الأنعام ١٤

قُلْ‌ أَ غَيْرَ اللَّهِ‌ أَتَّخِذُ وَلِيّاً فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ هُوَ يُطْعِمُ‌ وَ لاَ يُطْعَمُ‌ قُلْ‌ إِنِّي‌ أُمِرْتُ‌ أَنْ‌ أَکُونَ‌ أَوَّلَ‌ مَنْ‌ أَسْلَمَ‌ وَ لاَ تَکُونَنَ‌ مِنَ‌ الْمُشْرِکِينَ‌

ترجمه

بگو: «آیا غیر خدا را ولیّ خود انتخاب کنم؟! (خدایی) که آفریننده آسمانها و زمین است؛ اوست که روزی می‌دهد، و از کسی روزی نمی‌گیرد.» بگو: «من مأمورم که نخستین مسلمان باشم؛ و (خداوند به من دستور داده که) از مشرکان نباش!»

بگو: آيا غير خدا را كه آفريدگار آسمان‌ها و زمين است سرپرست خود گيرم، در حالى اوست كه مى‌خوراند و خورانده نمى‌شود؟ بگو: دستور يافته‌ام نخستين كسى باشم كه تسليم شده و [گفته است كه‌] هرگز از مشركان مباش

بگو: «آيا غير از خدا -پديدآورنده آسمانها و زمين- سرپرستى برگزينم؟ و اوست كه خوراك مى‌دهد، و خوراك داده نمى‌شود.» بگو: «من مأمورم كه نخستين كسى باشم كه اسلام آورده است، و [به من فرمان داده شده كه:] هرگز از مشركان مباش.»

بگو: آیا غیر خدا را به یاری و دوستی برگزینم؟ در صورتی که آفریننده آسمان و زمین خداست و او روزی می‌بخشد و خود از طعام بی‌نیاز است. بگو: من مأمورم که اول شخصی که تسلیم حکم خداست باشم. و البته از گروهی که به خدا شرک آورند نباش.

بگو: آیا جز خدا را که آفریننده آسمان ها و زمین است، سرپرست و یاور خود گیرم؟ و اوست که روزی می دهد و خود بی نیاز از روزی است. بگو: من مأمورم نخستین کسی باشم که فرمان خدا را گردن نهد، و فرمان یافته ام که هرگز از مشرکان مباش.

بگو: آيا ديگرى جز خدا را به دوستى گيرم كه آفريننده آسمانها و زمين است و مى‌خوراند و به طعامش نياز نيست؟ بگو: هر آينه من مأمور شده‌ام كه نخستين كسى باشم كه تسليم امر خدا شده باشد. پس، از مشركان مباش.

بگو آیا غیر از خداوند را سرور خود گیرم که آفرینشگر آسمانها و زمین است؟ و کسی است که به همگان روزی می‌خوراند و خود روزی نمی‌خورد بگو به من فرمان داده شده است که نخستین کسی باشم که سر [به طاعت و توحید] می‌نهد و [به من گفته شده است که‌] هرگز از مشرکان مباش‌

بگو: آيا جز خداى را كه آفريننده آسمانها و زمين است و او مى‌خوراند و خورانده نمى‌شود دوست و سرپرست بگيرم؟! بگو: هر آينه من فرمان يافته‌ام كه نخستين كسى باشم كه [او را] گردن نهاده است و البته از شرك‌آرندگان مباش.

بگو: آیا غیر خدا را معبود و یاور خود بگیرم؟! در صورتی که او آفریننده‌ی آسمانها و زمین است و او روزی می‌دهد (و رازق همگان او است و همه بدو نیازمندند) و به او روزی داده نمی‌شود (و نیازمند کسی نیست). بگو: به من دستور داده شده است که نخستین کسی باشم که (از این امّت، خویشتن را خالصانه تسلیم فرمان خدا کند و) مسلمان باشد (و نیز خداوند به من دستور داده است که) از زمره‌ی مشرکان مباش.

بگو: «آیا جز خدا را- (که) پدید آورنده‌ی آسمان‌ها و زمین بر مبنای فطرت توحیدی است- به سرپرستی برگزینم‌؟ حال آنکه او خوراک می‌دهد و خوراک داده نمی‌شود.» بگو: «من به‌راستی مأمور شدم نخستین کسی باشم که تسلیم خدا شده و (نیز به من فرمان داده شده که:) “هرگز از مشرکان مباش”.»

