الأنعام ١٣
ترجمه
| الأنعام ١٢ | آیه ١٣ | الأنعام ١٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَکَنَ»: آرمیده است. قرار گرفته است. وجود دارد. «الَّیْلِ وَ النَّهارِ»: مراد همه ازمنه است.
تفسیر
- آيات ۱۸ - ۱۲، سوره انعام
- اقامه برهان بر معاد با استناد به مالكيت مطلقه خداوندمتعال و رحمت او.
- توضيحى در مورد (( سميع )) و (( عليم )) بودن خداى سبحان .
- عواملپيدايش مرام بت پرستى .
- احتياج عليه بت پرستان با بهره جستن از منطق خودشان .
- معناى (( قاهر )) بودن خداى سبحان و فرق آن با قهر و غلبه موجودات بر يكديگر.
نکات آیه
۱- مالکیت و حاکمیت مطلقه الهى بر هر موجود مستقر در شب و روز (و له ما سکن فى الّیل و النهار) «سکن»، از ماده «سکنى» (به معنى مسکن گزید): و «ما سکن ... »، شامل هر موجودى است که در ظرف شب و روز قرار گرفته باشد.
۲- تنها خداوند مالک اشیاى ساکن و متحرک در شب و روز (و له ما سکن فى الّیل و النهار) بنابراین که «ما سکن»، به معنى ساکن، مقابل متحرک، باشد. نکته دیگر در آیه اینکه گاهى در زبان عرب یکى از ضدین ذکر مى گردد و دیگرى مسکوت مى ماند. چون مذکور، خود کافى از غیر مذکور است. در آیه نیز گر چه تنها «ما سکن» آمده، ولى مراد متحرکها نیز مى باشد.
۳- تنها خداوند بسیار شنوا و داناست. (و هو السمیع العلیم)
۴- علم و آگاهى به جهان هستى، لازمه مالکیت مطلقه الهى (و له ما سکن فى الّیل و النهار و هو السمیع العلیم) جمله «و له ما سکن» به منزله دلیلى است براى «و هو السمیع العلیم». یعنى همه چیز، اعم از اشیا و اقوال و حتى فکر، مخلوق و مملوک خداست و خالق نمى تواند به مخلوق خویش آگاه نباشد، چون علم خالق به مخلوق خود ضرورى است.
۵- توجه به آگاهى خداوند بر گفتار و کردار آدمیان، برانگیزنده آنان به ایمان (فهم لا یؤمنون ... و هو السمیع العلیم)
۶- شنوایى و دانایى خداوند، تضمین کننده حسابرسى از بندگان در روز قیامت (لیجمعنکم إلى یوم القیمة ... و هو السمیع العلیم)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: بصیر ۳ ; سمیع ۳
- انسان: عمل انسان ۵
- انگیزش: عوامل انگیزش ۵
- ایمان: عوامل ایمان ۵
- خدا: آثار مالکیت خدا ۴ ; اختصاصات خدا ۲، ۳ ; حاکمیت خدا ۱ ; حسابرسى خدا ۶ ; شنوایى خدا ۶ ; علم خدا ۴، ۶ ; علم غیب خدا ۵ ; مالکیت خدا ۱، ۲
- ذکر: آثار ذکر خدا ۵
- شب: و روز ۱
- قیامت: حسابرسى در قیامت ۶
- موجودات: حاکم موجودات ۱ ; مالک موجودات ۱، ۲ ; موجودات ساکن ۲ ; موجودات متحرک ۲
