الأنفال ٦٤
ترجمه
الأنفال ٦٣ | آیه ٦٤ | الأنفال ٦٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَنْ»: عطف بر ضمیر (کَ) و منصوب است.
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۵۵، سوره انفال
- بدترين جنبندگان نزد خداوند كسانى هستند كه در كفر خود استوار بوده ايمان نمىآورند (يهود)
- دستور مقابله به مثل در برابر پيمان شكنان و مقاتله و نبرد با آنان
- توضيح مفردات آيه شريفه : (( واعدوا لهم ما استطعتم من قوه ... )) و معناى آن و بيان اينكه خطاب در در آن عام است و متوجه تمامى مسلمين مى باشد
- معناى اينكه فرموده است : آنچه در راه خدا انفاق كنيد (ازمال و جان ) به شما بازگردانده مى شود
- صلح با دشمن ، با توكل بر خداى سميع عليم
- شرحى در مورد غريزه حب و بغض و تاءييد نمودن خداوند پيامبر (ص ) را با ايجاد الفتبين قلوب مؤ منين
- مبانى تربيتى اسلام كه با توجيه مؤ منين به سوى حيات حقيقى و جاودان و تمتعاتمعنوى ، بين ايشان الفت و برادرى برقرار مى سازد
- معناى جمله : (( حسبك الله و من اتبعك من المؤ منين ))
- رمز اينكه يك نفر مؤ من صابر مى تواند بر ده نفر كافر چيره گردد
- اثر مستقيم ضعف روحى در كاستن از ميزان توان در كسب پيروزى بر دشمن
- اشاره به اينكه هر قدر بر عزت و شكوت ظاهرى مسلمين افزوده مى گشت از درجه ايمان و قوت معنويات آنان كاسته مى شده است
- سير اجمالى در حوادث و وقايعى كه بعد از هجرت رسول الله (ص ) به مدينه در مدت هفت سال بين آن حضرت و طوائف يهود جريان يافت
- رواياتى در تفسير آيه : (( واعدوا لهم ما استطعتم من قوه ... ))
- دستور پذيرش صلح در: (( و ان جنحوا للسلم فاجنح لها )) موقت بوده و نسخ گرديده است
- چند روايت درباره مراد از (( من اتبعك )) در آيه شريفه : (( يا ايها النبى حسبك الله و من اتبعك من المؤ منين ))
نکات آیه
۱- خداوند، پشتیبانى کافى براى پیامبر(ص) (یأیها النبى حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین)
۲- خداوند، پشتیبانى کافى براى اهل ایمان (یأیها النبى حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین) برداشت فوق مبتنى بر این است که «من اتبعک» عطف بر ضمیر «ک» در «حسبک» باشد. یعنى خداوند براى کسانى که از تو پیروى کنند کافى است.
۳- پشتیبانى خداوند از اهل ایمان مشروط به پیروى آنان از پیامبر(ص) و دستورات اوست. (حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین) توصیف «من» موصوله با جمله «اتبعک» اشاره به شرط پشتیبانى خدا از مدعیان ایمان دارد.
۴- مؤمنان پیرو پیامبر(ص) داراى نقشى مؤثرو بسزا براى پیشبرد رسالت پیامبر(ص) (حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین) برداشت فوق بر این اساس است که «من اتبعک» عطف بر «اللّه» باشد ; یعنى خدا و مؤمنان فرمانبر براى تو کافى هستند. بر این مبنا نقش مؤثر مؤمنان براى پیشبرد اسلام به دست مى آید.
۵- پیامبر(ص) و رهبران الهى در مبارزه با شرک و کفر تنها باید بر خدا و مؤمنان پیرو تکیه کنند. (حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین)
۶- رهبران دین، حتى پیامبران، بدون داشتن پیروانى فرمانبر، قادر به مبارزه با شرک و کفر نخواهند شد. (حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین) چنانچه «من اتبعک» عطف بر «اللّه» باشد، مراد از کفایت مؤمنان براى پیامبران این نیست که آنان نیز همانند خداوند قادر به حمایت از رسول خدا هستند، بلکه آیه مورد بحث با توجه به اینکه در رابطه با مبارزه علیه مشرکان و کافران ایراد شده، در صدد بیان این است که مبادا کفایت خداوند به این معنا تفسیر شود که در مبارزه با مشرکان نیازى به مؤمنان نیست و خداوند خود ایشان را از صحنه مبارزه بیرون خواهد کرد.
۷- گروهى از مسلمانان صدر اسلام از پیروى پیامبر(ص) سرپیچى مى کردند. (و من اتبعک من المؤمنین) برداشت فوق مبتنى بر این است که «من» در «من المؤمنین» براى تبعیض باشد. بر این مبنا مراد از «المؤمنین» مدعیان ایمان است که شامل مؤمنان واقعى و غیر واقعى خواهد شد.
۸- پیروى از پیامبر(ص) و عمل به دستورات او نشان برخوردارى آدمى از ایمانى راستین (و من اتبعک من المؤمنین) حرف «من» در «من المؤمنین» مى تواند بیانیه باشد و مى تواند براى تبعیض باشد. برداشت فوق بر اساس احتمال اول است. در این صورت مراد از «المؤمنین» مؤمنان راستین است.
۹- اتکا بر مؤمنان راستین براى مبارزه با شرک و کفر، منافاتى با توحید و اتکا بر خدا ندارد. (حسبک اللّه و من اتبعک من المؤمنین)
موضوعات مرتبط
- استمداد: از مؤمنان استمداد ۵، ۹
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۷ ; عوامل گسترش اسلام ۴
- ایمان: نشانه هاى ایمان راستین ۸
- پیروان انبیا:۶
- پیروان رهبرى دینى:۶
- توحید: و عوامل طبیعى ۹
- توکل: بر خدا ۵، ۹
- خدا: آثار اطاعت از خدا ۳ ; حمایتهاى خدا ۱، ۲ ; شرایط حمایتهاى خدا ۳
- رهبرى دینى: مسؤولیت رهبرى دینى ۵
- شرک: شرایط مبارزه با شرک ۶ ; مبارزه با شرک ۵، ۹
- کفر: شرایط مبارزه با کفر ۶ ; مبارزه با کفر ۵، ۹
- مؤمنان: حمایت از مؤمنان ۲، ۳ ; مؤمنان صدر اسلام ۴
- محمد(ص): آثار اطاعت از محمد(ص) ۳، ۴ ; اطاعت از محمد(ص) ۸ ; حمایت از محمد(ص) ۱ ; رسالت محمد(ص) ۴ ; عصیان از محمد(ص) ۷ ; مسؤولیت محمد(ص) ۵
- مسلمانان: عصیان مسلمانان صدر اسلام ۷