بگو آیا جز خدا را برگیرم دوستی آفریننده آسمانها و زمین و او می‌خوراند و خورانده نشود بگو همانا مأمور شدم که نخستین اسلام‌آورنده باشم و نباش البته از شرک‌آورندگان‌

الأنعام ١٣	آیه ١٤	الأنعام ١٥
سوره : سوره الأنعام نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَلِیّ»: سرپرست. یاور. «فَاطِرِ»: آفریننده. جداکننده کهکشانها و کرات از هم (نگا: انبیاء / ) صفت (اللهِ) یا بدل از آن است. «أَسْلَمَ»: خویشتن را خالصانه تسلیم فرمان خدا کرد. مسلمان گردید.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلْ‌ أَ فَغَيْرَ اللَّهِ‌... (۴) وَ مَا خَلَقْتُ‌ الْجِنَ‌ وَ الْإِنْسَ‌... (۰) مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ‌ مِنْ‌ رِزْقٍ‌ وَ... (۲)

إِنَ‌ اللَّهَ‌ هُوَ الرَّزَّاقُ‌ ذُو... (۰) بِسْمِ‌ اللَّهِ‌ الرَّحْمٰنِ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۱۸ - ۱۲، سوره انعام
• اقامه برهان بر معاد با استناد به مالكيت مطلقه خداوندمتعال و رحمت او.
• توضيحى در مورد (( سميع )) و (( عليم )) بودن خداى سبحان .
• عواملپيدايش مرام بت پرستى .
• احتياج عليه بت پرستان با بهره جستن از منطق خودشان .
• معناى (( قاهر )) بودن خداى سبحان و فرق آن با قهر و غلبه موجودات بر يكديگر.

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- جز خداوند خالق آسمانها و زمین و روزى دهنده بى نیاز، کسى شایسته ولایت و سرپرستى نیست. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم و لا یطعم)

۲- ولایت الهى، تنها ولایت مورد پذیرش پیامبر (ص) (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا)

۳- پیامبر (ص)، مأمور احتجاج با کافران درباره توحید ربوبى (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم و لا یطعم)

۴- انسان در جستجوى ولى و سرپرست براى خویش و نیازمند به آن است. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا) در استفهام انکارى صدر آیه، موضوعى مسلم فرض شده و آن نیاز به ولى و سرپرست است. لذا سخن از آن است که چه کسى را باید به عنوان ولى و سرپرست برگزید.

۵- خداوند ابداع کننده آسمانها و زمین، بدون الگو و نمونه قبلى (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض) «فطر» به معناى ایجاد و اختراع است.

۶- جهان آفرینش داراى آسمانهاى متعدد است. (فاطر السموت و الأرض)

۷- تنها خداوند، روزى دهنده مخلوقات و خود بى نیاز از روزى است. (و هو یطعم و لا یطعم)

۸- ولایت و سرپرستى، تنها در خور آفریننده و روزى دهنده موجودات است. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم)

۹- نیازمندى و فقر آدمى، فلسفه احیتاج او به ولى و سرپرست (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا ... و هو یطعم)

۱۰- ایجاد و استمرار بقاى موجودات به دست خداوند است. (فاطر السموت و الأرض و هو یطعم)

۱۱- آفرینش و تأمین نیازمندیهاى موجودات، از شؤون ولایت مطلقه الهى است. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم و لا یطعم)

۱۲- پذیرش ولایت خالق روزى دهنده بى نیاز، حکم فطرت و عقل است. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم و لا یطعم)

۱۳- پذیرش ولایت معبودانى نیازمند و ناتوان از رفع نیاز دیگران، نشانه بى خردى است. (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض و هو یطعم و لا یطعم) استفهام انکارى همراه با توبیخ و تعجب در «قل أغیر اللّه» حکایت از آن دارد که پذیرش ولایت غیر خدا توجیه صحیحى ندارد و کارى ست دور از منطق و خرد.

۱۴- برانگیختن عقل و وجدان به داورى، از روشهاى قرآن در احتجاج (قل أغیر اللّه أتّخد ولیا فاطر السموت و الأرض)

۱۵- پیامبر (ص)، موظف به پیشگامى در تسلیم به درگاه خداوند (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم)

۱۶- پیامبر (ص)، مأمور به اظهار موضع اعتقادى خویش و پیشگامى در اسلام (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم)

۱۷- ضرورت پیشگامى رهبران الهى در پایبندى به اصول و مبانى خویش (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم و لاتکونن من المشرکین)

۱۸- پذیرش ولایت خداوند، مستلزم تسلیم شدن محض در برابر اوست. (قل أغیر اللّه أتخذ ولیا ... قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم)

۱۹- طرح و بیان حقایق به صورت پرسش و پاسخ، از روشهاى هدایتى قرآن (قل أغیر اللّه ... قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم)

۲۰- پیامبر اکرم (ص)، اولین مسلمان در میان امت خویش (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم) اول مى تواند به معناى «اولیت زمانى» و اسلام به معناى مصطلح آن باشد.

۲۱- پیامبر (ص)، اولین مسلمان در جهان (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم) جمله «أول من أسلم» مطلق و بیانگر این است که اسلام پیامبر (ص) بر اسلام دیگران مقدم بوده است.

