الانسان ٣١
ترجمه
| الانسان ٣٠ | آیه ٣١ | الانسان ٣٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الظَّالِمِینَ»: مفعولٌ‌به فعل محذوفی است که فعل ملفوظ مابعدش، آن را بیان می‌دارد. «رَحْمَتِهِ»: رحمت او. مراد بهشت خدا است.
تفسیر
- آيات ۲۳ - ۳۱، سوره دهر
- امر به صبر و نهى از اطاعت از فساق و كفار
- معناى آيه : ((نحن خلقناهم و شددنا اسرهم ...)) كه متضمّن دفع يك توّهم در مورد قدرت خداى تعالى است
- اشاره به اينكه مشيّت بنده موقوف بر مشيّت خدا است (و ما تشاؤ ن الا ان يشاء اللّه )
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته از جمله ((و ما تشاؤ ن ...))
نکات آیه
۱ - بهره مندى از رحمت خداوند، منوط به مشیت و خواست او است. (یدخل من یشاء فى رحمته)
۲ - دین و تعالیم قرآن، رحمت الهى براى انسان ها (یدخل من یشاء فى رحمته) مفسران براى «رحمت» در این آیه، دو مصداق ذکر کرده اند: ۱. دین و پیمودن راه خدا (به قرینه «من اتّخذ إلى ربّه سبیلاً»); ۲. بهشت (به قرینه بخش آخر این آیه که عذاب دوزخ در آن مطرح شده است). گفتنى است، برداشت یاد شده مبتنى بر احتمال نخست است.
۳ - بهشت، مظهر رحمت الهى به انسان ها است. (یدخل من یشاء فى رحمته)
۴ - ره پویان راه خدا، بهره مند از رحمت او (فمن شاء اتّخذ إلى ربّه سبیلاً... یدخل من یشاء فى رحمته)
۵ - ظالمان در قیامت، گرفتار عذاب دردناک الهى اند. (و الظلمین أعدّ لهم عذابًا ألیمًا)
۶ - ظالمان، از رحمت الهى محروم اند. (و الظلمین أعدّ لهم عذابًا ألیمًا) برداشت یاد شده، به قرینه مقابله «الظالمین...» با «یدخل من یشاء فى رحمته» استفاده شده است.
۷ - ظلم، موجب محرومیت از رحمت خداوند و گرفتار آمدن به عذاب دردناک الهى است. (یدخل من یشاء فى رحمته و الظلمین أعدّ لهم عذابًا ألیمًا)
۸ - کفر و نپیمودن راه خدا، ظلم است و کافران ظالم اند. (و الظلمین أعدّ لهم عذابًاألیمًا) مقصود از «ظالمین» - به قرینه آیات گذشته - کافرانى هستند که راه خدا را نمى پیمایند.
۹ - نقش اراده و خواست انسان، در بهره مندى از رحمت خداوند و یا گرفتار شدن به عذاب الهى (یدخل من یشاء فى رحمته و الظلمین أعدّ لهم عذابًا ألیمًا) از جمله «فمن شاء اتّخذ إلى ربّه سبیلاً» و عبارت «یدخل من یشاء...» استفاده مى شود که بشر، داراى نوعى اراده و مشیت است. بر این اساس مى توان گفت: همین امر در بهره مندى او از رحمت خداوند و یا گرفتار شدنش به عذاب الهى، تأثیر خواهد گذاشت.
۱۰ - رحمت و لطف خداوند به مؤمنان و کیفر و عذاب ظالمان از سوى او، براساس علم و حکمت او است. (إنّ اللّه کان علیمًا حکیمًا . یدخل من یشاء فى رحمته و الظلمین أعدّ لهم عذابًا ألیمًا) برداشت یاد شده، بر این فرض مبتنى است که جمله «یدخل من یشاء...»، خبر براى «إنّ» در «إنّ اللّه» و جمله «کان اللّه علیماً حکیماً»، معترضه و یا حال باشد. بر این اساس توصیف خداوند به علم و حکمت، اشاره به این دارد که کار خدا (رحمت یا عذاب)، مبتنى بر علم و حکمت است.
۱۱ - عذاب دردناک دوزخ، هم اکنون مهیا و آماده است. (أعدّ لهم عذابًا ألیمًا) با توجه به ماضى بودن فعل «أعدّ»، برداشت یاد شده استفاده شده است.
موضوعات مرتبط
- اراده: آثار اراده ۹
- بهشت: نقش بهشت ۳
- جهنم: فعلیت عذاب جهنم ۱۱
- خدا: آثار مشیت خدا ۱; رحمت خدا ۲; زمینه رحمت خدا۹; شرایط رحمت خدا ۱; عوامل محرومیت از رحمت خدا ۷; قانونمندى رحمت خدا ۱۰; قانونمندى کیفرهاى خدا ۱۰; محرومان از رحمت خدا ۶; نشانه هاى رحمت خدا ۳
- دین: نقش دین ۲
- رحمت خدا: مشمولان رحمت خدا ۴، ۱۰
- ظالمان :۸ عذاب اخروى ظالمان ۵ ۸; عذاب ظالمان ۱۰ ۸; کیفر ظالمان ۱۰ ۸; محرومیت ظالمان ۶ ۸
- ظلم: آثار ظلم ۷
- عذاب: زمینه عذاب ۹; عذاب دردناک ۵، ۷، ۱۱; مراتب عذاب ۷، ۱۱; مراتب عذاب اخروى ۵; موجبات عذاب ۷
- قرآن: نقش قرآن ۲
- کافران :۸
- کفر: ظلم کفر ۸
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۰
- مؤمنان: رحمت بر مؤمنان ۱۰
- مهتدین: فضایل مهتدین ۴
