مسؤولیت پیامبر(ص) و رهبرى است. (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها) برداشت فوق با توجه به اینکه پیامبر(ص) مورد خطاب «فاجنح» قرار گرفته است، استفاده شده است.

۶- احتمال نیرنگ زدن کافران در سایه پیشنهاد صلح بدون شواهد و قرائن نباید مانع پذیرش صلح شود. (و إن جنحوا للسلم فاجنح لها و توکل على اللّه) حرف لام در «للسلم» گویاى این است که باید احراز شود که کافران در پیشنهاد صلح در صدد حیله گرى نیستند. و هدف از لزوم توکل بر خدا پس از فرمان به پذیرش صلح این است که مسلمانان را از ترتیب اثر دادن به احتمال حیله گرى باز دارد. مجموع این دو فرمان، یعنى از یک سو باید احراز شود که کافران در صدد فریبکارى نیستند و از سوى دیگر نباید به احتمال نیرنگ زدن آنان ترتیب اثر داد، بیانگر برداشت فوق است.

۷- توجه به خدا و اتکا به اوامرى لازم به هنگام تصمیم گیرى براى صلح و ترک مخاصمه با کافران (و إن جنحوا ... و توکل على اللّه)

۸- توکل بر خدا در پذیرش صلح، موجب عقیم ماندن اهداف پنهانى کافران از پیشنهاد صلح (فاجنح لها و توکل على اللّه)

۹- تنها خداوند شنواى گفتارها و آگاه بر اندیشه ها (إنه هو السمیع العلیم)

۱۰- ایمان به شنوایى مطلق و علم فراگیر خدا، در پى دارنده توکل آدمى بر او (إنه هو السمیع العلیم) جمله «إنه ... » تعلیلى است براى لزوم توکل بر خدا

روایات و احادیث

۱۱- عن الحلبى عن أبى عبداللّه(ع) فى قوله عز و جل: «و إن جنحوا للسلم فاجنح لها» قلت: ما السلم؟ قال: الدخول فى أمرنا. حلبى گوید به امام صادق(ع) گفتم: «سلم» در این سخن خداوند «و إن جنحوا للسلم ... »، چیست؟ فرمود: داخل شدن در امر ما.

موضوعات مرتبط

• انگیزش: عوامل انگیزش ۱۰
• ایمان: آثار ایمان ۱۰ ; ایمان به شنوایى خدا ۱۰ ; ایمان به علم خدا ۱۰ ; ایمان و عمل ۱۰
• توکل: آثار توکل ۸ ; اهمیت توکل بر خدا ۷ ; عوامل توکل بر خدا ۱۰
• جامعه دینى: مسؤولیت جامعه دینى ۱، ۴
• جنگ: آتش بس در جنگ ۵ ; تقدم صلح بر جنگ ۱، ۲
• خدا: اختصاصات خدا ۹ ; شنوایى خدا ۹ ; علم غیب خدا ۹
• ذکر: اهمیت ذکر خدا ۷ ; ذکر خدا در صلح ۷
• رهبرى: اختیارات رهبرى ۵
• زندگى: مسالمت آمیز ۳
• صلح: احکام صلح ۲، ۴، ۵ ; اهمیت صلح ۷ ; توکل بر خدا در صلح ۷، ۸ ; شرایط صلح ۲ ; مکر در صلح ۲
• کافران: اهداف صلح با کافران ۳ ; دفع توطئه کافران ۸ ; رابطه با کافران ۳ ; شرایط صلح با کافران ۷ ; صلح با کافران ۱، ۲، ۴، ۵، ۶ ; مکر کافران ۶
• محمد(ص): اختیارات محمد(ص) ۵
• مسلمانان: و کافران ۳