۲۲- پیامبر (ص) باید در بالاترین مرتبه تسلیم در برابر خداوند باشد. (قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم) اگر اولویت مطرح شده در آیه از نظر رتبه و درجه تسلیم باشد، پیامبر (ص) مأمور به کسب پیشتازى در مقام تسلیم است.

۲۳- پیامبر (ص)، مأمور به دورى از صف مشرکان (قل إنى أمرت ... و لا تکونن من المشرکین)

۲۴- پیامبر (ص)، مأمور به حراست و حفاظت کامل از ایمان و اسلام خویش در برابر خطر شرک (قل إنى أمرت ... و لا تکونن من المشرکین)

۲۵- پذیرش ولایت غیر خدا، شرک است. (قل أغیر اللّه أتخذ ولیا ... و لا تکونن من المشرکین)

۲۶- دعوت و آیین پیامبر اکرم (ص)، مبتنى بر عقل و وحى (قل أغیر اللّه أتخذ ولیا ... قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم) جمله استفهامى صدر آیه دعوت به حکم عقل است و جمله «إنى أمرت» بر پیروى از وحى تکیه دارد.

۲۷- هماهنگى عقل و شرع در حکم به لزوم پذیرش ولایت خداوند (قل أغیر اللّه أتخذ ولیا ... قل إنى أمرت أن أکون أول من أسلم) جمله «إنى أمرت ... » حکایت از صدور فرمانى تشریعى بر ضرورت تسلیم در برابر خداوند است. جمله استفهام انکارى «أغیر اللّه أتخذ ... » نیز اشاره به حکم عقل در این مورد دارد، بنابراین عقل و شرع یکسان بر ضرورت پذیرش ولایت خداوند حکم مى رانند.

موضوعات مرتبط

• آسمان: تعدد آسمان ۶ ; خالق آسمان ها ۱، ۵
• احتجاج: با کافران ۳ ; روش احتجاج ۱۴
• اسلام: پاسدارى از اسلام ۲۴ ; عقلانیت اسلام ۲۶ ; وحیانیت اسلام ۲۶ ۴ ویژگى اسلام ۲۶
• انسان: نیازهاى انسان ۴، ۹
• بیخعقلى: نشانه هاى بیخعقلى ۱۳
• پرسش: اهمیت پرسش و پاسخ ۱۹
• تبرّى: از مشرکان ۲۳
• تسلیم: به خدا ۱۸ ; مراتب تسلیم به خدا ۲۲
• توحید: اهمیت توحید ربوبى ۳
• حقایق: روش تبیین حقایق ۱۹
• خدا: ابداع خدا ۵ ; اختصاصات خدا ۱، ۷، ۸ ; بیخنیازى خدا ۱، ۷، ۱۲ ; خالقیت خدا ۵، ۱۲ ; خدا شناسى عقلى خدا ۱۲ ; خدا شناسى فطرى ۱۲ ; رازقیت خدا ۱، ۷، ۸ ; شؤون ولایت خدا ۱۱ ; قبول ولایت خدا ۲، ۱۲، ۱۸، ۲۷ ; قدرت خدا ۱۰ ; ولایت خدا ۱، ۸
• دین: و ولایت خدا ۲۷ ; هماهنگى دین و عقل ۲۷
• رهبرى: پیشگامى رهبرى دینى ۱۷ ; مسؤولیت رهبرى ۱۷
• زمین: خالق زمین ۱، ۵
• شرک: موارد شرک ۲۵
• عقل: و ولایت خدا ۲۷
• فلسفه سیاسى:۴
• قضاوت: عقل در قضاوت ۱۴ ; وجدان در قضاوت ۱۴
• محمّد (ص): احتجاج محمّد (ص) ۳ ; اسلام محمّد (ص) ۲۰، ۲۱، ۲۴ ; انقیاد محمّد (ص) ۱۵، ۲۲ ; پیشگامى محمّد (ص) ۱۵، ۱۶ ; عقیده محمّد (ص) ۲، ۱۶ ; محمّد (ص) و کافران ۳ ; محمّد (ص) و مشرکان ۲۳ ; محمّد (ص) و ولایت خدا ۲ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۳، ۱۵، ۱۶، ۲۲، ۲۳، ۲۴
• مسلمان: اوّلین مسلمان ۱۶، ۲۰، ۲۱
• معبودان باطل: ضعف معبودان باطل ۱۳ ; ولایت معبودان باطل ۱۳
• موجودات: بقاى موجودات ۱۰ ; تأمین نیازهاى موجودات ۱۱ ; خلقت موجودات ۱۰، ۱۱ ; روزى موجودات ۷
• ولایت: اهمیت ولایت ۴، ۹ ; قبول ولایت غیر خدا ۲۵ ; ملاک ولایت ۱، ۸
• هدایت: روش هدایت ۱۹