النجم ٥٥
ترجمه
| النجم ٥٤ | آیه ٥٥ | النجم ٥٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آلآءِ»: جمع إِلْی، نعمتها (نگا: اعراف / ). «تَتَمَاری»: شک و تردید داری. از (مِرْیَة) به معنی شک و گمان (نگا: فصّلت / ).
تفسیر
- آيات ۳۳ - ۶۲، سوره نجم
- اشاره به مطالب و محتويات اين قسمت از سوره مباركه نجم
- مربوط به شخصى كه از انفاق در راه خدا اعراض كرد و دست نگه داشت
- شرحى درباره مفاد آيه : ((و ان ليس للانسان الا ما سعى )) و اينكهعمل انسان چه خوب و چه بد با او خواهد بود
- مقصود از اينكه فرمود: ((و ان الى ربك المنتهى )) منتهى شدن خلقت و تدبير به خداىسبحان است
- مراد از اينكه فرمود خدا است كه خنداند و گرياند، و توضيح عدم منافات بين آن و اسنادخنده و گريه به خود انسان و به اسباب خنده و گريه
- ذكر مصاديق ديگر از انتهاء خلقت و تدبير به خداوند: اماته ، احياء، خلق زوجين و...
- اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب الهى شدند
- قيامت نزديك شد... آيا باز هم مى خنديد و نمى گرييد؟!
- چند روايت راجع به شاءن نزول آيات : ((افراءيت الذى تولى ...))
- چند روايت راجع به بهره مند شدن از اعمال ديگران
- رواياتى درباره انديشه كردن درباره خدا، درذيل آيه : ((و ان الى ربك المنتهى ))
- چند روايت در ذيل آيات : ((و انه هو اضحك و ابكى ))، ((و انه هو اغنى واقنى )) و...
نکات آیه
۱ - توجه به نمودهاى تدبیر و ربوبیت عالى خداوند، زداینده هر تردید درباره نعمت بخشى هاى الهى (فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) فاى تفریع در «فبأىّ...» مى رساند که با توجه به آنچه در آیات پیشین گفته شده، انتظار نمى رود کسى در رابطه با خداوند و آثار رحمت خیز او گرفتار تردید و شک باشد.
۲ - مطالعه جریان مرگ، حیات، نظام آفرینش و روند تحولات تاریخ، راهگشاى انسان به سوى جهان بینى الهى (فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) از ارتباط این آیه با آیات پیشین - به وسیله فاى تفریع - مطلب بالا استفاده مى شود.
۳ - غم، شادى، مرگ، حیات و نیازمندى و غنا، هر یک ضرورت و نعمتى در نظام زندگى انسان * (فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) در صورتى که تعبیر «آلاء» در مورد مطالب آیات پیشین به کار رفته باشد، مطلب یاد شده را مى توان به دست آورد.
۴ - نابودى ملت هاى کافر و ستم پیشه، خود نعمتى الهى بر سایر انسان ها * (و أنّه أهلک ... فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) در صورتى که «آلاء» نظر به هلاکت قوم عاد، ثمود و... داشته و بر این امور عنوان «آلاء» منطبق شده باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۵ - تمامى جلوه هاى ربوبیت خداوند، نعمت هایى تردیدناپذیر (فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) از این که «آلاء» به «ربّ» اضافه شده است، مى توان نتیجه گرفت که آنچه از ناحیه «ربّ» صادر مى شود، بى شک خیر، کمال و نعمت است و در نتیجه تمامى افعال و تدابیر الهى، نعمت بر خلق مى باشد.
۶ - تمامى نعمت ها در نظام هستى، بدون هیچ تردیدى از ناحیه خدا است. (فبأىّ ءالاء ربّک تتمارى) برداشت یاد شده بنابراین نکته است که مراد از «تتمارى»، شک در این جهت باشد که آیا نعمتى هست که غیر خدا در پیدایش آن - به استقلال - دخالت داشته است.
موضوعات مرتبط
- اندوه: اهمیت اندوه ۳
- بى نیازى: اهمیت بى نیازى ۳
- تعقل: آثار تعقل در آفرینش ۲; آثار تعقل در تحولات تاریخ ۲; آثار تعقل در حیات ۲; آثار تعقل در مرگ ۲
- حیات: اهمیت حیات ۳
- خدا: عوامل رفع شک از نعمتهاى خدا ۱; نشانه هاى ربوبیت خدا ۵; نعمتهاى خدا ۳، ۴، ۵، ۶
- ذکر: آثار ذکر ربوبیت خدا ۱
- سرور: اهمیت سرور ۳
- مرگ: اهمیت مرگ ۳
- نعمت: منشأ نعمت ۶; نعمت اندوه ۳; نعمت بى نیازى ۳; نعمت حیات ۳; نعمت سرور ۳; نعمت مرگ ۳; نعمت نیازمندى ۳; نعمت هلاکت ظالمان ۴; نعمت هلاکت کافران ۴
- نیازمندى: اهمیت نیازمندى ۳
- هدایت: زمینه هدایت ۲
